بین الملل تابناک: دور هشتم مذاکرات رفع تحریمها از ۶ دی ماه ۱۴۰۰ آغاز شد و مذاکره کنندگان تا هفته پیش سرگرم تکمیل پیشنویس متن توافق و تصمیمگیری در مورد برخی موضوعات اختلافی بودند. بر اساس توافق صورت گرفته بین طرفین، مذاکرات روز شنبه(۹ بهمن) به مدت چند روز متوقف شد تا طرفها برای اخذ تصمیمات سیاسی راهی پایتختها شود.
«رو خانا» نماینده جمهوریخواه کنگره آمریکا از ایالت کالیفورنیا در توئیتی مدعی شد که به زودی خبرهای شگفت آوری از توافق شنیده می شود.
وی عنوان داشت که پیشرفت خارق العاده ای در جریان مذاکرات برای احیای توافق برجام رخ داده است.
در توئیت خانا آمده است:
«خوشحالم که می بینم دیپلمات های ما پیشرفت خارق العاده ای را تحت رهبری نماینده ویژه آمریکا در امور ایران (رابرت مالی) کسب کرده اند.
توافق هسته ای مسیر ایران به سوی بمب را مسدود کرد. خروج ترامپ ما را در مسیر جنگ قرار داد و اکنون زمان برای ورود دوباره به برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) فرا رسید».
«ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با اشاره به مذاکرات طرفهای برجام در وین، گفت که در این مذاکرات، تنها روی یک مسأله متمرکز هستیم و آنهم توافق هستهای ایران است.
پرایس با تکرار برخی مواضع بیاساس درباره سیاستهای منطقهای ایران، ادامه داد: «در جریان آنچه در وین میگذرد، فقط روی یک مسأله متمرکز هستیم و آن هم برنامه هستهای ایران است. همان طور که میدانید ایران چالشهایی را برای آمریکا، همپیمانان این کشور و فراتر از آن ایجاد میکند. یکی از این چالشها، گروههای مورد حمایت این کشور و دیگر بازیگران بیثباتکننده در منطقه، از جمله حوثیها (انصارالله) است. پس ما روی این فعالیتها متمرکز هستیم اما با ابزارهای دیگر».
وی گفت: «آنچه در وین روی آن متمرکز هستیم، بازگشت به توافق هستهای است که محدودیتهای قابل راستیآزمایی و دائمی روی برنامه هستهای ایران اعمال میکند و مانع دسترسی این کشور به سلاح هستهای خواهد شد».
روزنامه آمریکایی «وال استریت ژورنال» در یادداشتی به قلم «لارنس نورمن» ادعاهایی را درباره زمان «گریز هستهای» ایران مطرح کرد و به نقل از مقامهای آمریکایی گفت که باید به زودی به توافقی متفاوت از برجام با ایران رسید.
این روزنامه آمریکایی مقدمه گزارش خود را اینگونه آغاز کرد که مقامهای آمریکایی مطلع میگویند که دولت بایدن انتظار دارد که توافق احیا شده هستهای، ایران را قادر به جمعآوری سوخت هستهای کافی برای ساخت یک بمب در کمتر از یکسال کند که این بازه زمانی کوتاهتر از زمانی است که در برجام اولیه سال ۲۰۱۵ تعیین شده بود.
این گزارش سپس به نقل از مقامهای آمریکایی مدعی شد، مقامهای دولت بایدن اواخر سال گذشته به این نتیجه رسیدند که برنامه هستهای ایران به قدری پیشرفت کرده است که دیگر نمیتواند بازه زمانی ۱۲ ماهه گریز هستهای را که در برجام تعیین شده بود، مجدداً ایجاد کرد.
وال استریت ژورنال سپس با اشاره به این موارد به نقل از مقامهای آمریکایی خواستار یک توافق متفاوت با برجام شد و نوشت که مقامهای آمریکایی میگویند، باید به زودی یک توافق بازبینی شده حاصل شود تا به ایالات متحده و همپیمانانش زمان کافی دهد تا به موقع به پیشرویهای هستهای ایران پاسخ دهند.
با این حال وال استریت ژورنال ادامه داد، اینکه این دوره گریز هستهای چقدر محدود خواهد بود بستگی به گامهای دقیقی دارد که ایران برای برچیدن، ارسال به خارج، از بین بردن ذخایر اورانیوم غنیشده خود، ماشینهای تولید سوخت هستهای و ظرفیت تولید سانتریفیوژها با آنها موافقت کند.
بر اساس این گزارش، مقامات آمریکایی گفتهاند در صورت پیوستن مجدد ایران به توافق، واشنگتن بخش عمده تحریمهای اعمال شده توسط دولت ترامپ را رفع خواهد کرد. مذاکراتی در وین در حال انجام است مبنی بر اینکه واشنگتن چه تضمین هایی را برای کمک به ایران برای بهره مندی از مزایای اقتصادی توافق ترمیم شده ارائه خواهد کرد.
وال استریت ژورنال ادامه داد که یکی از سخنگویان وزارت امور خارجه آمریکا از اظهار نظر درباره جزئیات ارزیابیهای دولت بایدن از زمان گریز هستهای ودداری کرد و تنها گفت که دولت بایدن مطمئن است که یک توافق «نگرانیهای فوری ما درباره عدم اشاعه را برطرف میکند».
