یکی از موضوعاتی که دولت رئیسی دنبال میکند، تحقق وعدههای است که دولتهای گذشته، از ترییونهای مختلف سَر میدادند ولی نتوانستند آن را عملیاتی کنند. دولت های قبل صحبت از خودروهای برقی میکردند ولی برای تولید و واردات آن، نه مذاکره کردند و نه برنامهریزی.این در حالی است که اکثر کشورها با هدف بهینهسازی مصرف انرژی، کاهش آلودگی صوتی،کاهش آلودگی هوا به این سمت حرکت کردند و به دستاوردهای خوبی هم رسیدند. بر این اساس در دهه 90، خیلی از فرصتهای توسعهای از بین رفت، خودروسازان درجا زدند و زیرساختها پیشرفتی پیدا نکرد.
حال با توجه به اینکه روز به روز بر میزان آلایندگی هوا، به خصوص در کلان شهرها افزوده میشود و این امر هزینه سنگین بر اقتصاد کشور تحمیل میکند،سیاست گذاران بایستی برای عبور از این بحران که از دولتهای گذشته به ارث رسیده است،راهکار مناسب اتخاذ کنند،در غیراینصورت در آینده، شهرهای بزرگ مانند تهران غیرقابل سکونت خواهد شد و از طرفی کلان شهرها با موجی از بیماریهای تنفسی و قلبی مواجه خواهند شد. یکی از حوزههای که نوک پیکان انتقادها به سمت آن است و عامل آلودگی هوا شناخته شده، خودرو است. بر این اساس صنعت خودروسازی کشور باید تغییرات قابل توجهی را در تولیدات خود بدهد و مسیری جدید را انتخاب کند. در این خصوص سه فرصت وجود دارد. اولین آن حرکت به سمت خودروهای برقی، دیگری تولید خودروهای هیبرید و در نهایت عرضه خودروهای گازوئیلسوز است. البته تمام این موارد باید در کنار، کاهش مصرف سوخت خودروهای بنزینی باشد. در آیین نامه ماده ۳ قانون ساماندهی صنعت خودرو که اخیرا تصویب شده، خودروسازان موظف شدهاند که مصرف سوخت خود را کاهش دهند و اگر این اتفاق اجرایی نشود، شرکتهای خودروساز و مونتاژکار باید بابت تولید خودروهای پر مصرف جریمه پرداخت کنند.
حال در بین سه فرصت عنوان شده، تولید خودروهای برقی می تواند بهترین راهکار باشد. اما چرا حرکت به این سمت، بهترین راهکار خواهد بود؟ اولین دلیل آن این است که خیلی از کشورها به سمت خودروهای برقی رفتهاند و آزمون و خطای متعددی در این حوزه صورت گرفته است، لذا با بهره گیری از تجربیات گذشته میتوان بهترین تصمیم ها را اخذ و با شرکتهای موفق در تولید خودروهای برقی همکاری کرد. بر اساس آمارها، فروش خودروهای برقی در سال 2022، رکورد داشته است و میتوان اینگونه عنوان کرد که خودروهای برقی سهم 12درصدی از کل خودروهای فروخته شده در جهان داشتند؛ عدد عنوان شده در قیاس با سال 2021،افزایش 54 درصدی داشته است. در این میان کشور چین در صدر تولیدکنندگان خودروهای برقی جهان قرار گرفته و با سرعت فزاینده در حال پیشی گرفتن از سایر خودروسازانی است که از سال های قبل در این حوزه ورود کردند. شرکت BYD در سال 2022، بیشترین فروش خودروهای برقی ( یک میلیون و 858 هزار و 364 دستگاه) را در کارنامه کاری خود ثبت کرده است که این عدد در مقایسه با سال قبل آن ( 598 هزار و 19 دستگاه در سال 2021) 211درصد رشد داشته است. شرکت دوم که توانسته مسیر افزایشی فروش خودروهای برقی را حفظ کند، برند تسلا است. این مجموعه در سال 2021 توانسته 936 هزار و 247 دستگاه خودروی برقی تولید کند و این عدد در سال 2022 با رشد 40 درصدی به یک میلیون و 314 هزار و 319 دستگاه رسیده است.
دلیل دیگر، فراهم شدن زیرساخت خودروهای برقی است. وزارت صمت، شهرداری تهران و شهرداری سایر کلان شهرها به دنبال آن هستند که امکانات لازم برای شارژ خودروهای برقی را نصب کنند.7شهریورماه سال جاری، از ۱۵ ایستگاه شارژ خودروهای برقی با ظرفیت ۷۴ دستگاه شارژر، بهرهبرداری شد. لذا با فراهم شدن بسترها میتوان امیدوار بود که خودروهای برقی با سرعت زیادی مورد استقبال عموم قرار گیرند.
دلیل سوم؛ بر اساس نظر کارشناسان، پروژههای خودرویی، زمانی میتوانند موفقیتآمیز واقع شوند که مردم وضعیت آنها را در ناوگان عمومی کشور از نزدیک ببینند. حال دولت سیزدهم میخواهد ورود خودروهای برقی را از ناوگان تاکسیرانی آغاز کند. مقرر شده تا آخر سال جاری ۱۰۰ هزار تاکسی برقی در شهرهای بزرگ تردد کنند. در این خصوص رئیس کل بانک مرکزی قول داده که یک میلیارد یورو ارز برای واردات خودروهای برقی را تامین کند. علاوه بر این شهرداری تهران برای تأمین ارز خودروهای برقی (اتوبوس، ون و موتورسیکلت) بسته یک میلیارد و ۴۰ میلیون یورویی تقاضا کرده که بانک مرکزی آن را پذیرفته است.
در راه جدیدی که دولت سیزدهم در پیش گرفته است،گروه خودروسازی سایپا برنامههای جدیدی دارد. در حاشیه دومین نمایشگاه تحول صنعت خودرو، سایپا 5 خودرو برقی وارداتی(R9 وEV-R) ) SL03، E-STAR و EADO،SINOGOLD )را در معرض دید عموم قرار داد و عنوان کرد که اولین خودروی برقی این مجموعه به نام آریا تابستان سال آینده وارد بازار خواهد شد.
به هر ترتیب میتوان خوش بین بود که دولت رئیسی؛ خودروهای برقی را به سطح شهر میآورد و این امر به مرور زمان باعث کاهش مصرف بنزین، کاهش آلایندگی و صادرات بنزین خواهد شد.