روان پریشی شامل از بین رفتن ارتباط با واقعیت است و این احتمال وجود دارد که فرد روان پریش توهم و خیال داشته باشد. این وضعیت علامت اسکیزوفرنی “schizophrenia” و اختلال دو قطبی است اما دلایل زیاد دیگری نیز وجود دارد.
به گزارش «تابناک»، در این مقاله در مورد بیماری روان پریشی از جمله علت ایجاد آن و گزینههای درمانی موجود، صحبت خواهیم کرد.
روان پریشی بر نحوه تفکر و ادراک فرد تأثیر میگذارد. به نظر میرسد در این بیماری حواس فرد بیمار، چیزهایی که وجود ندارد، تشخیص میدهد و این احتمال وجود دارد که تشخیص این موضوع که چه چیزی واقعی است و چه چیزی غیرواقعی دشوار باشد.
علائم و نشانههای روان پریشی شامل موارد زیر است:
بسته به علت، روان پریشی میتواند به سرعت یا به آرامی ظاهر شود. همچنین این بیماری میتواند خفیف یا شدید باشد. در برخی موارد، ممکن است هنگام بروز، بیماری خفیف باشد اما با گذشت زمان شدت بیشتری پیدا کند.
علائم خفیف و اولیه روان پریشی شامل موارد زیر است:
به نظر میرسد توهم شنوایی متداولترین توهم در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی است. فرد چیزهایی را میشنود و واقعی بودن آنها را وقتی وجود ندارد باور میکند.
غالباً فرد صداهایی را میشنود. این احتمال وجود دارد که یک یا چند صدا وجود داشته باشد و آنها دقیقاً مانند صداهای واقعی به نظر برسند.
شنیدن صداها میتواند بسیار گیج کننده باشد و بر عملکرد شخص تأثیر بگذارد. این موضوع میتواند منجر به صدمه زدن فرد به خود یا در موارد کمتر دیده شده به دیگران شود.
درمان این بیماری میتواند روان پریشی را کنترل یا از آن جلوگیری کند اما اگر فرد داروی خود را قطع کند، این وضعیت میتواند دوباره برگردد.
همچنین در این افراد ممکن است خطر خودکشی وجود داشته باشد.
اگر شخصی را میشناسید که در معرض آسیب به خود، خودکشی یا صدمه زدن به شخص دیگری قرار دارد:
در طی یک دوره روان پریشی ممکن است فرد دچار توهم شود.
این احتمال وجود دارد که هذیانهای پارانوئید “Paranoid” باعث شود که بیمار به افراد یا سازمانها مشکوک شود و معتقد باشد که آنها قصد برنامه ریزی جهت صدمه زدن به او را دارند.
هذیانها و توهمات خود بزرگ بینی و فریب دهنده شامل این تفکر است که فرد از قدرت یا اقتدار خاصی برخوردار است. به عنوان مثال آنها ممکن است باور کنند که یک رهبر سیاسی هستند.
هر فردی که روان پریشی را تجربه میکند میبایست تحت مراقبتهای پزشکی اورژانسی قرار گیرد. درمان به صورت کوتاه مدت و بلند مدت کمک کننده است.
معمولاً اسکیزوفرنی و اختلال دو قطبی در سالهای نوجوانی یا در اوایل بزرگسالی فرد ظاهر میشود. درمان زودهنگام میتواند نتایج طولانی مدت را بهبود بخشد اما تشخیص دقیق پزشکان ممکن است زمانبر باشد.
هیچ آزمایش بیولوژیکی به منظور تشخیص روان پریشی وجود ندارد اما آزمایشات آزمایشگاهی میتوانند سایر مشکلات پزشکی را که توضیح دهنده علائم هستند، رد کنند.
به منظور تشخیص روان پریشی، پزشک معاینه بالینی انجام میدهد و سوالات مختلفی از بیمار میپرسد.
همچنین پزشکان آزمایشاتی را برای رد سایر بیماریها و عوارض انجام میدهند:
اگر علائم بیماری دلایل روانپزشکی را نشان دهد، پزشک به منظور تشخیص بیماری به معیارهای کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) از انجمن روانپزشکی آمریکا مراجعه میکند.
