بین الملل تابناک/تحولات خاورمیانه: درخواست تهران از آمریکا جهت ضمانت کتبی عدم خروج از برجام، دعوت رئیسی از الکاظمی برای سفر به تهران، دیدار مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با مقامهای ارشد لبنان، ورود تجهیزات نظامی آمریکایی به پایگاه هوایی «عین الاسد» در غرب عراق و واکنش افغانستان به سخنان وزیر خارجه پاکستان، از مهمترین خبرها و رویدادهای مرتبط با خاورمیانه در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
درخواست تهران از آمریکا جهت ضمانت کتبی عدم خروج از برجام
روزنامه آمریکایی «نیویورک تایمز» در گزارشی به بررسی گفتوگوهای وین برای احیای برنامه جامع اقدام مشترک پرداخت.
در این گزارش آمده یکی از موانع اصلی در روند احیای برنامه جامع اقدام مشترک درخواست ایران برای تعهدنامه کتبی از سوی واشنگتن است که هیچ دولت بعدی آمریکا نتواند همانند «دونالد ترامپ»، از توافق خارج شود.
یک مقام آمریکایی در این زمینه گفت که ایرانیها چیزی دائمی می خواهند که یک خواسته منطقی است؛ اما هیچ دموکراسی واقعی نمیتواند چیزی را که ایران میخواهد، بدهد.
نیویورک تایمز در ادامه گزارش خود در توجیه ناتوانی آمریکایی در ارائه ضمانت مورد درخواست ایران نوشت: «برجام یک توافق بوده و یک پیمان به شمار نمیآید، چون بایدن همانند اوباما، نمی تواند موافقت دو سوم سنای آمریکا با این توافق را داشته باشد؛ بنابراین، برجام میتواند یک توافقنامه اجرایی باشد و هر رئیس جمهور آتی همانند ترامپ میتواند آن را اجرا نکند.»
دولت آمریکا اردیبهشتماه سال ۱۳۹۷ از «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) خارج شده و ضمن اعمال تحریمهای متوقف شده ذیل این توافق، تحریمهای دیگری علیه ایران وضع کرد.
تروئیکای اروپا علیرغم مخالفتهای لفظی با خروج آمریکا از برجام به وعدههای خود برای جبران آثار این خروج عمل نکردند. جمهوری اسلامی ایران در واکنش به بیعملی کشورهای اروپایی در ۵ گام طبق مفاد برجام تعهدات خود ذیل برجام را کاهش داد.
ایران بعد از برداشتن این پنج گام در ۱۵ دیماه ۱۳۹۸ اعلام کرد، دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست.
اخیراً دولت «جو بایدن»، رئیسجمهور آمریکا ادعا کرده قصد دارد از طریق مذاکرات جاری در شهر وین، پایتخت اتریش زمینههای لازم برای بازگشت کشورش به توافق هستهای برجام را فراهم کند.
مقامهای دولت جو بایدن بارها به صراحت به شکست سیاست فشار حداکثری اعتراف کردهاند؛ اما تا کنون از انجام اقداماتی که برای بازگشت به این توافق لازم هستند سر باز زدهاند.
واشنگتن میگوید تنها در صورتی که دو طرف به برجام بازگردند، حاضر است تحریمها علیه ایران را رفع کند. این ادعای واشنگتن در حالی مطرح میشود که تعهدات ایران به صورت کمی قابل راستیآزمایی هستند، اما راستیآزمایی رفع تحریمها به دستکم ۳ تا ۶ ماه زمان نیاز دارد.
جمهوری اسلامی ایران تأکید کرده با توجه به اینکه آمریکا طرفی بوده که توافق را نقض کرده، این واشنگتن است که باید با رفع تحریمها به توافق بازگردد و لازم است اجرای تعهدات آمریکا راستیآزمایی شود. تهران البته تأکید کرده اصرار یا عجلهای برای بازگشت آمریکا به توافق ندارد.
دولت آمریکا از زمان اجرایی شدن برجام در دوران ریاستجمهوری «باراک اوباما»، کارشکنیها را برای به حداقل رساندن منافع ایران از این توافق آغاز کرد.
