بایدن: برجام مرده، اما نمی‌توانیم آن را اعلام کنیم/ امیرعبداللهیان: طرف‌های مقابل تصمیم سیاسی لازم برای توافق را بگیرند/بورل: طرفین توافق کردند کانال ارتباطی را باز نگه دارند/رابرت مالی: امید جمعی ما برای اجرای کامل توافق از بین رفت

بین الملل تابناک: حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که بامداد امروز (سه‌شنبه) به منظور شرکت در نشست بغداد ۲ وارد امان پایتخت اردن شد، صبح امروز (سه‌شنبه)‌ ۲۹ آذر ماه با «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیدار و گفت‌وگو کرد.

علی باقری، معاون سیاسی وزیر امور خارجه و مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران و انریکه مورا معاون بورل نیز در این دیدار حضور دارند.

امیرعبداللهیان دیروز در حاشیه سومین نشست مجمع گفت‌وگوی تهران در جمع خبرنگاران درباره نشست بغداد ۲ در اردن اظهار داشت: قرار است آقایان بورل و مورا همزمان با ورود ما به اردن سفر کنند. تماس‌ها و گفت‌وگوهای همکارم آقای باقری با مورا و تماس‌های من و بورل جدی در جریان است. اردن فرصت مناسبی است تا بتوانیم گفت‌وگوها را تکمیل کنیم. امیدوارم با توجه به رویکرد آمریکایی‌ها در سه ماه گذشته، شاهد تغییر رویکرد و واقع بینانه رفتار کردن طرف آمریکایی باشیم.

وزیر خارجه تصریح کرد: به آمریکایی‌ها به صراحت اعلام می‌کنم بین ریاکاری و درخواست برای رسیدن به توافق و بازگشت آمریکا به برجام باید یکی را انتخاب کنند.

امیرعبداللهیان و بورل چهارم تیر ماه سال جاری در تهران دیدار و گفت‌وگو کردند. وزیر خارجه ایران و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در این مدت تلفنی بارها با یکدیگر گفت‌وگو کردند.

در نشست امروز امیرعبداللهیان و بورل که علی باقری معاون سیاسی وزیر امور خارجه و انریکه مورا معاون بورل و هماهنگ کننده مذاکرات نیز حضور داشتند، مهمترین موضوعات در دستورکار ایران و اتحادیه اروپا به ویژه شرایط حاکم بر مذاکرات وین، مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.

امیرعبداللهیان در این دیدار ضمن اعلام آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای جمع بندی مذاکرات وین بر اساس پیش نویس بسته مذاکراتی که نتیجه ماه‌ها مذاکرات سخت و فشرده است، به طرف‌های مقابل توصیه کرد با پرهیز از سیاسی کاری و با  رویکردی سازنده و واقع بینانه، تصمیمات سیاسی لازم را برای اعلام توافق بگیرند.

بورل: دیدار با امیرعبداللهیان ضروری بود

جوسپ بورل که مسئولیت هماهنگی مذاکرات رفع تحریم‌ها را بر عهده دارد، با انتشار پیامی در توئیتر نوشت که دو طرف در این دیدار توافق کردند، کانال ارتباطی را باز نگه دارند و برجام بر اساس مذاکرات صورت گرفته در وین ازسرگرفته شود.

وی در تداوم اظهارات مداخله‌جویانه مقام‌های غربی در امور داخلی ایران و ادعای مشارکت نظامی تهران و مسکو در جنگ اوکراین مدعی شد در این جلسه، «بر ضرورت توقف فوری حمایت نظامی از روسیه و سرکوب داخلی در ایران تاکید کردم.»

ایروانی: حاضریم مذاکرات وین را در اسرع وقت از سر بگیریم

 دوشنبه ۲۸ آذر ماه به وقت محلی، امیرسعید ایروانی سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد در نشست دوره‌ای و عادی شورای امنیت درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام طی سخنانی اظهار داشت: امروز همان طور که انتظار می‌رفت، اعضای شورا بار دیگر حمایت خود را از احیای برجام ابراز کردند و اجرای کامل آن را به عنوان تنها اقدام عملی خواستار شدند. بدیهی است که برجام تنها با پرداختن به ریشه‌های اصلی وضعیت کنونی آن، یعنی خروج آمریکا از توافق در تاریخ ۸ می ۲۰۱۸، قابل بازگشت و احیاست. از زمان خروج، آمریکا با نقض آشکار تعهدات قانونی صریح خود ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵)، تمامی تحریم‌های غیرانسانی و ظالمانه علیه ایران را دوباره اعمال کرده است.

وی افزود، علاوه بر این، به سیاست به اصطلاح «فشار حداکثری» خود علیه مردم ایران ادامه داده است. همانطور که وزیر امور خارجه سابق آمریکا آشکارا و بی شرمانه اعلام کرد، هدف این سیاست به گرسنگی کشاندن مردم ایران بود. در واقع، آمریکا در سیاست خصمانه دیرینه خود علیه مردم ایران، تحریم‌های اقتصادی را به عنوان سلاح به کار گرفته است. در این راستا، آمریکا، به عنوان عضو دائمی شورای امنیت، با وقاحت تمام کشورهای عضو سازمان ملل متحد را مجبور کرد یا قطعنامه ۲۲۳۱ را نقض کنند یا با مجازات مواجه شوند. چنین رفتاری در تاریخ سازمان ملل بی سابقه است.

این دیپلمات ارشد ایرانی خاطرنشان کرد: با وجود تغییر در دولت آمریکا در سال ۲۰۲۱، سیاست فشار حداکثری این کشور بدون تغییر مانده است؛ هرچند دولت فعلی مدام به شکست این سیاست اعتراف می‌کند، همچنان به اجرای گسترده‌تر و شدیدتر آن ادامه می‌دهد. همچنین ذکر این مهم لازم است که سه کشور اروپایی عضو برجام به حمایت و اجرای کامل تحریم‌ها و سیاست‌های آمریکا علیه ایران ادامه می‌دهند. آنها مانند آمریکا، از اجرای تعهدات خود در چارچوب برجام خودداری کردند. با این حال، امروز نماینده آمریکا در این نشست نقش قربانی را بازی و طوری رفتار و وانمود کرد که انگار ایران است از برجام خارج شده و مسئول وضعیت فعلی آن است! دست از فریب و گمراه کردن جامعه بین المللی بردارید. فریب را متوقف کنید! اتهامات بی اساس شما علیه ایران نمی‌تواند این واقعیت را تغییر دهد که تنها آمریکا مسئول وضعیت فعلی برجام است.

ایروانی ادامه داد: پایبندی کامل ایران به تمامی تعهدات مرتبط هسته‌ای خود ذیل برجام، حتی یک سال پس از خروج آمریکا از آن، به خوبی مستند شده، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آن را تأیید کرده و در ۱۵ گزارش متوالی مدیرکل آژانس منعکس شده است. با این حال، جمهوری اسلامی ایران تنها پس از یک سال صبر راهبردی در قبال خروج آمریکا از برجام و عدم پایبندی به تعهداتش ذیل توافق و همچنین نقض آشکار قطعنامه ۲۲۳۱ واکنش نشان داد.

وی عنوان کرد: در عین حال، اقداماتی که جمهوری اسلامی ایران انجام داد، اقدامات جبرانی خاصی است که مطابق با حقوق مشروع ایران بوده و به صراحت در مواد ۲۶ و ۲۷ برجام به آن اشاره شده است. هدف ما واضح بود: برقراری توازن در تعهدات متقابل و منافع ذیل توافق، زیرا برجام مبتنی بر تعهدات مرتبط هسته‌ای ایران در ازای لغو تمامی تحریم‌های سازمان ملل، آمریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران و رفع همه موانع بر سر راه همکاری‌های اقتصادی، تجاری و مالی بین‌المللی ایران است.

نماینده ایران در سازمان ملل همچنین به چهار موضوع روند سیاسی جاری برای احیای برجام، همکاری فنی ایران و آژانس، سوم، مواضع ایران در مورد گزارش دبیرکل و پاسخ به اتهاماتی که امروز از سوی برخی اعضای شورای امنیت علیه ایران مطرح شد پرداخت و بیان کرد: مذاکرات وین با ابراز تمایل آمریکا برای بازگشت به برجام و کنار گذاشتن سیاست شکست خورده فشار حداکثری این کشور آغاز شد. در طول مذاکرات، جمهوری اسلامی ایران همواره حسن نیت خود را نشان داده و رویکرد سازنده‌ای در پیش گرفته است. مذاکرات به خوبی پیش می‌رفت و تلاش‌های مستمری در حال انجام بود. تیم مذاکره کننده ایران حداکثر انعطاف را به کار گرفت تا به توافقی قابل قبول برای همه دست یابد. برای این منظور، تیم مذاکره کننده ایران حتی راه‌حل‌های نوآورانه‌ای را برای حل مسائل باقی‌مانده و شکستن بن‌بست ارائه کرد. با این حال، رویکرد غیرواقعی و سختگیرانه آمریکا منجر به وضعیت فعلی شده است.

نماینده ایران در سازمان ملل خاطرنشان کرد: بر خلاف ادعاهای بی اساسی مبنی بر اینکه جمهوری اسلامی ایران موضوعات غیر مرتبط با برجام را مطرح کرده است، می‌توانم به شما اطمینان دهم که جمهوری اسلامی ایران هیچ موضوعی را خارج از چارچوب مذاکرات وین و برجام مطرح نکرده است و این طرف‌های دیگر، به‌ویژه آمریکا بودند که تصمیم گرفتند تا از میز مذاکره خارج شده و متعاقبا، به ارسال پیام‌های متناقض، مبهم و گمراه کننده در مورد مذاکرات اقدام کنند. در مقابل، آمریکا و سه کشور اروپایی عضو برجام تصمیم گرفتند، بر سیاستی که دهه‌ها علیه ایران انجام می‌داد، تمرکز کند: یعنی مداخله در امور داخلی ایران، از جمله از طریق حمایت از گروه‌های تروریستی در تلاش‌های شرورانه آنها برای به خطر انداختن امنیت مردم ایران.

وی تصریح کرد: فشار، ارعاب و رویارویی راه حل نیست و به جایی نمی‌رسد. اگر آمریکا واقعاً خواهان احیای برجام است، باید تنها بر دیپلماسی تکیه کند. ایران به نوبه خود بر تعهد خود به گفت‌وگو و دیپلماسی تاکید می‌کند. ما آماده‌ایم مذاکرات وین را از سر بگیریم، برای دستیابی به یک راه‌حل قابل قبول همکاری کنیم و حتی نشست وزیران را در اسرع وقت ترتیب دهیم تا احیای برجام را اعلام کنیم. اما این امر در صورتی قابل دستیابی است که آمریکا اراده سیاسی واقعی نشان دهد و آماده کار در جهت راه حل رضایت بخش باشد و موافقت کند که کامل به تعهدات خود عمل کند. آمریکا اکنون توپ را در زمین خود دارد. باید نشان دهد که صادق، قابل اعتماد و قادر به اجرای وعده هایش است. اکنون وقت اقدام است.

ایروانی ادامه داد: در مورد همکاری فنی ما با آژانس، باید ابتدا تاکید کنم که این موضوع کاملاً خارج از حیطه قطعنامه ۲۲۳۱ است. اما با توجه به اینکه، برخی از اعضای شورا ادعاهای غیرمستند و بی اساسی علیه کشورم مطرح و جمهوری اسلامی ایران را به عدم پایبندی متهم کردند، مایلم تاکید کنم که همه فعالیت‌های هسته‌ای ما صلح‌آمیز بوده و با حقوق و تعهدات ما بر اساس معاهده منع اشاعه هسته‌ای ( NPT) و موافقتنامه پادمان سازگار است. بنا به اعلام آژانس، برنامه صلح آمیز هسته ای ایران تحت قوی ترین و سرزده ترین اقدامات راستی آزمایی، نظارت و شفافیت هسته ای بوده که تاکنون در یک کشور عضو در تاریخ آژانس بین المللی انرژی اتمی انجام شده است. ایران به پایبندی به تعهدات خود و همکاری کامل با آژانس به منظور حفظ تداوم دانش در مورد فعالیت های صلح آمیز هسته ای خود ادامه داده است. بیانیه مشترک آژانس بین المللی انرژی اتمی و سازمان انرژی اتمی ایران در ۵ مارس ۲۰۲۲، آخرین نمونه از این همکاری‌هاست.

وی بیان کرد: اقدامات جبرانی کنونی ایران، از جمله در ارتباط با تجهیزات نظارتی فراتر از موافقتنامه پادمان‌ و سیستم راستی‌آزمایی قوی، تنها در صورت لغو تمامی تحریم‌های غیرقانونی و بستن (پرونده) مسائل پادمانی، قابل بازگشت خواهند بود. بی طرفی، استقلال و حرفه‌ای بودن آژانس هرگز نباید تحت تأثیر برخی طرف‌ها قرار گیرد. ما قطعنامه اخیر شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی را یک اقدام سیاسی می‌دانیم. ایران به وظایف خود در موافقتنامه پادمان عمل کرده است. ما آماده تعامل با آژانس برای حل و فصل مسائل باقیمانده مرتبط با پادمان هستیم. ما امیدواریم با سفر تیم آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران تلاش‌های بیشتری را برای رسیدگی به چنین موضوعاتی صورت گیرد.

ایروانی با بیان اینکه در حالی که ملاحظات کامل ایران در مورد گزارش دبیرکل درباره قطعنامه ۲۲۳۱ در نامه مورخ ۱۵ دسامبر ۲۰۲۲ اینجانب به دبیرکل منعکس شده است، اظهار داشت: بر خلاف ادعای دبیرخانه، گزارش دبیرکل باید جامع و شامل اجرای قطعنامه به طور کامل، و نه تنها ضمیمه ب آن باشد. این تفسیر ایران نیست. ادبیات دقیق بند ۷ یادداشت ریاستی شورای امنیت ( سند شماره ۴۴ مورخ ۲۰۱۶) است. علاوه بر این، این گزارش حاوی موضوعاتی است که هیچ ارتباطی با قطعنامه ۲۲۳۱ ندارد. به همین ترتیب، گزارش بار دیگر نتوانسته است به ریشه های اصلی وضعیت فعلی پیرامون برجام، یعنی خروج آمریکا متحده از این توافق بپردازد. این گزارش به ویژه در مورد نقض فاحش و سیستماتیک آمریکا و سه کشور اروپایی عضو برجام از تعهدات قانونی صریح خود بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ ساکت است.

وی ادامه داد: علاوه بر این، ورود و مشارکت دبیرخانه در به اصطلاح «تحقیقات» برای «بررسی» ادعایی نقض قطعنامه به وضوح فراتر از وظایفی است که شورای امنیت از طریق قطعنامه ۲۲۳۱ و سند (یادداشت) شماره S/۲۰۱۶/۴۴ رئیس شورا به دبیرخانه واگذار کرده است. بر اساس این دو سند، دبیرخانه هیچ گونه مأموریتی برای اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ به جز ارائه «پشتیبانی اداری» از کار شورای امنیت ندارد. بنابراین، این فعالیت‌های فراقانونی توسط دبیرخانه غیرقابل قبول بوده و باید از آن خودداری شود و هرگونه یافته یا ارزیابی احتمالی بر اساس این فعالیت‌ها غیرقانونی و فاقد اثر است. من باید مجدداً موضع غیرقابل تغییر کشورم را تکرار کنم که برنامه‌های فضایی و موشکی جمهوری اسلامی ایران خارج از حوزه یا صلاحیت قطعنامه ۲۲۳۱ است.

وی همچنین به ادعاهای بی اساس مربوط به انتقال تعدادی پهپاد توسط ایران به روسیه در نقض قطعنامه ۲۲۳۱ اشاره کرد و گفت: اولاً، محدودیت‌های مربوط به تسلیحات ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ در تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ رسما خاتمه یافته و از آن زمان، انتقال تسلیحات به، یا از ایران، دیگر مشمول قطعنامه ۲۲۳۱ نمی‌شود. ثانیاً، استناد به بند ۴ (الف) ضمیمه ب قطعنامه ۲۲۳۱ فاقد مبنای قانونی و حقوقی است، زیرا فعالیت‌های مشمول بند مذکور تنها در صورتی نیاز به تأیید قبلی شورا دارد که دولت صادرکننده آن اقلام مربوطه را بدون توجه به درج آنها در سند S/۲۰۱۵/۵۴۶ تعیین کند که «می‌تواند به توسعه سیستم‌های حمل سلاح هسته‌ای کمک کند». با این حال، ایران رسمی و صریح اعلام کرده است که «هیچ‌گاه اقلامی را که به‌ نظر می‌رسد می‌تواند به توسعه سیستم‌های حمل سلاح هسته‌ای کمک کند، نه تولید کرده و نه عرضه کرده و همچنین قصد تولید و عرضه آن‌ها را ندارد.»

وی خاطرنشان کرد: ایران هیچ موردی را که مشمول بند ۴ (الف) ضمیمه ب قطعنامه ۲۲۳۱ باشد، به روسیه منتقل نکرده است و هرگونه ادعای خلاف آن بی‌اساس بوده و رد می‌شود. همچنین شایان ذکر است که ما قبلاً گفتگوهای دوجانبه با اوکراین برای رفع سوء تفاهمات موجود در این زمینه برگزار کرده‌ایم. علاوه بر این، تعدادی از پهپادهایی که قبل از جنگ اوکراین توسط ایران به روسیه منتقل شده‌اند - که ذیل ویژگی فنی مندرج در بند ۴ (الف) ضمیمه B قطعنامه ۲۲۳۱ قرار نمی‌گیرند، برای استفاده در جنگ اوکراین نبوده است؛ بنابراین، کمپین اطلاعات نادرست و اتهامات بی اساس علیه ایران باید پایان یابد. این تلاش‌ها هیچ هدفی جز منحرف کردن توجه از انتقال مقادیر انبوه تسلیحات پیشرفته توسط کشورهای غربی به اوکراین به منظور طولانی کردن درگیری ندارد.

ایروانی بیان کرد: در نهایت، ما ایجاد ارتباط ساختگی بین مسائل منطقه ای و قطعنامه ۲۲۳۱ را رد می‌کنیم. اما در پاسخ به برخی ادعاها در مورد سیاست منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران، باید تاکید کنم که سیاست خارجی ایران مبتنی بر احترام کامل به حقوق بین‌الملل، احترام متقابل، حسن همجواری، همکاری و گفت‌وگو و همچنین حفظ صلح و امنیت منطقه از طریق مشارکت فعال همه کشورهای منطقه است. همانند گذشته، ما آماده تعامل فعال و سازنده با کشورهای منطقه هستیم.
وی تأکید کرد: ما حاضریم مذاکرات وین را در اسرع وقت از سر بگیریم تا متن موجود را نهایی کنیم که به همه طرف‌ها اجازه می‌دهد تا به تعهدات خود ذیل برجام برگردند.