به گزارش «تابناک» به نقل از ایسنا، اواخر اسفند ماه سال گذشته و در جریان سفر «علی شمخانی» دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران به عراق، طی مراسمی با حضور «محمد شیاع السودانی» نخست‌وزیر این کشور، توافق‌نامه همکاری‌های مشترک امنیتی ایران و عراق از سوی شمخانی و «قاسم الاعرجی» مشاور امنیت ملی نخست وزیر عراق به امضا رسید.
این توافق نامه امنیتی مشترک شامل هماهنگی در حفاظت از مرزهای مشترک بین دو کشور و تحکیم همکاری در چندین زمینه امنیتی است و بر اساس این توافق‌نامه که مقام‌های ارشد امنیتی دو کشور برای تهیه آن چندین ماه گفت‌گو و رایزنی کرده بودند، عراق متعهد شده که به گروه‌های مسلح تروریستی اجازه ندهد که از خاک این کشور در منطقه کردستان عراق برای حمله به گذرگاه‌های مرزی ایران استفاده کنند.
ایران پیش از امضای این توافق‌نامه امنیتی در سال گذشته، در چندین نوبت مناطقی از اقلیم کردستان عراق را که به محل تجمع و فعالیت گروه‌های تروریستی و تجزیه‌طلب مخالف جمهوری اسلامی ایران تبدیل شده بود، مورد حملات موشکی قرار داده بود و نسبت به فعالیت این گروه های تروریستی در مناطق مرزی مشترک بین ایران و عراق به مقامات دولت بغداد و اقلیم کردستان عراق هشدار داده و از مقامات این کشور همسایه خواسته بود که نیروهای نظامی خود را در مناطق مرزی مشترک مستقر کنند.
امضای توافق‌نامه امنیتی میان ایران و عراق
دولت وقت عراق در پاسخ به این درخواست ایران و به‌رغم تاکید مبنی بر این که این کشور به هیچ گروه یا کشوری اجازه نخواهد داد که از خاک این کشور برای ایجاد ناامنی در ایران استفاده کنند اما به این تعهد و وعده به طور کامل عمل نکرد و مناطق شمال شرقی عراق رسما به پایگاهی برای فعالیت برخی از نیروهای مخالف ایران تبدیل شده بود، چنان‌که بر اساس آنچه «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه ایران در آذر ماه سال گذشته در جریان یک نشست مطبوعاتی اعلام کرد «به صورت مشخص ۷۶ مرکز تروریستی و ضد انقلاب در آن مناطق فعال و به گذرگاهی برای ورود سلاح‌های آمریکایی و اسرائیلی به ایران تبدیل شده‌اند».
از زمان امضای این توافق‌نامه که فرصت اجرای آن امروز بیست‌وهشتم شهریور ماه به اتمام می رسد و طبق اعلام مقامات جمهوری اسلامی ایران، زمان اجرای این توافق نامه امنیتی به هیچ‌وجه تمدید نمی‌شود، رایزنی و گفت‌وگوهای مستمری بین مقامات ایران و عراق و همچنین منطقه کردستان عراق برای اجرای آن در جریان بوده است، چنان‌که در خرداد ماه سال جاری و در راستای بررسی اقدامات انجام شده بین دو کشور برای اجرای این توافق نامه امنیتی شاهد سفر الاعرجی به تهران و رایزنی های او با مقامات جمهوری اسلامی ایران از جمله «علی اکبر احمدیان» دبیر شورای امنیت ملی بودیم.
در این دیدار دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران گفت: ما در تهران انتظار داریم دولت عراق در چارچوب این توافق‌نامه، هرچه سریع‌تر ضمن پایان‌دادن به حضور عناصر ضدانقلاب در این کشور، امنیت مرزهای این کشور با ایران را تضمین کند.
دیدار احمدیان و الاعرجی در تهران
در هفته‌های اخیر نیز با توجه به نزدیک‌شدن به زمان ۲۸ شهریور ماه به نظر می رسد که تلاش‌های مقامات اقلیم کردستان عراق و بغداد جهت انجام هماهنگی برای اجرای این توافق‌نامه افزایش یافته است و مقامات بغداد و اربیل در موضع‌گیری رسانه‌ای خود تاکید کرده‌اند که به اجرای این توافق‌نامه امنیتی پایبند و در هماهنگی با یکدیگر در این زمینه هستند.
