پشت پرده افزایش قیمت خودرو‌های سنگین / رانت اطلاعاتی از یک دستورالعمل، کامیون‌های کارکرده خارجی را به گمرک غرب تهران رساند؟!

احمد کریمی از یک رانت اطلاعاتی پرده برداشت و گفت: هنوز دستورالعمل نحوه اجرای طرح جایگزینی ناوگان فرسوده از طریق واردات کامیون های تا سه سال کارکرده اروپایی یا صفر مدل گذشته، تهیه و تنظیم نشده است عده ای دلال رفته اند و متاسفانه از کشورهای دیگر یک تعداد خودرو را وارد کرده اند و تا گمرک غرب تهران هم آورده اند!

به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ مدتی است قیمت کامیون ها سر به فلک گذاشته و همین موضوع باعث شده است تا بسیاری از رانندگان کامیون که هم اکنون قصد خرید و یا تعویض کامیون خود را دارند،  از شرایط پیش آمده  ناراضی باشند.

یکی از رانندگان کامیون درد دل خود را این گونه با خبرنگار تابناک اقتصادی شروع می کند: چرا هیچکس در مورد قیمت کامیون تو ایران چیزی نمی نویسه؟ حتما باید اعتصاب باشه تا اسمشون در بیاد؟ آخه کجای دنیا کامیون مدل 40 با بالای پنجاه سال کارکرد هنوز کار می کنه و قیمتش تو فضاس؟ زندگی خیلی ها مثل من سر دو ماه دود شد رفت هوا!

یکی دیگر از رانندگان کامیون به اسم جواد به خبرنگار تابناک اقتصادی گفت: دوازده ساله کامیوندار و راننده هستم. مدتی قبل کامیونم رو فروختم به امید این که مدل جدیدتری بخرم، ولی انگار تو این مملکت هر روز بر قیمت کامیون ها اضافه میشه! در تمام دنیا هر چه از عمر و مدل کامیون می گذره قیمتش افت می کنه، ولی در ایران برعکسه! با صد میلیون تومان حتی نمیشه خاور مدل ۶۵ خرید. کامیونم رو ۶۰ میلیون فروختم الان ۲۴۰ میلیون تومان قیمت می ذارند! هر روز ارزش پولم کم میشه و کاری نمی‌تونم انجام بدم. "

اینها تنها بخشی از درد و دل های کامیون داران و یا کسانی که قصد دارند کامیون خریداری کنند، بود. برای بررسی دلایل افزایش قیمت کامیون ها در یکی دو سال اخیر خبرنگار تابناک اقتصادی به سراغ احمد کریمی دبیر انجمن کامیون داران رفت و گفت‌وگویی را با وی انجام داد.

وی به خبرنگار تابناک اقتصادی درباره افزایش قیمت کامیون گفت: در یکی دو سال اخیر قیمت یک کامیون که ۷۰۰ میلیون تومان بود، هم اکنون به بیش از ۲ میلیارد تومان افزایش یافته است.

کریمی درباره دلایل افزایش قیمت کامیون ها گفت: یکی از اصلی ترین دلایل افزایش قیمت ناوگان، بی برنامگی دولت در موضوع نوسازی ناوگان و واردات کامیون است.

دومین دلیل افزایش قیمت کامیون ها برخی از نمایشگاه دارها هستند. این افراد بدون آن که ناوگان را در اختیار مصرف کننده قرار دهند، این ناوگان را بین خودشان دست به دست می چرخانند و معامله می کنند و موجب افزایش قیمت آن می شوند. کریمی اظهار داشت: این دو دلیل موجب شده است تا قیمت کامیون افزایش یابد.

وی همچنین در پاسخ به این پرسش که نقش سایت های قیمت گذار در افزایش قیمت چیست، گفت: این سایت ها هم صددرصد در زمینه قیمت گذاری اخلال ایجاد کرده اند. کریمی افزود: این سایت ها به نوعی دارند بازار را متشنج می کنند.

دبیر انجمن کامیون داران ادامه داد: ناوگانی که از طریق کمپانی عرضه می شود متاسفانه در اختیار نمایندگی ها قرار می گیرد و نمایندگی ها هم به نحوی در اختیار دلالان (نمایشگاه داران) قرار می دهند.

وی افزود: هم اکنون شاهد آن هستیم که شرکت های خودروسازی که به ثبت نام کنندگان برای تحویل کامیون متعهد شده بودند و حتی شاسی به نام ثبت نام کنندگان خورده بود، از تحویل کامیون به ثبت نام کننده خودداری کردند و آن را در اختیار شخص ثالثی قرار دادند و الان دو طرف خودروساز و ثبت نام کننده وارد دعواهای حقوقی و تعزیراتی شده اند. این اتفاق برای بسیاری از خودروسازان به خصوص سایپا دیزل رخ داده است. وی اظهار داشت: هم اکنون آن اشخاص ثالث که بیشتر دلالان هستند بازار را در اختیار گرفته اند.

کریمی گفت: همچنین ما یک سری محدودیت ها در موضوع واردات کامیون ها به دلیل تحریم ها نیز داریم که این موضوع هم بر قیمت تاثیرگذار بوده است.

