شاید شما هم این روزها شنیده باشید بعضی از مراجع، مجوز کاشت ناخن دادهاند و در درستی یا نادرستی آن تردید به دل راه دادهاید.
اخیراً برخی آرایشگران خانم برای جلب مشتری و کسب درآمد بیشتر، به تبلیغ و بازارگرمی برای کاشت ناخن میپردازند و بیان میکنند که از دیدگاه فلان مرجع تقلید، ناخن کاشته شده هیچ خللی برای انجام واجبات شرعی مانند غسل و وضو ایجاد نمیکند. این مسئله حتی در برخی بروشورهای تبلیغاتی آرایشگری نیز به چشم میخورد.
بیشتر بخوانید
اما حکم شرعی کاشت ناخن چیست؟ مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی به این سؤال ما پاسخ داده است.
ضمناً با توجه به اینکه پاسخهای ذیل بر اساس فتواها و استفتائات مراجع عظام تقلید است، امکان دارد مشتمل بر اصطلاحات فقهی و تخصصی باشد. برخی از این اصطلاحات به همراه توضیح روان آن به شرح زیر است:
الف) عُسر و حَرَج: مشقت و سختی غیر قابل تحمل
ب) وضوی جبیره: کشیدن دست خیس بر پارچه یا پوششی که بر روی عضو قرار داده شده است.
ج) احتیاط واجب: مواردی که فرد میتواند به همین نظر عمل کرده و یا به فتوای مرجع دیگری که اعلم هست عمل کند.
پینوشت:
۱. امام خمینی، توضیح المسائل، شرط سیزدهم از شرایط وضو.
در فرض سؤال کاشت ناخنی که قابل کندن نیست مانع است. بنا بر این وضو و غسل باطل است. مگر این که شخص غسل و وضو را به صورت جبیره انجام بدهد که در این صورت و ضو و غسلش صحیح است و کیفیت غسل و و ضو جبیره در رساله عملیه ذکر شده به آنجا مراجعه شود و چون خود ناخن جبیره است دست تر روی جبیره کشیده میشود. (۲) نه اینکه روی جبیره شسته شود.
پینوشت:
۱. استفتاء کتبی از دفتر آیتالله خامنه ای.
۲. آیتالله خامنه ای، استفتائات واحد پاسخ به سؤالات جامعة الزهراء باب وضو، ص ۱۹.
پینوشتها:
۱. سایت آیتالله مکارم شیرازی، سؤال ۹.
۲. آیتالله مکارم، استفتائات واحد پاسخ به سؤالات جامعةالزهرا، جزوه غسل، صفحه ۱۶ و ۱۸.
۳. استفتائات موجود در واحد پاسخ به سؤالات جامعةالزهراء(قم).
به نظر میرسد ناخن مصنوعی عرفاً زینت محسوب میشود ولی در صورتی که شک دارد حکم زینت را نخواهد داشت.(۲)
پینوشتها:
۱. سایت آیتالله سیستانی، سؤال و جواب ها، احکام وضو، مربوط به سؤالات بخش احکام وضو.
۲. استفتائات موجود در واحد پاسخ به سؤالات جامعة الزهراء(قم).
۱) حکم شرعى کاشتن ناخن مصنوعى را بیان فرمایید.
پاسخ: شخصى که اصلاً ناخن ندارد و مىخواهد ناخن مصنوعى بکارد، آن ناخن جزو بدن او نمىشود، چون رشد و نموّ ندارد و از اوّل چنین کاری جایز نیست، چون اضطرار ندارد.
۲) در هر حال اگر کسى ناخن مصنوعى بکارد، وظیفهاش در وضو و غسل چیست؟
پاسخ: وضو و غسل صحیح نخواهد بود و اگر این فعل در یکی از اوقات نماز انجام شود، ضایع نمودن امر واجب دانسته شده و اگر قبل از وقت نماز انجام شود، خلاف احتیاط خواهد بود؛ در صورت کاشتن ناخن به هنگام وضو یا غسل اگر امکان بیرون آوردنِ آن نبود، باید در وضو و غسل عمل به جبیره کند.
۳) آیا زینت محسوب می شود؟
پاسخ: ملاک زینت بودن و نبودن عرف است.(۲)
پینوشت:
۱. آیتالله بهجت، استفتائات ، ج ۱، سؤال ۶۱۰.