در ادامه تحرکات اخیر برای انجام هماهنگی بیشتر بین مقامات عراق و ایران برای اجرای این توافق، شاهد این بودیم که «فواد حسین» وزیر امور خارجه عراق در روز چهارشنبه هفته گذشته ( ۲۲ شهریور ماه) به دعوت همتای ایرانی خود راهی تهران شد تا همان‌طور که «محمد کاظم آل صادق» سفیر ایران در بغداد به ایسنا اعلام کرده بود، این دیپلمات ارشد عراقی گزارشی از روند اجرای این توافق از سوی دولت این کشور به وزیر امور خارجه ایران و دیگر مقامات تهران ارائه کند.
امیرعبداللهیان و فواد حسین بعد از انجام دور اول رایزنی خود که حدود دو ساعت به طول انجامید در جمع خبرنگاران اعلام کردند که یکی از محورهای اصلی رایزنی در جریان این دیدار موضوع اجرای توافق نامه امنیتی بین دو کشور بوده است چنان‌که وزیر امور خارجه ایران در این ارتباط اعلام کرد: خرسندیم که مقامات عالی‌رتبه دولت عراق و آقای فؤاد حسین امروز اطلاعات بسیار خوبی را در خصوص خارج‌کردن گروه‌های تروریستی از مناطق نزدیک به مرزهای جمهوری اسلامی ایران و انتقال آن‌ها به عمق خاک عراق و تلاش برای خلع سلاح‌کردن آن‌ها و اجرای کامل بندهای موافقتنامه امنیتی بین دو کشور ارائه کردند.
وی همچنین تصریح کرد: امیدواریم آنچه شنیدیم در روزهای آینده در روی زمین رخ دهد و نسبت به کلام وزیر خارجه عراق نسبت به اجرای موافقتنامه امنیتی همچون سایر موافقتنامه‌های موجود بین دو کشور که اجرایی شده است، اطمینان داریم.
این دیپلمات عالی‌رتبه جمهوری اسلامی همچنین تاکید کرد: معتقدیم تروریسم خوب و بد نمی‌شناسد و در این چارچوب از اینکه عراق به اجرای موافقتنامه امنیتی اقدام کرده خرسندیم، ولی تأکید می‌کنیم که حتی یک ساعت فرصت دادن به تروریست‌ها به ضرر امنیت عراق، ایران، منطقه و حتی امنیت اقلیم کردستان عراق است.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز گفت: معتقدیم این لکه سیاه تروریستی باید هر چه سریع‌تر و در چارچوب توافق موجود از صفحه سفید و پرافتخار روابط کنونی ایران و عراق زدوده شود.
حملات موشکی و پهپادی ایران به مقرهای تروریست‌ها در اقلیم کردستان عراق
وزیر امور خارجه عراق نیز در گفت‌وگو با خبرنگاران با بیان اینکه قانون اساسی عراق اجازه نمی‌دهد کسی از خاک عراق برای حمله به کشور دیگر استفاده کند و همکاری امنیتی بین تهران و بغداد، بر اساس قانون اساسی عراق است، گفت: ما به توافق امنیتی بین دو کشور متعهد هستیم و تلاش می‌کنیم به هدف نهایی برسیم. هدف نهایی این است که گروه‌های تروریستی در مرز ایران و عراق خلع سلاح شوند. این افراد به اردوگاه‌های پناهندگان منتقل خواهند شد و این اقدام تحت نظارت سازمان ملل و کمیساریای عالی پناهندگان صورت خواهد گرفت. دولت عراق و اقلیم همکاری کردند و این برنامه‌ریزی صورت گرفته و متعهد شدند و آن را اجرایی کردند.
«نیچروان بارزانی» رئیس منطقه کردستان عراق نیز در همان روز چهارشنبه در یک نشست خبری گفت که «اربیل به توافق امنیتی بغداد و تهران پایبند است و توجیهی برای آغاز عملیات نظامی ایران علیه گروه‌های مخالف ایران وجود ندارد».
بازرانی افزود: توافق امضا شده‌ای بین عراق و ایران وجود دارد و ما در اقلیم کردستان به عنوان بخشی از عراق پایبند به این توافق هستیم. ما اجازه نخواهیم داد خاک اقلیم کردستان عراق منبع تهدیدی برای هر کدام از کشورهای همسایه باشد.
در روز یکشنبه ۲۶ شهریور ماه برخی از منابع خبری عربی و عراقی در گزارش‌هایی عنوان کردند که فرایند انتقال اردوگاه‌های تروریست‌های تجزیه‌طلب از خطوط مرزی ایران به عمق خاک عراق پایان یافته و نیروهای عراقی در مرزها مستقر شده‌اند.
در همین ارتباط شبکه العربیه به نقل از منابع خود از تکمیل انتقال اردوگاه‌های تروریست‌های تجزیه‌طلب از مرزهای ایران به عمق خاک عراق خبر داد.