این مقام وزارت خارجه آمریکا ادامه داد: «همانطور که گفتیم، تنها چند هفته فرصت داریم تا تفاهم را به نتیجه برسانیم و پس از آن، سرعت پیشرفتهای هستهای ایران، بازگشت به برجام را غیرممکن خواهد کرد».
«رابرت مالی» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران از گفتگو با طرفهای عربی درباره احیای توافق هستهای ایران خبر داد.
مالی بامداد جمعه در صفحه توئیتر خود نوشت: «امروز مکالمه خوبی با نمایندگان شورای همکاری خلیج فارس، مصر و اردن درباره مذاکرات کنونی برای بازگشت دوجانبه به تعهدات برجام داشتم».
وی همچنین افزود: «از آنجایی که مذاکرات طی هفتههای پیش رو به یک جمعبندی خواهد رسید، ما به مشورتهای نزدیک با شرکای منطقهای خود ادامه میدهیم».
در جریان رایزنیها، طرفهای برجامی بارها اعلام کرده بودند که امیدوارند طی چند هفته آینده به توافق دست یابند.
تروئیکای اروپایی شرکت کننده در مذاکرات در بیانیهای اعلام کردند که ماه ژانویه شاهد فشردهترین دور مذاکرات تا به امروز بوده و مذاکرات در مراحل نهایی خود قرار دارد. همچنین میخائیل اولیانوف، مذاکره کننده ارشد روسیه در توییتر خود نوشت که مذاکرات به مرحله پیشرفتهای رسیده و نیازمند تصمیمات و مشارکتهای سیاسی است.
سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد که ادامه دور هشتم مذاکرات رفع تحریمها در وین ظرف چند روز آینده از سرگرفته میشود.
«پیتر استانو» روز پنجشنبه در نشست خبری از بروکسل گفت: در زمان حاضر در میانه دور هشتم مذاکرات هستیم. هفته گذشته مذاکرات وارد یک دوره تنفس شد و مشارکت کنندگان برای رایزنیهای مهم و دریافت دستورالعمل حیاتی سیاسی راهی پایتختها شدند.
وی افزود: ادامه گفتوگوها باید در ادامه هفته جاری (میلادی) از سر گرفته شود و ما در زمان مناسب بیانیه ای را صادر خواهیم کرد.
جلسه سنای آمریکا درباره مذاکرات وین
همزمان با دور هشتم مذاکرات وین و استعفای سه نفر از اعضای تیم مذاکره کننده آمریکا، نمایندگان سنا خواستار جلسه استماعی درباره تحولات مذاکرات شدند.
کمیته روابط خارجی سنای آمریکا اعلام کرد که قرار است جلسهای در تاریخ ۹ فوریه (۲۰ بهمن) درباره تحولات اخیر مذاکرات وین برگزار شود. همچنین از رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران خواسته شده تا در این جلسه حاضر شده و درباره مذاکرات وین برای احیای توافق هستهای ای ایران به سناتورها گزارش دهد.
به گزارش وبگاه کمیته روابط خارجی سنا، این جلسه غیرعلنی بوده و قرار است پشت درهای بسته برگزار شود و هیچ نمایش عمومی نخواهد داشت.
پیش از این نیز باب منندز اعلام کرده بود که مالی را به یک جلسه استماع غیرعلنی با کمیته سنا احضار کرده است. او همچنین از ریچارد نفیو، آرین طباطبایی و سومین مذاکره کنندهای که پس از اختلاف نظر با مالی از تیم مذاکره کننده آمریکا در وین استعفا کرد، دعوت کرده است.
این در حالی است که روز سه شنبه سناتور باب منندز از جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا خواست تا مذاکرات هستهای را متوقف کند و موضع سخت تری در قبال برنامه هستهای و موشکی ایران اتخاذ کند. او همچنین ضمن ابراز نگرانی درباره پیشرفت برنامه هستهای ایران و مذاکرات وین ادعا کرد: نمیتوان اجازه داد ایران، ما را به یک معامله بد یا یک توافق موقت تهدید کند.
در اوایل ژانویه، بیش از ۱۰۰ عضو جمهوریخواه کنگره در نامهای به بایدن از او خواستند که مذاکرات را متوقف کند و فشار بیشتر به ایران و برنامه هستهای آن وارد اعمال کند.
آمادگی ژاپن برای کمک به پیشرفت در مذاکرات وین
«یوشیماسا هایاشی» وزیر امور خارجه ژاپن صبح امروز پنج شنبه در تماسی تلفنی با حسین امیرعبداللهیان در خصوص روند روابط دوجانبه و مسائل مورد اهتمام مشترک در عرصه منطقه ای و بین المللی گفتگو و تبادل نظر کرد.
در این تماس تلفنی دو طرف در مورد توسعه همکاری های دو کشور در زمینه های مختلف و روند مذاکرات وین گفتگو و تبادل نظر کردند.
وزیر امور خارجه ژاپن روابط دو کشور را تاریخی و بسیار مهم خواند.
وی ضمن حمایت از مذاکرات وین برای رفع تحریم ها، بر ضرورت اقدامات جدی از سوی همه طرف ها در راستای پایبندی و عمل به تعهدات خود و اغتنام فرصت کنونی برای دستیابی به توافق تاکید کرد.
وی همچنین بر وجود زمینه های مساعد برای توسعه و گسترش بیش از پیش روابط اقتصادی بین ایران و ژاپن با رفع موانع موجود تاکید و از وزیر امورخارجه کشورمان برای سفر به توکیو دعوت کرد.