مدیرکل آزمایشگاه مرجع سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: مهمترین تخلف در حوزه آزمایشگاهها بعد از کرونا فروش تست منفی برای برخی افراد از جمله مسافران پروازها بوده است.
به گزارش «تابناک»؛ سیامک سمیعی در نشست آنلاین خبری با اصحاب رسانه افزود: از زمان شروع اپیدمی کرونا در کشور، آزمایشگاههای تشخیص طبی در بخش دولتی و خصوصی کار بزرگی انجام دادند، به گونه ای که تاکنون حدود ۱۵ میلیون تست کرونا انجام داده اند و جای قدردانی دارد؛ اما مهمترین شکایتی که از این مجموعه مطرح شده، از طرف خود مسئولان فنی آزمایشگاهها بوده، مبنی بر اینکه برخی از کارکنان آنها جواب تست منفی فروخته و این کارکنان را اخراج کرده اند.
وی گفت: گاهی در برخی شبکههای اجتماعی مانند اینستاگرام افرادی تبلیغ میکنند که تست منفی یا مثبت کرونا میفروشند، اما مسئولان فنی آزمایشگاهها، خودشان با این مسائل برخورد کردهاند، زیرا نمیخواهند اعتبار آزمایشگاه آنها زیر سوال برود.
سمیعی افزود: مهمترین جایی که افراد به دنبال جواب تست منفی هستند، برای مسافران پروازها به خصوص پروازهای خارجی است. برای شرکتهای هواپیمایی مهم این نیست که جواب تست درست باشد. مهم این است که تست منفی باشد و با توجه به اینکه افراد هزینه زیادی را برای پروازهای خارجی پرداخت میکنند، اگر یکی از همراهان آنها تست مثبت داشته باشد، تکلیف آنها هم نامعلوم میشود؛ بنابراین به دنبال خرید جواب تست منفی هستند.
وی ادامه داد: نظارت و مدیریت این مساله برای وزارت بهداشت سخت است. اگر در موارد جواب تست اشکال داشته باشد با تکرار آزمایش میتوان مشکل را حل کرد، اما چون برای مسافران پروازها زمان زیادی نداریم، رفع این چالش مشکل است. یک نمونه آن سفر تیم فوتبال بود و هر جایی که منافعی در داشتن تست مثبت یا منفی کرونا باشد، امکان این نوع تخلفات وجود دارد. متاسفانه در این حوزه خیلی موفق نبودیم.
مدیرکل آزمایشگاه مرجع سلامت وزارت بهداشت در نشست خبری با خبرنگاران گفت: در موج چهارم کرونا همه شاهد بودیم که با سایر موجها از نظر ارتفاع تفاوت داشت و این موج بعد از یک تغییرات ژنتیکی که در ویروس اتفاق افتاده بود و با دیدن چنین رخدادی، احتمال بروز موجهای شدیدتر هم وجود دارد و باید خود را برای موجهای شدیدتر هم آماده کنیم. عدم توفیق در قطع زنجیره ویروس، باعث چنین پدیدهای میشود. برای ما آزمایشگاهیها مهم بود که پاسخ متناسب به این موضوع بدهیم و این موضوع به این برمیگشت که چقدر ذخیره راهبردی و آمادگی داریم و درسی که از موج چهارم گرفتیم، چه بود و چطور میخواهد در فعالیتهای ما موثر باشد.
وی افزود: فعالیت چند ماه وزارت بهداشت به ویژه حوزه هماهنگی بین المللی و سازمان جهانی بهداشت سبب شد ما بتوانیم در ماههای گذشته ظرفیت آزمایشگاهی کشور را افزایش دهیم و از ۲۵ هزار تست در روز به ۵۸ هزار تست در روز رسیدیم؛ بنابراین ظرفیت اسمی خیلی خوبی است و در این برنامه به گنجینه نیروی انسانی وابسته هستیم. چیزی که در مواقع بحران ما را با سختی مواجه میکند، تامین زیرساخت است و تامین دستگاهها در این میان با توجه به شرایط تحریم سخت است و در حال تجربه نبرد و جنگ هستیم. ما باید نیروی انسانی کافی داشته باشیم تا در موجها فعال باشیم، همکاران آزمایشگاهی بار سنگینی در موج چهارم به دوش کشیدند و از آنها ممنونیم که در چنین شرایط سختی همچنان به استانداردها متعهد هستند و نمیگذارند کیفیت خدمات کاهش یابد.
سمیعی در ادامه گفت: ما در استفاده از آزمایش آنتی ژن ویروس عامل کرونا موفقتر از قبل بودیم و تولید کنندگان کیفیت را افزایش داده و تولیدات را افزایش دادند. هرچند در این موج در تامین مراکزی که از تست آنتی ژن استفاده میکردند مشکل داشتیم، اما این مسئله حل شد. همکاران ما در قالب برنامه طرح شهید سلیمانی در ۵ مرحله بر موضوعات خاصی تمرکز کردند و آزمایش هوشمند هدف اصلی آنان بود. همکاران من در حوزه توسعه مدیریت شبکه تیمهای متعدد مراقبت در منزل و ردیابی تماس داشتند و ما در شرایطی قرار گرفتیم که در فاز آخر تعداد تستهایمان از ۱۱۰ هزار تست در روز فراتر رفت و در برخی مراکز بیش از ۶۰ درصد تستها، تست سریع بود و این هم نقطه اوج خوبی بود و برنامه ریزی شده تا از این تست در نقاط زیادی استفاده شود، اما چون رفت و آمد مردم در مدیربت بیماری باید تحت ضوابط خاصی باشد معذوراتی داریم.