«تحسین الخفاجی» سخنگوی فرماندهی عملیات مشترک عراق نیز در گفت‌وگو با العربی الجدید گفت: نیروهای امنیتی این کشور فرایند اعمال قانون و حاکمیت بر تمام نقاط مرزی با ایران را آغاز کرده‌اند تا از خاک عراق برای تعرض به کشورهای همسایه استفاده نشود.
این فرمانده عراقی تصریح کرد: نیروهای عراقی توانایی نظامی کنترل نوار مرزی عراق با ایران را دارند و ما هماهنگی سطح بالایی با دولت اقلیم کردستان در این زمینه داریم و عراق به طور کامل به اجرای توافق امنیتی با ایران پایبند است و این امر به سود امنیت ملی کشورمان است.
کنفرانس خبری وزیران امور خارجه ایران و عراق در تهران
از سوی دیگر «غیاث سورجی» از رهبران اتحادیه میهنی کردستان عراق نیز در یک موضع گیری رسانه‌ای تاکید کرد که بغداد به طور عملی اجرای توافق امنیتی با ایران در خصوص انحلال گروه‌های کُرد تجزیه‌طلب موجود در مرزهای عراق و ایران را آغاز کرده و بسیاری از این گروه‌ها را از مرزها دور و خلع سلاح کرده است.
بر اساس این گزارش، در حالی‌که این رسانه‌ها از اجرای این توافق‌نامه امنیتی از سوی عراق خبر می‌دهند که در روز یکشنبه «نور نیوز» رسانه نزدیک به دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی ایران در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: شنیده‌های نورنیوز حاکی است با وجود اقدامات فعالی که دولت فدرال عراق برای اجرای توافق‌نامه امنیتی تهران-بغداد در خصوص خلع سلاح و اخراج عناصر ضدانقلاب از اقلیم کردستان انجام داده، همچنان بندهایی از این توافق‌نامه به طور کامل اجرا نشده که پیگیری آن ضروری است.
در واکنش به این اظهارنظر رسانه‌ای «ناصر کنعانی» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز گذشته و در نشست هفتگی خود با خبرنگاران، با بیان اینکه بسیاری از مفاد توافق‌نامه امنیتی بین ۲ کشور انجام شده و این موضوع با جدیت از سوی دولت عراق دنبال می‌شود، اظهار کرد: امیدواریم دولت عراق این روند را به صورت کامل در موعد مقرر انجام دهد. ایران به تامین امنیت خود اهتمام جدی دارد و در این زمینه مماشات و سهل‌انگاری نمی‌کند.
این دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران همچنین گفت: ما خواهان بهترین روابط با عراق هستیم و تامین امنیت مرزهای مشترک برای ما یک اولویت اساسی است. موعد اجرای این توافق در روز سه‌شنبه به اتمام می‌رسد و ما بعد از پایان موعد مشخص شده، روند اجرای این توافق را بررسی می‌کنیم تا اطمینان حاصل کنیم که عراق به تعهدات خود در این زمینه کامل عمل کرده است.
کنفرانس خبری وزیران امور خارجه ایران و عراق در تهران
مقامات جمهوری اسلامی ایران بارها تاکید کرده‌اند انتظارشان از مقامات عراق و اقلیم کردستان در این کشور این است که مفاد این توافق‌نامه امنیتی را به طور کامل اجرا کنند و در صورت عدم تحقق این موضوع، ایران در راستای تامین امنیت خود هیچ‌گونه مسامحه‌ای به خرج نخواهد داد و از ابزارهای موجود برای تامین امنیت مرزهای خود به صورت مناسب استفاده می‌کند.
در جریان سفر اخیر وزیر امور خارجه عراق به ایران، فواد حسین با تاکید بر تعهد بغداد جهت اجرای توافق‌نامه امنیتی دو کشور از مقامات ایران خواسته بود که برای حل برخی از مشکلات احتمالی از زبان و ادبیات خشونت استفاده نشود و در این ارتباط از ایران تضمین خواسته بود.
در حالی این دیپلمات عراقی چنین تضمینی را از تهران می‌خواهد که قطعا دولتمردان عراقی به خوبی می‌دانند که هیچ کشوری در برخورد با تهدیدهای تروریستی و امنیتی به‌رغم هشدارهایی که پیش این داده است، مسامحه و کوتاهی نمی‌کند و بزرگترین تضمین برای عراق در این ارتباط تعهد کامل این کشور به توافق امنیتی منعقد شده بین دو کشور است؛ توافقی که می‌تواند تضمین‌کننده صلح و ثبات باشد و راه را برای شکوفایی اقتصادی دو کشور هموارتر کند.
