به گزارش «تابناک»، به نقل از «ایمنا»، هرسال در روز اربعین که برابر با بیستم ماه صفر است، دوستداران امام حسین (ع) با برپایی مراسم سوگواری و شرکت در پیاده روی اربعین از ثواب زیارت اربعین برخوردار میشوند. این اجتماع بزرگ به مقصد مرقد امام حسین (ع) است.
پیاده روی اربعین، بزرگترین پیاده روی جهان است که رکورد ورود بیش از ۴۵ میلیون نفر زائر به شهر کربلا در این روز ثبت شده است.
اربعین در لغت به معنی چهلم است و در واقع شیعیان چهلمین روز پس از شهادت امام حسین (ع) و یارانش در واقعه کربلا که با ۲۰ صفر مصادف است را اربعین میگویند.
در مورد اینکه منشا و خاستگاه اربعین حسینی چیست؛ دو نقل معتبر وجود دارد:
نخست در روایات و نقلهای بسیار آمده؛ اربعین روزی است که اسرای کربلا از شام به مدینه مراجعت کردند. البته در برخی از منابع هم آمده است که اربعین روزی است که کاروان اسرای کربلا به خاک کربلا و بر مزار شهدای کربلا رسیدند و ناله و عزاداری سر دادند.
در این میان سید بن طاوس در «لهوف»، اربعین را روز بازگشت اسرا از شام به کربلا ذکر کرده است. وی مینویسد:
«وقتی اسرای کربلا از شام به طرف عراق بازگشتند، به راهنمای کاروان گفتند: ما را به کربلا ببر؛ بنابراین آنها به محل شهادت امام حسین آمدند. سپس در آنجا به اقامه عزا و گریه و زاری برای اباعبدالله پرداختند …» (۱).
اما نقل اول (مراجعت اسرای کربلا به مدینه در روز اربعین) معتبرتر و نزدیکتر به واقع است.
شهید مطهری در این خصوص که اهل بیت امام حسین (ع) در روز اربعین به کربلا آمده آمدهاند باور دارد: آن را عقل تایید نمیکند و در منابع دسته اول و معتبر نیامده است. برخی دیگر از مورخان هم به طور صریح و هم غیر صریح این مطلب را انکار کردهاند.
امام حسین (ع) و ۷۱ تن از یارانش در سال ۶۱ هجری قمری در دشت کربلا توسط سپاه عبید الله بن زیاد کشته شدند و اهل بیت ایشان به اسارت در آمدند. این روز به این دلیل مشهور است که اسیران کربلا روز ۲۰ صفر همان سال یعنی چهل روز پس از شهادت شهیدان کربلا، در بازگشت از شام به مدینه، برای زیارت مدفن امام حسین (ع) به کربلا رفتند. در این روز همچنین جابر بن عبدالله انصاری، صحابی پیامبر اسلام، از مدینه به کربلا رسید تا به زیارت قبر حسین بن علی (ع) برود. او اولین کسی است که قبر امام حسین (ع) را زیارت کرد و سنت زیارت اربعین امام به دست او تأسیس شد. زیارت اربعین تنها درباره حسین بن علی (ع) وارد شده و هیچ پیشینهای را نمیتوان برای اربعین و اعمال مربوط به این روز تا پیش از حادثه عاشورا تصدیق کرد و این ویژگی و امتیاز، تنها برای امام حسین (ع) دانسته شده است.
شیعیان در همه شهرهای ایران، با برپایی دستهها و مراسمهای عزاداری این روز را به سوگواری سرور و سالار شهیدان میپردازند. برپایی مجالس روضه خوانی، سینه زنی، زنجیرزنی، پخت غذاهای نذری از جمله مراسم خاص این روز است و پس از پایان یافتن مراسم نیز در بین عزاداران غذای نذری توزیع میکنند. مردم ایران از زمانهای قدیم تا کنون در ماههای محرم و صفر و به خصوص در روزهای تاسوعا، عاشورا و اربعین لباس مشکی بر تن میکنند و هیچ گونه مجالس شادی و سرور برگزار نمیکنند. در تقویم رسمی ایران روز اربعین تعطیل رسمی است.
پیادهروی و زیارت حرم مطهر امام حسین (ع) در روز اربعین ریشه تاریخی دارد چرا که جابر بن عبدالله انصاری و عطیه عوفی در سال ۱۲۸۱ قمری با پای پیاده از مدینه حرکت کردند و در صبح اولین اربعینی که از شهادت حضرت سیدالشهدا (ع) میگذشت، به کربلا رسیدند و طبق آنچه که در منابع شیعه معتبر مشهود است، در روز اربعین حضرت زینب کبری (س) و امام سجاد همراه با هشتاد و چهار نفر وارد کربلا شدند و پس از گفتگو با جابر عبدالله انصاری، قبر مطهر امام (ع) را زیارت کردند و از آنجا زیارت اربعین آغاز شد.
ثبت نام پیاده روی اربعین ۱۴۰۱، از طریق سامانه سماح به آدرس samah.haj.ir انجام میشود. متقاضیان میتوانند از تاریخ ۱۴۰۱/۰۴/۱۰ لغایت ۱۴۰۱/۰۴/۳۱ با ورود به سامانه سماح درخواست خود را ثبت کنند. ثبت نام در این سامانه موجب میشود تعداد زائران مرد و زن و استانهای آنها برای ساماندهی زائران مشخص شود.
ثبت نام در این سامانه هزینه ای ندارد.
برای ثبت نام در سامانه پیاده روی اربعین داشتن گذرنامه با حداقل شش ماه اعتبار از تاریخ اعزام الزامی است و افرادی که دارای گذرنامه معتبر هستند بعد از ثبت نام، کد رهگیری دریافت میکنند.
تزریق حداقل دو دوز واکسن کرونا از مهمترین شرایط ثبت نام سامانه سماح است.
کلیه اخبار و اطلاعات مربوط به اربعین را میتوانید در پایگاه اطلاع رسانی سازمان حج و زیارت به نشانی https://news.haj.ir/ مشاهده کنید.