دولت اوباما علیرغم ادعای رفع تحریمها سیاستهای مختلفی از جمله هراسافکنی در بانکها و موسسات مالی بینالمللی را برای از بین بردن آثار عملی رفع تحریمها در دستور کار قرار داد. جمهوری اسلامی ایران با توجه به این تجربه، خواستار راستیآزمایی برای رفع تحریمهاست.
ساعاتی قبلتر یک مقام آمریکایی به پایگاه آکسیوس گفت، دولت «جو بایدن» میخواهد توافق در خصوص بازگشت به برجام قبل از آغاز به کار دولت جدید ایران نهایی شود.
این مقام آمریکایی گفته، چنانچه روند مذاکرات به ماه آگوست ـ که دوران انتقال ریاستجمهوری در ایران است ـ کشیده شود، «نگرانکننده» خواهد بود. او گفت: «اگر قبل از تشکیل دولت جدید به توافق نرسیم، اینکه توافق تا چه حد در دسترس خواهد بود نگرانکننده میشود.»
دعوت رئیسی از الکاظمی برای سفر به تهران
خبرگزاری رسمی عراق خبر داد که آیتالله رئیسی، رئیس جمهور منتخب ایران از «مصطفی الکاظمی» نخست وزیر عراق برای سفر به تهران دعوت کرده است.
ساعتی پیش نیز الکاظمی پیروزی «سید ابراهیم رئیسی» را در انتخابات ریاست جمهوری ایران تبریک گفت.
به گزارش «وکالة الأنباء العراقیة» (واع) الکاظمی در این پیام تبریک که ساعاتی پس از تبریک «برهم صالح» رئیس جمهور عراق، صادر شد، ضمن تبریک پیروزی رئیسی خطاب به وی بر «عمق روابط عالی دو ملت عراق و ایران» تأکید کرده است..
طبق این گزارش، الکاظمی همچنین بر تمایل خود برای «تحکیم پیوندهای همکاری مشترک بین دو کشورمان به نحوی که در خدمت منافع مشترک باشد» تأکید کرده است.
پیشتر نیز خبرگزاری رسمی عراق گزارش داد که برهم صالح در پیام تبریک خود به رئیسی گفته، «صادقانه انتخاب شما به عنوان رئیس جمهور ایران را تبریک و تهنیت عرض میکنم و امیدوارم در این مأموریت بزرگ در خدمت به ملت عزیز ایران و تحقق پیشرفت، بزرگی و شکوفایی موفق باشید.»
تاکنون شخصیتهای مختلف عراقی از جمله «اکرم الکعبی» دبیر کل جنبش مقاومت اسلامی نُجَباء» و «سید عمار الحکیم» پیروزی ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری ایران را تبریک گفتهاند.
دیدار مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با مقامهای ارشد لبنان
«جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که به بیروت سفر کرده، با مقامهای ارشد لبنان دیدار و رایزنی کرد.
بورل روز شنبه در صفحه توئیتر خود نوشت: «با حسان دیاب، نخستوزیر دولت پیشبرد امور لبنان دیدار و درباره وضعیت اقتصادی این کشور، که همچنان در مسیر سراشیبی قرار دارد، صحبت کردم.»
وی با ادعای اینکه اتحادیه اروپا آماده کمک به دولت لبنان برای برونرفت از بحران اقتصادی است، گفت: این کمک مشروط به اجرای برنامههای صندوق بینالمللی پول در این کشور است و بروکسل نیز از سران لبنان این انتظار را دارد.
این مقام اروپایی سپس به دیدار خود با «سعد الحریری» مأمور تشکیل کابینه لبنان اشاره کرده و درباره گفتوگوهایشان توضیح داد: «صحبتهای مهمی درباره ابعاد تشکیل دولت در لبنان انجام دادیم. بنبست سیاسی را باید بهخاطر مردم لبنان حل کرد.»
بورل درباره دیداری که با «نبیه بری» رئیس پارلمان لبنان نیز داشت، نوشت: «بحران در این کشور، بحران داخلی است که نیاز به راهکارهای لبنانی دارد. همکاری بین پارلمان، دولت مکلف و رئیسجمهور برای پیشبرد اصلاحات ضروری است.»