دلایل دقیق روان پریشی به خوبی شناخته نشدهاند اما ممکن است شامل موارد زیر باشند:
روان پریشی مخل زندگی میباشد اما درمانهای متعددی به منظور کمک به افراد در مدیریت این بیماری وجود دارد.
داروهای ضد روان پریشی، روش اصلی در درمان افراد مبتلا به این بیماری است.
داروهای ضد روان پریشی میتوانند علائم روان پریشی را در افراد مبتلا به اختلالات روانپزشکی مانند اسکیزوفرنی کاهش دهند. با این حال آنها بیماری زمینهای را بهبود نمیدهند یا درمان نمیکنند.
فرد با نظارت پزشک از این داروها استفاده میکند زیرا این موارد میتواند عوارض جانبی داشته باشد.
همچنین پزشک هرگونه بیماری زمینهای را که مسبب روان پریشی است، درمان خواهد کرد. در صورت امکان، حمایت خانواده نیز میتواند کمک کننده باشد.
در اسکیزوفرنی ، دو مرحله از درمان ضد روان پریشی وجود دارد:
ممکن است فرد نیاز به بستری در بیمارستان داشته باشد.
گاهی پزشک آرام سازی سریع را تجویز میکند. پزشک متخصص دارویی سریع به فرد میدهد که باعث آرامش او شود و اطمینان حاصل میکند که بیمار به خود و دیگران آسیب نمیرساند.
فرد در بیمارستان بستری نمیشود اما از داروهای ضد روان پریشی برای جلوگیری از وقایع بعدی استفاده میکند. قطع دارو میتواند منجر به عود بیماری شود.
همچنین روان درمانی میتواند به درمان مسائل شناختی، سایر علائم اسکیزوفرنی و سایر اختلالات روان پریشی کمک کند.
به غیر از اسکیزوفرنی، سایر اختلالات و بیماریهای روانی دیگر نیز میتوانند باعث روان پریشی شوند.
روان پریشی یکی از علائم اصلی اسکیزوفرنی است اما دلایل دیگری نیز وجود دارد.
این بیماری میتواند باعث اضطراب فرد و اطرافیان او شود اما درمان به منظور کمک به مدیریت روان پریشی افراد در معرض خطر در دسترس است.
رعایت برنامه درمانی اسکیزوفرنی و سایر شرایط بهداشت روانی جهت جلوگیری از عود علائمی مانند روان پریشی ضروری است.
اگر فردی نگران است و احتمال میدهد که شخصی دچار روان پریشی شده باشد، میبایست در صورت امکان بیمار را به اورژانس منتقل کند یا با شماره مرتبط بیمارستان روانی تماس بگیرد.
اگر شما یا یکی از عزیزانتان علائم روان پریشی دارید، بلافاصله برای معاینه جسمی و بررسی سابقه پزشکی خود به پزشک مراجعه کنید. اگر دلایل جسمی این رفتارها رد شود، پزشک با یک متخصص بهداشت روان و روانشناس مشورت میکند. روانپزشکان “Psychiatrists” و روانشناسان “psychologists” از ابزار مصاحبه و ارزیابی ویژه طراحی شده برای ارزیابی فرد از نظر اسکیزوفرنی استفاده میکنند. پزشک یا درمانگر تشخیص خود را بر اساس گزارش علائم و مشاهده رفتار و حالات بیمار اعلام میکند. بعضی اوقات علائم روان پریشی به سرعت برطرف میشوند و افراد زندگی عادی خود را از سر میگیرند. بهبودی برخی دیگر چندین هفته یا حتی ماهها طول میکشد. مانند هر بیماری بزرگ دیگری، این احتمال وجود دارد که مدتی برای بهبودی سپری شود همچنین ممکن است از گزینههای مختلف درمانی استفاده کنند. به طور کلی متخصصان مغز و اعصاب “Neurologists” بر روی اختلالات مغزی و ناهنجاریهای شناختی و رفتاری متمرکز میشوند که با علائم جسمی، سکته، مولتیپل اسکلروزیس “multiple sclerosis”، پارکینسون و غیره همراه است. در حالی که روانپزشکان بر روی اختلالات خلقی و فکری متمرکز شده که معمولا با علائم جسمی شناخته نمیشوند.
منابع: