بین الملل تابناک: سیصد و شصت و هشتمین روز از حمله روسیه به اوکراین با دستور ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور این کشور میگذرد؛ تهاجمی که رویدادهای بسیاری به دنبال داشته و منجر به تحریم گسترده روسیه از سوی بلوک غرب شده است و دورنمای مشخصی برای پایان آن نیز وجود ندارد.
«دیمیتری پسکوف» سخنگوی ریاست جمهوری روسیه امروز (چهارشنبه) گفت ادعای رژیم اوکراین مبنی بر عدم حمله به خاک روسیه درست نیست.
پسکوف طی نشست خبری در کرملین با بیان اینکه اظهارات مشاور رئیس جمهور اوکراین درباره عدم حمله به سرزمین روسیه را قبول ندارند، توضیح داد: «اینکه کییف مدعی است به خاک روسیه حمله نکرده، اشتباه است».
به نوشته خبرگزاری «اسپوتنیک»، وی درباره اقدام برخی ایادی خارجی در آویختن پرچم اوکراین در محوطه «دانشگاه دوستی مردمان» در مسکو، اظهار داشت: «این پرچم رژیمی است که از ملیگراها حمایت میکند و ما با آن در جنگ هستیم».
سخنگوی کرملین همچنین خبر داد که «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه در ماه جاری میلادی برنامه کاری فشرده و شلوغی دارد اما احتمال سخنرانی در تاریخ شانزدهم ماه مارس و به مناسبت سالگرد پیوستن شبهجزیره کریمه به این کشور، وجود دارد.
طبق این گزارش، پسکوف همچنین ادعاها درباره فرمان ریاست جمهوری روسیه برای خروج ناوگان و نیروهای هوافضا از زیرمجموعه مناطق نظامی را تکذیب کرد.
مطالعه انجام شده از سوی شورای روابط خارجی اروپا روی پاسخگویانی از ۱۵ کشور در فاصله تقریباً یک سال پس از شروع جنگ روسیه علیه اوکراین این تلقی را به دست داد که این جنگ ظاهرا غرب را متحد کرده - اما نسبت به مابقی کشورهای جهان شکاف گستردهتری که خطوط یک نظم جهانی آینده را مشخص میکند ترسیم کرده است.
به گزارش روزنامه گاردین، در این مطالعه اندیشکده شورای روابط خارجی اروپا (ECFR) نظرات پاسخگویانی از ۹ کشور عضو اتحادیه اروپا از جمله فرانسه، آلمان و لهستان و همچنین پاسخگویان اهل بریتانیا و آمریکا و همچنین چین، روسیه، هند و ترکیه را مورد بررسی قرار داده است.
نویسندگان گزارش این مطالعه گفتند، این بررسی اختلافات شدید جغرافیایی در نگرش به جنگ، دموکراسی و توازن جهانی قدرت را آشکار کرده و نشان داد، حمله روسیه ممکن است نقطه عطف تاریخی ظهور یک نظم جهانی "پساغربی" باشد.
مارک لئونارد، مدیر این اندیشکده و یکی از نویسندگان این گزارش، در اظهارنظر بر مبنای این مطالعه انجام شده در ماه گذشته میلادی گفت: "پارادوکس جنگ اوکراین این است که هر چند غرب را متحدتر کرده، اما نفوذش را در جهان کمتر از هر زمان کرده است."
تیموتی گارتون اش، استاد حوزه مطالعات اروپایی در دانشگاه آکسفورد، که همچنین از دستاندرکاران این مطالعه بوده، این یافتهها را "بسیار هشداردهنده" خواند. او گفت، این نظرسنجی نشان داد که این جنگ به جبهه غرب ترانس آتلانتیک "وحدت و هدف" داده است.
با این حال به گفته وی، این جنگ "در متقاعد کردن قدرتهای بزرگ خارج از جبهه غرب مانند چین، هند و ترکیه کاملا شکست خورد. درس آن واضح بود؛ ما نیاز فوری به یک روایت جدید داریم که در واقع برای کشورهایی مانند هند، بزرگترین دموکراسی جهان، متقاعدکننده باشد."
به نوشته روزنامه گاردین، این نظرسنجی نشان داد که دیدگاههای غرب نسبت به روسیه در طول یک سال گذشته افراطیتر شده است. اکثریت بزرگ پاسخگویان در بریتانیا (۷۷ درصد)، آمریکا (۷۱ درصد) و ۹ کشور اتحادیه اروپا (۶۵ درصد) روسیه را به عنوان یک "دشمن" قلمداد کردند که کشورشان با آن درگیری یا رقابت به عنوان یک "رقیب" دارد.
از سوی دیگر، تنها ۱۴ درصد در آمریکا، ۱۵ درصد در ۹ کشور اتحادیه اروپا و هشت درصد در بریتانیا، روسیه را به عنوان یک "متحد" که منافع مشترکی با آنها دارد، یا یک "شریک ضروری" خواندند.
از سوی دیگر پاسخدهندگان کشورهای غربی به همین شکل توصیفی منفی از روسیه به عمل آوردند.
در حالی که ۱۰ توصیف پیشنهاد شد، در آمریکا به ترتیب ۴۵ درصد و ۴۱ درصد از پاسخدهندگان نظرسنجی توصیفهای "تهاجمی" و "غیرقابل اعتماد" را برای روسیه انتخاب کردند. همچنین طبق این نظرسنجی، همین دو توصیف به ترتیب از سوی ۴۸ درصد و ۳۰ درصد در ۹ کشور اتحادیه اروپا و ۵۷ درصد و ۴۹ درصد از پاسخگویان در بریتانیا انتخاب شد.
در سراسر ۹ کشور اتحادیه اروپا که در این نظرسنجی شرکت کردند، به طور متوسط ۵۵ درصد از مردم از ادامه تحریم ها علیه مسکو حتی به قیمت مصایب اقتصادی حمایت کردند.
بر طبق اعلام اندیشکده شورای روابط خارجی اروپا، اکنون در مقایسه با نظرسنجی مشابه تابستان گذشته، به عبارت دیگر، جنگ روسیه علیه اوکراین توسط افراد بیشتری در ائتلاف غرب به عنوان یک مبارزه برای "دموکراسی و امنیت" خودشان و همچنین به عنوان "یک جنگ نه در داخل اروپا بلکه با اروپا" تلقی میشود.
در آمریکا، ۳۶ درصد از پاسخدهندگان گفتند که انگیزه حمایت از اوکراین عمدتا لزوم دفاع از دموکراسی آمریکایی است، در حالی که دیدگاه غالب در بریتانیا (۴۴٪) و در بین ۹ کشور اتحادیه اروپا (۴۵٪) این بود که انگیزه حمایت از اوکراین دفاع از امنیت خودشان است.
افراد بیشتری در اروپا (۴۴ درصد در بریتانیا، ۳۸ درصد در ۹ کشور اتحادیه اروپا) معتقد بودند که اوکراین باید تمام اراضی خود را حتی به قیمت طولانیتر شدن جنگ باز پس بگیرد، در حالی که تعداد کمتری در این دو بخش (۲۲ درصد در بریتانیا و ۳۰ درصد در اعضای اتحادیه اروپا) خواهان توقف جنگ حتی اگر به معنای واگذاری اراضی از سوی اوکراین به روسیه باشد، شدند.
با این حال، پاسخها در کشورهای غیر غربی شرکتکننده در این نظرسنجی بسیار متفاوت بود.
برای مثال، درصد بزرگی از پاسخگویان معادل ۷۶ درصد در چین، ۷۷ درصد در هند و ۷۳ درصد در ترکیه گفتند، احساس میکنند روسیه همچنان مانند قبل از جنگ "قوی مانده" و یا حتی "قویتر" شده است. اکثریت قاطع در چین، هند و ترکیه به ترتیب معادل ۷۹ درصد، ۷۹ درصد و ۶۹ درصد گفتند که مسکو را یک "متحد" استراتژیک و "شریک ضروری" کشورشان قلمداد میکنند.
به طرزی مشابه، بسیاری دیگر (۴۱ درصد در چین، ۴۸ درصد در ترکیه و ۵۴ درصد در هند) خواهان پایان هر چه سریعتر جنگ اوکراین، حتی اگر این به معنای واگذاری اراضی از سوی اوکراین باشد، شدند. در حالی که در این سه گروه به ترتیب ۲۳ درصد، ۲۷ درصد و ۳۰ درصد معتقد بودند اوکراین باید اراضی خود را حتی به قیمت یک درگیری طولانیتر به دست آورد.
در مورد انگیزههای غرب از این جنگ نیز بدبینی بسیار بیشتری وجود داشت. برای مثال، کمتر از یک چهارم شرکتکنندگان در چین و ترکیه و تنها ۱۵ درصد در روسیه معتقد بودند که غرب از اوکراین با انگیزه "دفاع از امنیت یا دموکراسی خود" حمایت میکند.
تقریباً دو سوم از پاسخدهندگان روسی (۶۴ درصد) گفتند که آمریکا یک "دشمن" است و ۵۱ درصد و ۴۶ درصد همین نظر را در مورد اتحادیه اروپا و بریتانیا داشتند. در چین، ۴۳ درصد آمریکا را به عنوان رقیب تلقی کرده و ۴۰ درصد نیز همین نظر را در مورد بریتانیا و ۳۴ درصد درباره اتحادیه اروپا داشتند.
حمله گسترده پهپادی اوکراین به کریمه
روز چهارشنبه وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که ارتش روسیه تلاش ارتش اوکراین برای انجام یک حمله پهپادی گسترده به شبه جزیره «کریمه» را دفع کرده است.
در بیانیه وزارت دفاع روسیه آمده است: «سامانههای پدافند هوایی ۶ پهپاد را سرنگون کردند و چهار پهپاد دیگر توسط سامانه جنگال (جنگ الکترونیک) سرنگون شدند.»
بر اساس این گزارش، هیچ خسارتی به زیرساختهای کرمیه وارد نشده است. در دو روز گذشته نیز پدافند هوایی روسیه، ۱۵ پهپاد اوکراینی را در مناطق مختلف عملیاتی از جمله «خرسون» و «لوهانسک» سرنگون کرد.
وزارت دفاع روسیه اعلام کرد: روز سه شنبه، یک پهپاد نظامی که قصد حمله به یک کارخانه گاز نزدیک مسکو را داشت، از کار افتاد. بقایای پیدا شده این پهپاد نشان میدهد، این پهپاد در اوکراین ساخته شده است.
سازمان خدمات اضطراری روسیه گفته، این پهپاد در کنار یک ایستگاه توزیع سوخت در شهر «کولومنا» در حومه مسکو اصابت کرده، اما هیچ تلفات و آسیبی به تاسیسات شهری وارد نکرده است.
منابع روسی میگویند تاسیسات مربوطه متعلق به شرکت گازپروم است. فرماندار مسکو گفته است، هدف این پهپاد، احتمالا زیرساخت های غیرنظامی بوده است. «آندری وروبویوف» میگوید که این رویداد صبح سه شنبه اتفاق افتاده است. طبق برآوردهای اولیه، یک تیم تحقیقاتی و کارشناس در صحنه در حال بررسی های دقیقتر و جمع آوری اطلاعات است.
هشدار آمریکا به چین درباره کمک به روسیه
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا روز سهشنبه بار دیگر به چین هشدار داد که حمایت مادی مرگبار از روسیه در جنگ علیه اوکراین «مشکلاتی جدی» در پی خواهد داشت.
طبق گزارشی سی.ان.ان آنتونی بلینکن که در قزاقستان حضور داشت، گفت: «چین نمیتواند در خصوص تجاوزگری روسیه در اوکراین دوگانه عمل کند. پکن نمیتواند از یک طرف طرح صلح پیشنهاد دهد، در حالی که همزمان شعلههای آتشی را که روسیه برافروخته تقویت کند.»
وی در ادامه گفت: «ما به صراحت به چین درباره تبعات و نتایج چنین حمایتی از روسیه هشدار دادیم.»
رئیس دستگاه دیپلماسی آمریکا اضافه کرد: «ما برای هدف قرار دادن شرکتها یا افرادی که تحریمهای ما را نقض و یا اینکه از تلاشهای جنگی حمایت میکنند تردیدی به خودمان راه نخواهیم داد.
اظهارات بلینکن در حالی مطرح شده که آمریکا از اصلیترین کشورهای ارسالکننده بسته کمکهای تسلیحاتی به اوکراین بوده است. روسیه بارها به آمریکا و متحدانش درباره ارسال چنین کمکهایی هشدار داده است.
پیش از این سی.ان. ان به نقل از برخی منابع آگاه مدعی شده بود که پکن هنوز تصمیم نهایی را درباره عرضه کمک نظامی به روسیه نگرفته و همچنان مذاکرات بین روسیه و چین درباره قیمت و حجم تجهیزات نظامی که قرار است به مسکو عرضه شود، در جریان است.
در جریان عملیات نظامی روسیه در اوکراین، کشورهای غربی به خصوص ایالات متحده به شدت از ائتلاف نظامی روسیه و چین و ایران و کره شمالی بسیار ابراز نگرانی کردهاند.
پنتاگون: شاید هرگز اف-۱۶ برای اوکراین ارسال نشود
«کالین کال»، معاون امور سیاسی وزیر دفاع آمریکا گفت، واشنگتن ارسال جنگندههای اف-۱۶ برای اوکراین را اولویت در نظر نمیگیرد و مقامهای اوکراینی ممکن است این جنگندهها را «هرگز دریافت نکنند.»
به نوشته خبرگزاری «تاس»، کالین کال در سخنرانی در یک جلسه کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان آمریکا گفت، واشنگتن هنوز هیچ برنامهای برای آموزش خلبانهای اوکراینی آغاز نکرده است.
این مقام رده بالای وزارت دفاع آمریکا در این جلسه تصریح کرد: «ما هنوز آموزش دادن به نظامیان اوکراینی در زمینه استفاده از جنگنده اف-۱۶ را شروع نکردهایم. طبق ارزیابی ما، زمانبندی تحویل این جنگندهها و زمانبندی برنامه آموزشی، اساسا یکسان و حدودا ۱۸ ماه هستند.»
معاون وزیر دفاع آمریکا گفت، هنوز هیچ تصمیمی از طرف آمریکا و متحدانش برای ارسال این جنگندههای نسل جدید به اوکراین گرفته نشده؛ بنابراین شروع کردن برنامه آموزش به خلبانهای نیروهای مسلح اوکراین بی معناست.
کالین کال گفت: «از آنجا که ما هنوز تصمیمی برای تحویل این دستگاهها به اوکراین نگرفتهایم و از آنجا که شرکا و متحدان ما نیز چنین تصمیمی نگرفتهاند، از نظر من، اجرای برنامه آموزش کار با سامانههایی که اوکراین ممکن است اصلا هرگز دریافت نکند، بی معناست.»
این نماینده پنتاگون استدلال کرد، در حقیقت تولید جنگندههای اف-۱۶ جدید برای اوکراین از سوی آمریکا، سه تا شش سال طول و تحویل مدلهای قدیمی نیز دست کم یک و نیم تا دو سال طول خواهد کشید.
به گفته کالین کال، اوکراین مساله ارسال جنگندههای خارجی را یک اولویت کلیدی خود در نظر میگیرد. نیروهای مسلح اوکراین از مقامهای آمریکایی، تقاضای دریافت بالغ بر ۱۲۸ فرونده از این هواپیمای نظامی نسل چهارم را داشتهاند. آمریکا، اما معتقد است که کییف در آینده ۵۰ تا ۸۰ عدد از جنگندههای اف-۱۶ را نیاز خواهد داشت.
با این حال، ارزیابیهای این معاون وزیر دفاع آمریکا نشان از این دارد که واشنگتن همچنان ادامه روند قبلی ارسال کمکهای تسلیحاتی در زمینه سامانههای ضدهوایی، توپخانه و خمپاره و خودروهای زرهی به ارتش اوکراین را مهم تلقی میکند.
او اذعان کرد که جنگ در اوکراین نشان داد، پایگاه صنایع نظامی آمریکا نتوانسته سطح لازم تولید مهمات را برآورده کند.
این مقام آمریکایی گفت، پنتاگون شاهد ریسک استفاده از تسلیحات هستهای از سوی فدراسیون روسیه در اوکراین نیست.
به گفته وی، یک چنین اقدامی به عنوان یک رخداد تغییر دهنده دنیا همراه با تبعاتی وخیم در نظر گرفته میشود.
همچنین این مقام پنتاگون گفت، آمریکا پذیرفته که جنگ در اوکراین سه سال دیگر طول خواهد کشید.
او در راستای حمایت از ادامه کمکهای نظامی غرب به اوکراین ادعا کرد، در صورت پایان دادن به این حمایتها «توازن به نفع روسیه تغییر پیدا خواهد کرد.»
این مقام وزارت دفاع آمریکا اضافه کرد، پنتاگون معتقد است، اوکراین نیاز شدید به حمایت غرب در حوزه نظامی دارد، اما نمیتواند بگوید کییف چه اندازه کمکهای بیشتر نیاز خواهد داشت.
وی افزود: «این درست است که اوکراین همچنان به متکی بودن به کمک آمریکا و متحدان و شرکای ما ادامه میدهد و این روند تا مدت زمانی ادامه خواهد داشت. در صورت پایان دادن به حمایتها، توازن به نفع روسیه تغییر خواهد یافت.»