وی سپس با «جوزف عون» فرمانده ارتش لبنان نیز دیدار کرده و گفت: «تبادل نظر خوبی درباره وضعیت لبنان و منطقه (غرب آسیا) داشتیم. ارتش لبنان به ثبات در این کشور و منطقه کمک میکند.»
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پیش از این در دیدار با «میشل عون» رئیسجمهور لبنان، با تأکید بر اینکه این کشور در لبه پرتگاه بحران مالی است، تهدید کرد که اتحادیه اروپا ممکن است تحریمهایی علیه بیروت اعمال کند.
ورود تجهیزات نظامی آمریکایی به پایگاه هوایی «عین الاسد» در غرب عراق
یک منبع امنیتی در استان الانبار از ورود کاروان آمریکایی حامل تجهیزات جنگی به پایگاه هوایی «عین الاسد» در غرب الانبار خبر داد.
به گزارش خبرگزاری المعلومه، این منبع امنیتی اعلام کرد، این کاروان آمریکایی حامل تجهیزات و ابزار جنگی بود که از استان بصره وارد پایگاه هوایی عین الاسد در منطقه «البغدادی» واقع در شهرستان «هیت» در غرب الانبار شد.
منبع مذکور همچنین اعلام کرد، این کاروان آمریکایی تحت حمایت و حفاظت شرکتهای امنیتی آمریکایی و حمایت هوایی وارد این پایگاه هوایی شد. نیروهای آمریکایی، حضور نیروهای خود را در داخل پایگاه «عین الاسد» به بهانههای نامشخص تقویت کردهاند.
این منبع اعلام کرد، حرکت کاروانهای آمریکایی از مکانی به مکان دیگر به دفتر مصطفی الکاظمی، فرمانده کل نیروهای مسلح مربوط است و نیروهای امنیتی مستقر در مناطق غربی هیچ اطلاعاتی در مورد انتقال و حرکت این نیروها ندارند.
گاهی پایگاه هوایی عین الاسد، شاهد ورود تجهیزات جنگی مختلف است.
واکنش افغانستان به سخنان وزیر خارجه پاکستان
وزارت امور خارجه افغانستان در واکنش به اظهارات وزیر خارجه پاکستان در باره مقصر نبودن طالبان در تشدید درگیری در افغانستان تصریح کرد، این اظهارات مقام های پاکستانی به روند صلح آسیب می زند.
وزارت امور خارجه پاکستان روز شنبه با صدور بیانیه ای اعلام کرد، با توجه به حساسیت اوضاع و فرصت پیش آمده برای دستیابی به صلح دائمی و پایدار در افغانستان و منطقه، بیانیه ها و اظهارات مقام های پاکستانی به نفع صلح نیست.
در ادامه این بیانیه اضافه شده است، خواست جامعه جهانی و افغانستان از پاکستان این است که از نفوذ خود به روی طالبان استفاده و این گروه را برای گفت وگو ترغیب کند.
در بخش دیگری از بیانیه وزارت امور خارجه افغانستان آمده است، گفت وگو می تواند به جنگ و خونریزی و تهدید تروریسم پایان دهد.
این بیانیه می افزاید اظهار نظرهای غیر واقعی و بدور از حقیقت برای تقویت روابط دو کشور سودمند نیست و افغانستان مصمم است تا با استفاده از تمامی مراجع دیپلماتیک روی موضوعات مهم و بنیادی با پاکستان گفت وگو کند.
شاه محمود قریشی، وزیر امور خارجه پاکستان در سخنانی گفته بود که طالبان مقصر تشدید جنگ کنونی در افغانستان نیست بلکه حلقه هایی از قدرت که از اقتصاد جنگ نفع می برند، عامل تشدید جنگ در این کشور هستند.
روابط افغانستان و پاکستان طی ماه های گذشته پرتنش بوده و وزارت خارجه پاکستان پیش از این اعلام کرده بود که رابطه سیاسی خود را با حمدالله محب، مشاور امنیت ملی افغانستان قطع کرده است.