بین الملل تابناک/ مذاکرات هستهای میان ایران و ۴+۱ در وین که از چندماه پیش به دلیل اختلافات بین تهران و واشنگتن متوقف شده بود، از روز سه شنبه در دوحه قطر از سر گرفته شد؛ مذاکراتی که البته نه در فرمت ۴+۱ بلکه غیر مستقیم میان ایران و آمریکا و با میانجیگری اتحادیه اروپا انجام خواهد شد و قرار است پس از توافق در قطر، مذاکرات نهایی در وین دنبال شود.
علی باقری معاون سیاسی وزیر امور خارجه صبح امروز با شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی معاون نخست وزیر و وزیر خارجه قطر دیدار و درخصوص همکاریهای دو کشور و تحولات منطقه گفتگو کرد.
در این دیدار، باقری دوستی و برادری بین دو کشور را سرمایه ارزشمندی برای ارتقای مناسبات همهجانبه بین دو کشور خواند و بر اراده جمهوری اسلامی ایران برای تحکیم روابط دو کشور تاکید کرد.
وزیر خارجه قطر نیز با اشاره به سفرهای متقابل رئیس جمهور ایران و امیر قطر، اجرای توافقات بعمل آمده در این سفرها را نشان دهنده اراده جدی رهبران دو کشور برای توسعه روابط در همه زمینهها دانست.
مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران، با تاکید بر حمایت ایران از نقش سازنده قطر در عرصههای منطقهای و بینالمللی، میزبانی این دور از مذاکرات رفع تحریمها توسط دولت قطر را نشانه حسننیت این کشور در ترویج گفتگو و تعامل خواند.
یک منبع آگاه در مذاکرات دوحه در مورد چگونگی روند مذاکرات و در واکنش به انتشار برخی اخبار مبنی بر پایان این دور از مذاکرات دوحه گفت: مذاکرات دوحه در روز دوم همچنان ادامه دارد و هنوز به پایان نرسیده است.
در این دور از مذاکرات، طرف اروپایی نیز مشغول ایفای نقش خود بوده اما مواردی که بین دو طرف بوده، همچنان در حال پیگیری و گفتوگو است.
گفتگوهای دو روزه دوحه، همچنان ادامه داشته و طرف اروپایی همچنان مشغول تبادل پیام میان تیمهای مذاکراتی ایران و آمریکاست.
گفتوگوها از ابتدا دو روزه طراحی شده بود و این دور از مذاکرات امروز به پایان میرسد.
نشست دکتر علی باقری، مذاکرهکننده ارشد ایران با انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در قطر که قرار بود هفتم و هشتم تیرماه برگزار شود، به پایان رسید.
تسنیم به نقل از منابع آگاه مدعی شد: در جریان این دور از گفتگوها که بهصورت غیرمستقیم بین ایران و آمریکا برگزار شد و اتحادیه اروپا نقش میانجی و انتقالدهنده پیام را بهعهده داشت، ایران مجدداً بر لزوم دستیابی به یک توافق پایدار تأکید کرد.
پیتر استانو، سخنگوی سرویس سیاست خارجی اتحادیه اروپا با اشاره به برگزاری مذاکرات غیرمستقیم برجامی میان تیمهای مذاکرهکننده ایران و آمریکا در قطر، گفت: مذاکرات احیای توافق هستهای از وین به جای دیگری منتقل نشده است.
استانو در یک کنفرانس خبری در بروکسل در این باره بیان کرد: آنچه در حال حاضر در قطر در حال رخ دادن است، مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا با تسهیلگری اتحادیه اروپاست. این چیزی است که مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا شنبه گذشته در سفرش به تهران اعلام کرد و گفت که ما توانستیم مانع را از سر راه برداریم و پیش خواهیم رفت.
او افزود: به عنوان گام اول در این مرحله، مذاکرات نزدیک را داریم که به معنی مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا در زمینه پیدا کردن راهی برای پیش رفتن است تا آمریکا در نهایت بتواند به برجام ملحق شود.
سخنگوی سرویس سیاست سیاست خارجی اتحادیه اروپا تاکید کرد: مباحثات میان شرکای توافق درباره برجام که هماهنگی آن بر عهده جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپاست، هنوز قرار است در وین برگزار شود.
استانو همچنین گفت:مذاکرات در دوحه با تسهیلگری جوزپ بورل آغاز شد که انریکه مورا، معاونش به نمایندگی از او در آنجا حضور دارد.
او در پاسخ به این سوال که مذاکرات وین چه زمانی از سر گرفته میشود، گفت: ما همیشه میگوییم فرصت موجود به نفعمان نیست و باید به سرعت پیس برویم، اما تعیین کردن زمان آن به جوزپ بورل، نماینده ارشد اتحادیه اروپا بستگی ندارد، چون همه چیز به اراده شرکای مذاکرات بستگی دارد که مسیر رو به جلو را در زمینه تدابیر نهایی پیدا کنند.»