۲. استفتائات موجود در واحد پاسخ به سؤالات جامعةالزهراء(قم)
پاسخ: کاشتن ناخن به صورتی که برای وضو و غسل نتوانند آن را بردارند اشکال دارد ولی چنانچه شخصی مرتکب این عمل شده باشد، در صورت امکان، پس از برداشتن ناخن وضو و غسل را به طور طبیعی انجام دهد و در صورت عدم امکان، با همان حال وضو و غسل جبیره ای و احتیاطاً تیمّم هم انجام دهد.(۱)
در چنین صورتی تیمم لازم و احتیاط واجب آن خواهد بود که بعد از برداشتن ناخن نمازهای خوانده شده را قضا کند.
در مورد سؤال پیش گفته چنین ناخنی زینت محسوب میشود.(۲)
پینوشت:
۱. http://www.saafi.net/fa/node/۵۳۰۳
۲. استفتائات موجود در واحد پاسخ به سؤالات جامعة الزهراء(قم)
در مورد سؤال پیش گفته چنین ناخنی زینت محسوب نمیشود و موکول به نظر عرف است.
پینوشت:
۱. استفتائات موجود در واحد پاسخ به سؤالات جامعة الزهراء(قم)
۲. استفتاء از دفتر آیتالله شبیری زنجانی.
همچنین احتیاط واجب آن است که بعد از برداشتن ناخن نمازهای خوانده شده را قضا کند.
بنابر احتیاط واجب در مورد سؤال پیش گفته چنین ناخنی، زینب محسوب می شود.
پینوشت:
۱. آیتالله وحید، توضیح المسائل، ص۲۵۱، م۳۴۴.
۲. استفتاء از دفتر آیتالله وحید.
* مرحوم آیتالله فاضل لنکرانی
پاسخ: اگر ناخن مصنوعی روی پوست دست یا ناخن چسبیده باشد باید بر طرف شود و در صورت عدم امکان حکم وضو و غسل جبیره را دارد.
در مورد سؤال پیش گفته چنین ناخنی، زینت محسوب میشود.(۲)
پینوشت:
۱. استفتائات موجود در واحد پاسخ به سؤالات جامعة الزهراء(قم)
۲. استفتائات موجود در واحد پاسخ به سؤالات جامعة الزهراء(قم)
*آیتالله نوری همدانی
پاسخ: در مورد سؤال که چنین ناخنی قابل کندن نیست اگر ناخن مصنوعی در محل تیمم نباشد باید تیمم نماید و اگر در مواضع تیمم باشد باید هم وضو و غسل جبیرهای انجام داده و هم تیمم کند.
البته چنین عملی(کاشتن ناخن مصنوعی) بدون ضرورت کار خلاف است چون حائل است و مانع رسیدن آب به پوست است و در مورد سؤال مذکور چنین ناخنی، زینت محسوب نمی شود.(تعلیمات علی العروةالوثقی، ص۵۱، فی احکام الجبائر)
* در توضیح این استفتائات به چند نکته اشاره میشود:
۱ـ منظور از عبارت «فینفسه»، معنای «به خودی خود» بوده و مقصود این است، که اصل کاشت ناخن ممنوعیت شرعی ندارد.
۲ـ از آن جا طبق نظر همه مراجع عظام تقلید، هنگام وضو و غسل، رساندن آب به همه قسمتهای بدن، لازم است و هیچ عضوی (حتی ناخن) مستثنی نشده است، لذا هر چیزی که مانع از رسیدن آب به اعضای بدن شود، باید قبل از غسل و وضو برطرف شود در غیر این صورت وضو و غسل باطل است.
۳ـ اگر مانعی در بدن وجود داشته باشد، که قابل برداشتن باشد (مانند لاک، چسب، قیر و ...) باید قبل از وضو و غسل برطرف شود.
۴ـ اگر برداشتن مانع غیر ممکن باشد و یا مشقت و سختی زیادی داشته باشد که معمولاً قابل تحمل نیست، مطابق با نظر اکثر مراجع، غسل و وضو بصورت جبیره انجام میشود، ولی شخص نباید عمداً برای خودش چنین جبیرهای ایجاد کند.
۵ـ در موضوع کاشت ناخن با توجه به اینکه در حال حاضر، برداشتن ناخن به راحتی امکانپذیر است، مسئله جبیره منتفی است؛ لذا افرادی که اقدام به این کار کردهاند، باید ناخنها را ولو با صرف هزینهای، برداشته و به صورت معمول وضو و غسل را به جا آورند.
۵ـ در فاصله زمانی که شخص اقدام به برداشت ناخن میکند، وضو و غسل به صورت جبیره (و در مواردی همراه با تیمم) انجام میشود.
۶ـ تمامی احکام بیان شده فوق برای وضو و غسل، از آن جهت دارای اهمیت است که مقدمه واجب نماز است و اگر کسی وضو و یا غسلش صحیح نباشد نمازش باطل میشود.