سرانجام با مشخص شدن نتایج انتخابات آمریکا، ریزش قیمت دلار که از ۲۹ مهرماه سال جاری آغاز شده بود شدیدتر شد و دوباره این حرف تایید شد که بازار ارز، بازاری پرریسک برای سرمایه گذاری میباشد. موضوعی که رئیس کل بانک مرکزی در ۲۳ مهرماه سال جاری طی مصاحبهای به آن اشاره کرده بود.
روند صعودی قیمت دلار از اواخر اردیبهشت ماه سال جاری آغاز شد. در حالی که بانک مرکزی تلاش خود را برای نگه داشتن قیمت دلار در کانال ۱۶ هزار تومان در آن برهه زمانی انجام داد، این تلاشها با موفقیت خاصی همراه نبود.
به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ دلیل عدم موفقیت کنترل بازار ارز توسط بانک مرکزی هم این بود که در شرایط کرونایی صادرات کالاهای غیرنفتی متوقف شد و علیرغم تلاش بانک مرکزی و نهادهای مختلف، ارزهای صادراتی سالهای ۹۷ و ۹۸ تا آخر تیرماه آن گونه که انتظار میرفت، به کشور بازنگشت. از سوی دیگر، واردات به قوت خود ماند و این مساله موجب بر هم خوردن تراز ارزی کشور شد.
همچنین با ریزش بازار سرمایه و شرایط نامساعدی که در این بازار از ۱۹ مرداد ماه سال جاری پیش آمد، نقدینگی از این بازار خارج و بخشی از آن به سمت بازار ارز جهت کسب سود بیشتر روانه شد. این دومین شوکی بود که به بازار ارز وارد آمد.
به علاوه به صورت طبیعی هر ساله با نزدیک شدن به پایان سال میلادی، تقاضا برای ارز معمولا جهت تسویه حسابهای تجاری و همچنین سفرهای خارجی افزایش مییابد و این عامل نیز خود یک محرک دیگر برای افزایش قیمت ارز بود.
تحریم ۱۸ بانک ایرانی نیز که از سوی آمریکا اعمال شد، محرک دیگری برای افزایش قیمت در بازار ارز بود.
همچنین در این شرایط، در بیستم مهر ۱۳۹۹ شایعهای مبنی بر استعفای رئیس کل بانک مرکزی در فضای مجازی منتشر شد که این شایعه بلافاصله با حضور عبدالناصر همتی در جلسه هیات دولت، تکذیب شد، اما همین خبر نیز شوک دیگری به بازار ارز وارد کرد.
به هر حال، شرایط بالا موجب شد تا قیمت دلار با رشدی بیش از ۹۰ درصدی در پنج ماه، مواجه شود.
با نزدیک شدن به انتخابات آمریکا شرایط در بازار ارز کمی متفاوتتر از گذشته دنبال شد. بانک مرکزی تلاش کرد تا قیمت دلار را تا حد امکان مهار کند و تا حدودی با بازگرداندن قیمت دلار به زیر ۳۰ هزار تومان در این امر موفق عمل کرد. در ۲۹ مهر ماه سال جاری بود که قیمت دلار به زیر کانال ۳۰ هزار تومان سقوط کرد و به کانال ۲۷ هزار تومان وارد شد.
در روز سه شنبه هفته گذشته انتخابات آمریکا به پایان رسید و شمارش آرا آغاز شد. ابتدا روز چهارشنبه مورخه ۱۴ آبان ماه ۹۹ خبرهایی مبنی بر پیشتازی ترامپ نامزد جمهوری خواه منتشر شد و قیمت دلار رو به افزایش نهاد و به ۲۸ هزار و ۹۲۷ تومان رسید، اما با گذشت زمان و پیش افتادن جو بایدن نامزد دموکرات، دوباره بازار ارز با روند کاهشی مواجه شد و این روند کاهشی تا به امروز ادامه داشت. طبق آخرین اخبار منتشره، قیمت دلار در بازار ارز، ۲۲ هزار و ۸۸۶ تومان اعلام شده است؛ رقمی که نسبت به قله ۳۲۰۰۰ تومانی مهرماه، حدود ده هزار تومان کاهش دارد.
این اُفت قیمت دلار یک بار دیگر ثابت کرد که سرمایه گذاری روی این ارز خارجی کار اشتباهی است. سرمایه گذاری که بسیار متاثر از تحولات سیاسی است و ریسک بسیار بالایی دارد. با کوچکترین تغییر سیاسی ریزش شدیدی را به خود خواهد دید. نکتهای که بارها توسط رئیس کل بانک مرکزی به آن اشاره شده است.
در ۲۳ مهر ماه سال جاری بود که عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی طی مصاحبهای اعلام کرد: همیشه میگویم این بازار، پرریسکترین بازار است، اما مردم هر چه خودشان تشخیص دادند انجام دهند. فقط میتوانم بگویم ریسکش خیلی بالاست و هر لحظه ممکن است اتفاقی در این بازار بیفتد.
به هر صورت هر چند رئیس کل بانک مرکزی تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاری یا عدم سرمایه گذاری در بازار ارز را به خود مردم سپرده است، گویا مردم عادی که دانشی در مورد دلایل افزایش و کاهش قیمت دلار و ارز ندارند، بهتر است پولها و سرمایه خود را وارد این بازار نکنند، چون در نهایت بازنده اصلی آنها خواهند بود و تنها جیب یک عده دلال از این نوسانات پر خواهد شد.
نکته دیگری که این روزها و با کاهش قیمت دلار شاهد آن هستیم این است که دلالان حاضر در بازارها به خصوص بازار ارز در برابر کاهش قیمت از خود مقاومت نشان میدهند و به هر شیوهای میخواهند از این سقوط جلوگیری کنند. این موضوع به وضوح در کانالهای غیررسمی اعلام قیمت دلار مشاهده میشود و این وظیفه نهادهای نظارتی است که در این گونه مواقع وارد میدان شوند و با این دلالان که همواره نفعشان در ضرر مردم است مقابله و برخورد کنند.
دکتر سید حمید حسینی نیز در گفتوگویی به این موضوع اشاره داشت و افزود: در این شرایط حساس، نهادهای نظارتی و امنیتی باید مراقب رفتار باندهای مافیایی باشند که با حجم بالای ارزی که دارند به دنبال جلوگیری از کاهش نرخ ارز هستند. بعضی صرافیها در دبی و کردستان عراق وقتی میبینند قیمت ارز در حال کاهش است، شروع به خرید با نرخهای بالا میکنند تا به بازار سیگنال افزایشی بدهند. این باندهای مافیایی با سازوکار دلار فردایی به دنبال ضربه به چرخه اقتصادی کشور هستند. در نتیجه برخورد و چاره اندیشی برای مقابله با این ترفند ضرورت دارد، زیرا این گروهها به دنبال فروپاشی اقتصاد ایران هستند.