این مقام اتحادیه اروپا همچنین مطرح کرد: بنابراین، ما مایلیم به سریعترین شکل ممکن پیش برویم اما بگذارید قدم به قدم پیش برویم، همان طور که همیشه در دیپلماسی این کار را میکنیم. بگذارید ببینیم که نتیجه این مذاکرات در دوحه چه میشود و بعد امیدوار باشیم که امکانش وجود داشته باشد شرکا برای از سرگیری مذاکرات در وین به سرعت گرد هم بیایند.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران ـ که برای شرکت در نشست وزرای خارجه کشورهای حوزه خزر در ترکمنستان حضور دارد ـ سهشنبه شب در جمع کارکنان سفارت جمهوری اسلامی ایران در عشق آباد و خانوادههای آنها به تشریح گفتوگوهای جاری در دوحه برای رفع تحریمها پرداخت.
وی درباره مذاکرات رفع تحریمها و قطعنامه اخیر صادره در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفت: ما به واسطه اتحادیه اروپا طرف آقای باقری، به آمریکاییها متذکر شدیم که اگر مسیر قطعنامه را پیش ببرند، دست بسته نخواهیم ماند و از آنها خواستیم در مسیر سیاسی گفتوگوها دنبال شود تا به نقطه توافق برای رفع تحریمها برسیم و بتوانیم در وین این موضوع را اعلام کنیم.
امیرعبداللهیان ادامه داد: طرف آمریکایی اعلام کرد، من قطعنامه را ارائه دادم و این موضوع برای من حیثیتی است، ولی آمادهام این قطعنامه را از نظر محتوا تغییر دهم و یک قطعنامه با کمترین محتوا علیه ایران صادر شود. ما این سطح را هم قبول نکردیم و به طرف آمریکایی گفتیم اگر قطعنامهای در کار باشد، ما اقدامات جدید هستهای خود را شروع میکنیم.
این دیپلمات عالی رتبه جمهوری اسلامی ایران خاطرنشان کرد: اقدامات جدید هستهای خود را قانونی به دبیرخانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی در وین اعلام کردیم و در پروسه هستهای، دانشمندان توانمند ما که عمدتا نیروهای جوان هستند و دست پری دارند، اقداماتی را صورت دادند.
امیرعبداللهیان توضیح داد: ما در یک گام در تقابل و عمل متقابل با صدور هرگونه قطعنامه احتمالی در آژانس بینالمللی انرژی اتمی به آژانس اعلام کردیم که اولا چند زنجیره سانتریفیوژ جدید را گازدهی و اقدام به غنی سازی اورانیوم خواهیم کرد. دوم اینکه ماشینهای سانتریفیوژ نسل جدید را نصب و سوم آنکه دوربینهایی که بر مبنای برجام، پیش از تعهدمان پذیرفته بودیم که در سایتهای هستهای نصب شود، از مدار خارج خواهیم کرد.
وی بیان کرد: با تصویب قطعنامه و رفتار غیر سازنده طرف آمریکایی، ما این اقدامات را کلید زدیم و در گام اول هم سازمان انرژی اتمی ۲۷ دوربین برجامی و دوربینی که داوطلبانه در سایتهای ما نصب شده بود را از مدار خارج کرد و همچنین گامهای بعدی نیز برداشته شد.
امیرعبداللهیان همچنین گفت: پس از صدور قطعنامه آقای جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با من تماس داشت و خواست، برای خروج از بن بست مرحله کنونی راهکاری اندیشیده شود. از آقای بورل خواستم به تهران بیاید و در تهران بیشتر با هم گفتوگو کنیم. شنبه این هفته میزبان آقای بورل در تهران بودیم و جلسات فشردهای را با آقای بورل داشتم. جلسه خصوصی حدود یک ساعت و نیم با حضور آقایان بورل، باقری و مورا (معاون بورل) در دفتر کارم داشتم.
وی افزود: گفتوگوهای خیلی جدی و روشن و شفافی را داشتیم و نهایت توافق کردیم از امروز (سهشنبه) مذاکرات مذاکره کننده ارشد ما در کشوری که در منطقه توافق میکنیم، برگزار شود. برای این مرحله از مذاکرات، قطر نسبت به فراهم کردن تسهیلاتی در کشورش ابراز تمایل کرده بود و عمان نیز چنین پیشنهادی را داشت، در نهایت در این مرحله دوستان ما در قطر هماهنگی برگزاری این نشست را برعهده دارند.
وی گفت: امروز آقای باقری در دوحه است و آقای مورا مذاکره کننده ارشد اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ کننده و همچنین آقای رابرت مالی، نماینده مذاکره کننده از سوی آمریکا در دوحه هستند. قرار ما بر این است مذاکرات سه جانبه غیرمستقیم را داشته باشیم. برای رسیدن به توافق خوب، پایدار و قوی آمادگی داریم و جدی هستیم.