وی افزود: در مورد آزمایش تشخیص مولکولی و آنتی ژن کووید۱۹ و توسعه آن بسیار خوشبین هستم و می توانیم خود را برای فازهای بعدی و مثلا اگر برنامه بازگشایی مدارس و دانشگاهها وجود داشته باشد، آماده و مانند مراکز گسترده واکسیناسیون، مراکز آزمایش وسیع در کشور ایجاد کنیم و حتی کسانی که علائم بیماری ندارند و بیمار نیستند را تحت پوشش آزمایشهایی قرار دهیم که خیلی گران نیستند تا مردم با اطمینان به فعالیت روزمره بازگردند.
این مقام عالی وزارت بهداشت در ادامه گفت: آزمایش دیگری که در این مدت به آزمایشهای ما اضافه شد، آزمایش تعیین تغییرات ژنتیکی ویروس است. ویروسهای جهشیافته در کشور کاملا رصد میشوند، سه مرکز آزمایشگاه مرجع کشوری کووید۱۹ در انستیتو پاستور، آزمایشگاه ملی آنفلوآنزا در دانشگاه تهران و آزمایشگاه ژنتیک دانشگاه علوم توانبخشی در کشور داریم که مسئول اصلی شناسایی جهشها هستند. فراخوانی در چند روز گذشته صادر و از دانشگاهها خواسته شده تا اگر امکان همکاری با این پروژه را برای شناسایی تغییرات ژنتیکی ویروس دارند، اعلام کنند تا بتوانیم اطلاعات بیشتری از تغییرات ویروس داشته باشیم. آنچه باعث تغییر در ژنوم ویروس میشود، زنجیره انتقال است. در حقیقت این بستری است که ویروس در آن تغییر میکند و این تغییرات میتواند باعث تغییر بالینی ویروس هم شود.
وی ادامه داد: اگر موجی از بیماری رخ دهد، امکان دارد پس از آن با تغییر ژنتیکی ویروس روبرو شویم و تیمهای فنی ما وظیفه دارند این تغییرات را رصد کنند تا اثر تهدیدات را کاهش دهند. تغییرات ژنتیکی حتی میتواند در تشخیص ویروس هم تغییر ایجاد کند. خوشبختانه تمام کیتهایی که در ایران استفاده میشود، برای بیش از یک ناحیه مشخص از ویروس ساخته شدند و امکان ارتقای کیت وجود دارد.
سمیعی در پاسخ به پرسشی درباره هزینه تست کرونا در بخش دولتی و خصوصی گفت: هزینه تست کرونا در بخش دولتی ۲۵۰ هزار تومان و در بخش خصوصی ۳۵۰ هزار تومان است. البته وزیر بهداشت دستور داده برای موارد و افراد مشکوکی که از سیستم وزارت بهداشت به آزمایشگاههای دولتی ارجاع میشوند، هزینه تست گرفته نشود و آزمایشگاههای وزارت بهداشت بر اساس دستور وزیر عمل میکنند.
مدیر کل آزمایشگاه مرجع سلامت وزارت بهداشت در پاسخ به پرسش دیگری درباره امکان توزیع و فروش تستهای سریع در داروخانها گفت: در این مورد چند چالش وجود دارد؛ نخست اینکه نمونه گرفتن برای افراد عادی کار سختی است، زیرا سواپ نمونه گیری باید ۵ تا ۱۰ ثانیه با قسمت انتهایی بینی نزدیک حلق تماس داشته باشد تا به ترشحات آغشته شود و البته در مورد تست سریع باید میزان درگیری ویروس بیشتر باشد تا نتیجه دقیق باشد.
وی گفت: اگر این مسائل رعایت شود، بعد از ۲۰ دقیقه با روشن شدن قسمت قرمز کیت نتیجه معلوم میشود، اما مساله دیگر این است که اگر فردی متوجه بیماری خود شد با نتیجه تست چه کار میکند؛ بنابراین فعلا توزیع این کیتها در داروخانهها در دستور کار نیست، زیرا مطمئن نیستیم که هزینه آن بر دوش مردم به نفع آنها باشد. فعلا از کیتهای تشخیص سریع در مراکز بهداشتی درمانی استفاده میشود و ورود این تستها باعث شد، میزان تستهای روزانه کرونا در کشور حدود ۶۰ درصد بیشتر شود که کمک بزرگی برای گسترش آزمایش کرونا در کشور بود.
سمیعی در پاسخ به پرسشی مبنی بر برنامه وزارت بهداشت برای گسترش اخذ تست کووید۱۹ در مراکز تجمعی، پارکها و...، گفت: برنامه ریزی ما اخد تست در ابعاد وسیع است؛ اما اخذ تست در پارک و ورزشگاه هماهنگی سختی دارد که تلاش میکنیم تا به این هدف برسیم و حتی واحدهای سیار هم داشته باشیم. ما در حال توسعه ظرفیت آزمایشگاهی هستیم تا به خوبی خوشههای بیماری را شناسایی کنیم. الان هرکس به بخش خصوصی مراجعه کند، امکان اخذ تست مولکولی وجود دارد. اما چون مقداری گران است، میخواهیم با ایجاد این مراکز، هزینه را برای مردم کاهش دهیم.