نحوه فعالیت اینترنت ماهواره‌ای در ایران

به گزارش «تابناک» به نقل از ایسنا، موضوع فعالیت اینترنت ماهواره‌ای در ایران از مدتها پیش مطرح شده بود اما به صورت جدی و همزمان با اعمال محدودیت برای برخی از پیام‌رسان‌های خارجی بود که مسئولان مربوطه از جمله وزیر ارتباطات درباره شرایط فعالیت قانونی آن در کشور اظهار نظر کردند.

در تعریف این نوع از اینترنت گفته شد که امواج از طریق ماهواره ارسال می‌شود و کاربر برای دریافت آن باید از تجهیزات مخصوص آن یعنی دیش و دریافت کننده امواج استفاده کند. همچنین گفته شد که با توجه به گران بودن تجهیزات مورد نیاز، اگر این نوع از اینترنت فراگیر شود، احتمال تولید تجهیزات آن با قیمت کمتر هم ممکن خواهد بود یا حتی سیم کارت‌هایی مانند آنچه در تلفن ماهواره‌ای استفاده می‌شود، تولید می‌شود اما هنوز برای رسیدن به این مراحل زود است.

منظومه‌های ماهواره‌ای‌ می‌توانند با توجه به ویژگی‌های ذاتی خود همچون پایداری، انعطاف‌پذیری، تأخیر کم و تأمین ظرفیت قابل ملاحظه و ارزان‌قیمت، کمک شایانی در کاهش شکاف دیجیتال در کشور و سیگنال‌رسانی به مناطق محروم و دورافتاده داشته و به عنوان بخش مهمی در لایه زیرساخت و خدمات پایه معماری شبکه ملی اطلاعات نقش‌آفرین است. در این راستا شرکت فضایی اسپیس‌ایکس پروژه اینترنت ماهواره‌ای "استارلینک" را در سال ۲۰۱۵ با هدف فراهم کردن پوشش گسترده اینترنت آغاز کرد.

این پروژه ایده اصلی ایلان ماسک، میلیاردر علاقه‌مند به فضاست. شرکت فضایی اسپیس‌ایکس در آن زمان اعلام کرده بود که قصد دارد با ارسال هزاران ماهواره به مدار زمین، اینترنت را در سراسر دنیا در دسترس قرار دهد. در این راستا همزمان با آغاز فعالیت اینترنت ماهواره ای در برخی کشورها، موضوع فعالیت آن در ایران هم مطرح و البته تاکید شد تنها در صورتی که این فناوری به صورت قانونی در کشور بخواهد فعالیت کند، از آن استقبال می شود.

در نهایت پس از پیگیری‌های انجام شده ابتدای تابستان سال جاری اتحادیه جهانی مخابرات (ITU) اعلام کرد که ارایه خدمات از سوی استارلینک در مرزهای جمهوری اسلامی ایران به دلیل عدم رعایت قوانین سرزمینی، غیرمجاز است.  

مطابق یکی از قطعنامه‌های ITU، ارایه خدمات از سوی یک شرکت خارجی در چارچوب مرزهای کشور دیگر منوط به دریافت مجوز از سوی آن کشور است که در بررسی‌های به عمل آمده مشخص شد استارلینک برای ارایه اینترنت ماهواره ای هیچ مجوزی را تاکنون از جمهوری اسلامی ایران دریافت نکرده است.

چندی پیش در آخرین جلسه «هیات مقررات رادیویی اتحادیه بین المللی مخابرات» یا همان RRB، شرکت اسپیس ایکس مکلف به همکاری با جمهوری اسلامی ایران برای ارائه خدمات اینترنت ماهواره‌ای خود شد. در این جلسه مدارک و مستندات تکمیلی ایران در خصوص فعالیت بدون مجوز منظومه ماهواره‌ای استارلینک در ایران مورد بررسی قرار گرفت و جلسه به اتفاق آرا خدمات اینترنت ماهواره ای ارائه شده توسط این شرکت را خلاف مقررات بین المللی شناخت و از شرکت اسپیس ایکس (مالک اینترنت ماهواره ای استارلینک) و کشورهای مسئول خواست که به قید فوریت اقدامات خود را منطبق بر قواعد سرزمینی ایران کند و برای اخذ مجوز فعالیت خود در ایران از طریق رگولاتوری این کشور اقدام کند.

بنابراین به این ترتیب گام مهمی برای قانون‌مند کردن فعالیت استارلینک در کشورمان برداشته شد تا امکان بهره برداری قانونی هموطنان از این سرویس فراهم شود.

خبرهای جدیدی در این باره مطرح نبود تا اینکه اخیرا اعلام شد که مقدمات فعالیت قانونی نخستین ارائه‌کننده اینترنت ماهواره‌ای در ایران فراهم شده است. درباره جزئیات این موضوع می‌توان گفت با توجه به سیاست وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات که تعامل با شرکت‌های بین المللی ارایه دهنده خدمات ارتباطی که قواعد سرزمینی کشورمان را به رسمیت می‌شناسند را در اولویت دیپلماسی خود قرار داده است و پس از ماه‌ها مذاکره با اپراتور خدمات اینترنت ماهواره‌ای یاه کلیک (YahClick) وابسته به شرکت یاهست (YahSAT)، این شرکت جمعه ۲۴ آذر در محل سرکنسولگری ایران در شهر دبی و با حضور قائم مقام وزیر ارتباطات و رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، سرکنسول ایران، مشاور وزیر ارتباطات در امور بین الملل، معاون راهبردی و توسعه بازار رگولاتوری و تعدادی از مدیران ارشد سازمان، رسما قواعد سرزمینی (Landing Right) مصوب کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات کشور را پذیرفت.

با امضای این سند توسط اپراتور یاه ست و پس از طی مراحل اداری مربوطه، پروانه فعالیت در ایران برای ارائه خدمات اینترنت ماهواره ای به این شرکت اعطا خواهد شد.