وی ادامه داد: از سوی دیگر هم اکنون ما شاهد آن هستیم که قیمت تمام شده یک کامیون در ایران چند برابر قیمت تمام شده آن‌ها در کشور‌های خارجی و یا حتی کشور‌های همسایه است.

دبیر انجمن کامیون داران افزود: ما بارها از مراجع ذی صلاح خواسته ایم که مشخص کنند بالاخره این تعیین قیمت خودرو بر عهده چه کسی است؟ اما آن ها تنها جوابی که به ما داده اند این است که تعیین قیمت خودرو در اختیار هیات مدیره شرکت های خودروساز است. به عبارت بهتر و ساده تر به نوعی با این پاسخ رفع تکلیف کرده اند.  

کریمی با اشاره به طرح جایگزینی ناوگان فرسوده از طریق واردات کامیون های تا سه سال کارکرده اروپایی یا صفر مدل گذشته که به تازگی توسط وزیر صمت ابلاغ شده است، گفت: اجرای درست این طرح تا حد قابل توجهی می تواند به ایجاد تعادل قیمت در بازار یا حداقل جلوگیری از افزایش قیمت کمک کند.

وی افزود: البته در گذشته طرح هایی مشابه طرح مذکور داشتیم اما به دلیل اجرای نادرست آن، همین طرح ها خود باعث افزایش قیمت شدند.

دبیر انجمن کامیون داران در ادامه صحبت های خود از یک رانت اطلاعاتی پرده برداشت و گفت: هنوز دستورالعمل نحوه اجرای طرح جایگزینی ناوگان فرسوده از طریق واردات کامیون های تا سه سال کارکرده اروپایی یا صفر مدل گذشته، تهیه و تنظیم نشده است عده ای دلال رفته اند و متاسفانه از کشورهای دیگر یک تعداد خودرو را وارد کرده اند و تا گمرک غرب تهران هم آورده اند!

وی ادامه داد: الان سؤال ما این است، چطور هنوز که دستورالعمل اجرایی این طرح تنظیم نشده، خودرو وارد شده است؟ این خودروها را چه کسی و با چه مجوزی وارد کرده و قرار است این خودروها با چه نرخی به دست مصرف کننده برسد؟

کریمی افزود: این وضعیت نشان می دهد یک عده سودجو، فرصت طلب و بهره بردار پیدا شده اند که با راهنمایی و کمک عده ای در دولت و به عبارت بهتر با رانت اطلاعاتی که از بخشی از دولت دریافت کرده اند اقدام به واردات این خودروها قبل از تنظیم دستورالعمل اجرای طرح کرده اند.

وی ادامه داد: با این روند، این طرح به اسم کامیون دار و راننده اجرایی می شود اما به کام یک عده واردکننده است. کما اینکه در سال های گذشته نیز عیناً همین اتفاق افتاده است.

کریمی گفت: به استناد یک بند قانونی کاملاً مشخص است که در زمینه واردات کامیون های کارکرده چه اشخاص حقیقی و حقوقی می توانند این کار را انجام دهند.

وی افزود: در مرحله اول واردات این اشخاص حقیقی و حقوقی به این شرح می باشند و می توانند کامیون وارد کنند؛

شرکت‌ها خودروساز ۱۰۰۰ دستگاه، شرکت‌های حمل و نقل توانمند ۱۰۰ دستگاه، سرمایه گذاران بخش حمل و نقل ۵۰ دستگاه و دارندگان ناوگان هم ۱۰ دستگاه. حالا پرسش ما این است این افرادی که کامیون‌های کارکرده را وارد و تا گمرک غرب تهران آورده اند، جزو کدام یک از این چهار دسته است؟

کریمی ادامه داد: من مطمئنم که جزو هیچ یک از این چهار دسته نمی‌باشند. فقط با یک رانت اطلاعاتی که از بخش دولتی به دست آورده اند، این کامیون‌های کارکرده را وارد کرده اند و با همین رانتی که کامیون‌ها را وارد کشور کرده اند با همین رانت هم این کامیون‌ها را پلاک می‌کنند، با همین رانت توزیع خواهند کرد و باز نظام حمل و نقل ما را بهم خواهند ریخت.

وی در پاسخ به اینکه هم اکنون وضعیت تولید کامیون در ایران چگونه است، گفت: واقعیت این است که ما تولیدکننده نیستیم بلکه در این زمینه مونتاژ کار هستیم.

دبیر انجمن کامیون داران گفت: اگر همه ذینفعان بخش حمل و نقل در کنار یکدیگر قرار بگیرند حداقل ده سال طول خواهد کشید تا ما ناوگان فرسوده خود را به احسن تبدیل کنیم.

کریمی در انتهای صحبت‌های خود گفت: علیرغم تمام انتقاداتی که در زمینه‌های مختلف داشته ایم، متاسفانه یک جلسه هم با نماینده تشکل‌های صنفی برگزار نشده است و طبق معمول تصمیماتی برای این بخش از حمل و نقل پشت در‌های بسته در حال اتخاذ است. متاسفانه از دهه ۷۰ به این سمت، هر بار مساله نوسازی ناوگان مطرح شده، به دلیل عدم مشورت با مصرف کنندگان و نمایندگان تشکل‌های مردم نهاد طرح‌هایی ارائه شده که یا متوقف شده یا شکست خورده است.