پیام های متعدد بایدن به ایران
وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران ادامه داد: به رغم اینکه آقای بایدن مرتب از کانالهای مختلف پیامهایی را برای ایران ارسال و تأکید میکند که من اراده جدی دارم برای اینکه به توافق برسیم، ما هنوز در عمل چیزی جز رفتارهای مبتنی بر فشار حداکثری دوره ترامپ در آمریکا را شاهد نیستیم. با اینکه زبان آقای بایدن متفاوت است، در مرحله عمل باید ببینیم که در این مرحله از گفتوگوها چه مقدار ادعای آمریکاییها نسبت به داشتن نیت و اراده جدی واقعی است.
این دیپلمات عالی رتبه ایرانی در ادامه سخنان خود در جمع کارکنان سفارت ایران در عشق آباد تصریح کرد: ما جدی هستیم و از خطوط قرمز خود به هیچ وجه عبور نخواهیم کرد. خطوط قرمزی که در مذاکرات ترسیم شده در سطح سیاستگذاری و تصمیم گیری در کشور، مبتنی بر تامین حداکثری منافع ملی کشور بوده و این موضوعی است که نسلهای بعدی نیز درباره آن قضاوت خواهند کرد.
امیرعبداللهیان یادآور شد: معتقدم اگر طرف آمریکایی نیت جدی داشته باشد و واقع بینانه برخورد کند، توافق در این مرحله و در این دور از مذاکرات در دسترس است.
رئیس دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: در موضوعات محتوایی توافق هم طبعا جمهوری اسلامی ایران کاملا منطقی و مستدل در مذاکرات حضور پیدا میکند؛ با دستورکار مشخص. ما در نهایت این آمادگی را داریم چنانچه این دور از گفتوگوها با واقع بینی آمریکا و سه کشور اروپایی همراه باشد، بتوانیم به نتایج مورد نظر همه طرفها و بازگشت همه طرفها به اجرای تعهداتشان در قراردادی که سال ۲۰۱۵ میلادی امضا شد، برگردند.
وی یادآور شد: همچنان از برخی تشکل های مرتبط با غرب اظهارات غیرسازنده و مواضع غیرسازندهای را میشنویم که این نشان میدهد، هنوز طرفهای مقابل در مسیر واقع بینی حرکت نمیکنند. شرط موفقیت در مذاکرات، واقع بینی همه طرفهاست.
بورل: هدف مذاکرات دوحه عملیاتی کردن برجام است
شامگاه سهشنبه «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پیامی توییتری به شروع مذاکرات دوحه پرداخت.
وی در این پیام نوشت: «پس از رایزنیهایم در تهران، تیم من از امروز در دوحه برای هماهنگی و تسهیل تبادلات غیر مستقیم میان مذاکره کنندگان آمریکا و ایران حضور دارند.»
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ادامه نوشت: «هدف از مذاکرات، پیشبرد کار برای بازگشت به حالت کاملا عملیاتی و اجرایی برجام است.»
قطر: در مبادله پیامها بین ایران و آمریکا نقش داشتیم
سخنگوی وزارت امور خارجه قطر گفت که نقش این کشور تنها به میزبانی از مذاکرات غیرمستقیم میان آمریکا و ایران خلاصه میشود.
وی که با شبکه خبری الجزیره مصاحبه میکرد، گفت: «تاکید میکنیم ما طرفدار هیچ یک از طرفها در این مذاکرات نیستیم و ایجاد اعتماد میان دو طرف، چالش بزرگی به شمار میآید.»
سخنگوی وزارت خارجه قطر اضافه کرد: «چیزی که در حال حاضر روی میدهد حاصل تلاشهای انجام شده اروپاییهاست.»
وی افزود: «قطر تلاشهای دیپلماتیک زیادی برای نزدیک کردن دیدگاهها و مبادله کردن پیامها میان دو طرف ایفا کرده است. تلاش داریم که نقش مثبتی را ایفا کرده و در آمادگی کامل برای ادامه تلاشهای دیپلماتیک قرار داریم.»
باقری: رایزنیهای ایران و قطر تحکیم کننده ثبات منطقه است
علی باقری معاون سیاسی وزیر امور خارجه و مذاکرهکننده ارشد جمهوری اسلامی ایران که ماه می به دوحه سفر کرده، روز سه شنبه با «احمد الحمادی» قائم مقام وزیر خارجه قطر و «محمد الخلیفی» معاون منطقهای این وزارتخانه دیدار و گفتوگو کرد. در این دیدار طرفین بر گسترش روابط و رایزنیهای دو کشور تاکید کردند.
احمد الحمادی با اشاره به مشترکات دو کشور، بر روابط رو به رشد دولت قطر و جمهوری اسلامی ایران در همه ابعاد تاکید کرد.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان نیز در این ملاقات با اشاره به سفر اخیر رئیس جمهور اسلامی ایران به قطر و همچنین سفر امیر قطر به جمهوری اسلامی ایران، آن را نشان دهنده اراده سیاسی عالی رهبران دو کشور برای تنوع بخشی به همکاریهای مشترک خواند.
وی همچنین اظهار داشت: رایزنیهای پیوسته دو طرف تحکیم کننده ثبات و استقرار منطقه است.
باقری در پایان از میزبانی قطر در این دوره از مذاکرات رفع تحریم تشکر کرد.