شاید برای همین است که اکنون پس از تجربه تجهیز و ساخت پالایشگاه در ونزوئلا و بازسازی ۱۷ پالایشگاه دیگر علی شاهوردی مدیر هماهنگی تعمیرات پالایشگاه‌های فرا سرزمینی از دومین پالایشگاهی که در آن کار بازسازی آن در دست اقدام است خبر داده و گفته؛ این پالایشگاه ۱۲۰ هزار بشکه‌ای حمص سوریه است که کارهای قراردادی آن مشابه پالایشگاه ال‌پالیتو در حال تنظیم است. این مساله به معنای آن است که ایران به قدری در دانش فنی ارتقا پیدا کرده که امکان بازسازی پالایشگاه سایر کشورها را نیز دارد
کالای صنعتی ایران جایگزین تجهیزات و خدمات شرکت‌های شل و بی پی
روز گذشته هم جلیل سالاری معاون وزیر نفت در امور پالایش گفته بود؛ در حوزه تجهیزات نیز زمانی همه تجهیزات و ساخت آنها با اتکا به خارج انجام می‌شد، اما با حمایت مجموعه و ارتباط با فناوران، مجموعه‌های دانشگاهی، ارتباط با شرکت‌های دانش‌پژوهی، پژوهشگاه‌ها، یکپارچگی و ارتباط و بومی‌سازی و مهندسی معکوس، امروز در بسیاری از حوزه‌ها موفق شده‌ایم. ما در پروژه فرا سرزمینی ونزوئلا یک میلیون و ۷۰۰ هزار قطعه داخلی را به کشوری صادر کردیم که تمام طرح‌های پالایشی آنها دست شرکت‌های شل و بی پی بود و حاضر شد کالای ایرانی را به آنجا صادر کنیم و استانداردهای ما را پذیرفت که همه اینها با اراده و تصمیم دولت سیزدهم محقق شد و در بخش‌های دیگر نیز به همین ترتیب حمایت شد.
به گفته مدیر هماهنگی تعمیرات پالایشگاه‌های فرا سرزمینی پالایشگاه ال‌پالیتو در ونزوئلا، نخستین پالایشگاه فرا سرزمینی بود که ایران در آن حضور پیدا کرد. مجموع ظرفیت پالایشی ونزوئلا ۱.۳ میلیون بشکه است و ایران در گام اول بازسازی و نوسازی پالایشگاه ۱۴۰ هزار بشکه‌ای ال‌پالیتو را برعهده گرفت. پیشرفت فیزیکی این طرح حدود ۸۷ درصد است.
همچنین ابتدای سال گذشته، به طور همزمان دو قرارداد بازسازی پالایشگاه ال‌پالیتو و صادرات نفت و میعانات گازی ایران به ونزوئلا امضا شد و بدین ترتیب ماهانه ۲ الی ۳ میلیون بشکه نفت ایران به این کشور صادر می‌شود که هم‌اکنون نیز در حال انجام است. در گام بعدی بازسازی پالایشگاه کاردون در ونزوئلا آغاز خواهد شد.
البته کارشناسان این حوزه نظرات متفاوتی دارند چرا که عده‌ای از یک سو بر این باورند پالایش فرا سرزمینی بار اول نیست که اتفاق می‌افتد، در گذشته نیز این موضوع مطرح بوده و اکنون نیز مطرح است، اما در نظر داشته باشید، اینکه تصور کنیم با داشتن پالایشگاه فرا سرزمینی می‌توانیم تحریم‌ها را دور بزنیم عملاً امکان پذیر نیست. اما در شرایطی که همه چیز درست باشد و مشکل تحریم و تعامل وجود نداشته باشد قطعاً وجود سیستم پالایشی فرا سرزمینی و حتی سیستم توزیع فرآورده‌های نفتی و داشتن یک شبکه پالایشی در یک کشور خارجی و یا در اتحادیه اروپا می‌تواند تأمین کننده منافع ملی ایران باشد.
هدایت الله خادمی نماینده پیشین مجلس نیز در این زمینه گفته بود: اگر پالایشگاه فرا سرزمینی در نهایت برای ما آورده داشته باشد می‌تواند مثمر ثمر باشد، ضمن اینکه کشورهایی موفق می‌شوند که این پروژه‌ها را به بخش خصوصی واگذار کنند، اینکه دولت در کشوری پالایشگاه و پتروشیمی احداث کند و کالاهای مورد نیاز را از یک کشور دیگر خریداری کند نتیجه‌ای برای ما ندارد.
اما برخی دیگر از کارشناسان آن را یک فرصت می‌دانند و می‌گویند هرگونه سرمایه‌گذاری در کشور مطلوب بوده، کشوری توسعه یافته است که بتواند در داخل سرمایه‌گذاری کند و یا اینکه سازوکاری را برای جذب سرمایه خارجی به کار بگیرد و یا حتی در خارج سرمایه‌گذاری کند. اگر ایران بتواند در خارج از کشور سرمایه‌گذاری کرده و یا سرمایه جذب کند هر دو مطلوب بوده و به طور کلی باید گفت که سرمایه گذاری به هر شکلی مقبول است.
چندی پیش هم هادی بیگی نژاد، نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در رابطه با این موضوع گفته بود: ایران جزو معدود کشورهایی است که قدرت پالایشگاه سازی دارد و امروز برای دیگر کشورها پالایشگاه می‌سازد یا آن پالایشگاه را احیا می‌کند. این سیاست سبب استحکام روابط با دیگر کشورها از جمله ونزوئلا می‌شود.
به گفته بیگی نژاد میعانات گازی ایران در ونزوئلا پالایش می‌شود و به هر میزان بتوانیم بسترهای توسعه نفتی و گازی ایران را در سایر کشورها فراهم کنیم به سود ایران و کشورهای مقصد است. ایران به هر میزان به کشورهای مختلف از جمله ونزوئلا نفت بفروشد، مبالغ حاصله به کشور باز می‌گردد و باید به افرادی که اقدامات مؤثر دولت در حوزه نفتی و گازی را تخریب می‌کنند گفت که دست‌کم آزاده باشید.
البته نکاتی در رابطه با تعمیر و تجهیز پالایشگاه‌های فرا سرزمینی از نگاه مدیر هماهنگی تعمیرات پالایشگاه‌های فرا سرزمینی دور نمانده و در این زمینه توضیح داد؛ باید دقت داشت که این پالایشگاه‌ها در کشورهای همسو با سیاست‌های ایران واقع شده باشند نه آمریکا. حضور در پالایشگاه‌های فرا سرزمینی علاوه بر فروش نفت خام، منجر به صادرات خدمات فنی و مهندسی ایران نیز می‌شود. به بیان دیگر ایران با تعمیرات پالایشگاه‌های خارجی و احیای ظرفیت آنها، ابتدا تجهیزات و سپس نفت خود را به آن کشور می‌فروشد. ایران با فراهم شدن شرایطی، در سود پالایشی نفت نیز سهیم خواهد بود.
با تمام مقولات گفته شده به نظر می‌رسد که سرمایه گذاری و مشارکت در ساخت پالایشگاه‌های فرا سرزمینی چند دستاورد مهم برای کشور به دنبال دارد و می‌تواند راهی برای دور زدن تحریم‌ها یا همان تحریم زدایی باشد و در کنار این مسائل ایران در شرایطی که مشکل ناترازی بنزین دست و پنجه نرم می‌کنند از وارد کننده بنزین به صادر کننده آن تبدیل شود.
