بین الملل تابناک: علی باقری کنی مذاکره کننده ارشد ایران جهت شرکت در ادامه دور هشتم مذاکرات وین به منظور رفع تحریمهای آمریکا بامداد امروز (سه شنبه) راهی وین پایتخت اتریش شد. گفتوگوها در روزهای پایانی نوبت قبل وارد فاز جدیدی شده بود که طرفهای مقابل از آن به عنوان مراحل نهایی مذاکرات یاد میکردند.
مذاکرات رفع تحریمها پس از یک دوره تنفس کوتاه درحالی ساعات دیگر از سرگرفته میشود که احتمال دستیابی به توافق نهایی در این دور، به میزان آمادگی و اراده طرف مقابل برای اتخاذ تصمیمات لازم خصوصا در حوزه رفع تحریمها بستگی دارد.
هم زمان با از سرگیری ادامه هشتمین دور مذاکرات رفع تحریمها در وین، مذاکره کننده ارشد انگلیس گفت که دست یابی به راه حل دیپلماتیک مستلزم تصمیمات سریع است.
استفنی القاق عصر سهشنبه در صفحه توئیتر خود نوشت که مذاکرات در مراحل پایان قرار دارد.
وی افزود: راه حل دیپلماتیک ممکن است، اما مستلزم آن است که به سرعت تصمیمگیری کنیم.
در همین حال، جائو لی جیان سخنگوی وزارت خارجه چین روز سه شنبه و همزمان با آغاز مرحله جدید از دور هشتم مذاکرات رفع تحریم ها در وین، ضمن انتقاد از رویکرد طرفهای غربی برای تحت فشار قرار دادن ایران از طریق تعیین ضربالاجل در روند مذاکرات، تصریح کرد «تعیین ضرب الاجل های مصنوعی برای مذاکرات سازنده نیست.»
خبرنگار شبکه لبنانی «المیادین»، عصر امروز (سهشنبه)، در گزارش جدیدترین اخبار مذاکرات رفع تحریمها در وین از یک سند بیست صفحهای خبر داد که هنوز در حال بررسی و مذاکره است.
طبق گزارش خبرنگار المیادین، «پیشنویس یک سند ۲۰ صفحهای تهیه شده است که چارچوب یک توافق سیاسی جامع را مشخص میکند». این شبکه لبنانی به نقل از خبرنگار خود اضافه کرد: «اجرای این پیشنویس با رفع تحریمها و اجازه بهرمندی ایران از انتقال درآمدهایش آغاز میشود». در ادامه این گزارش آمده است: «فضای مثبتی برای دستیابی به یک توافق طی چند روز یا شاید چند هفته آینده حاکم است».
گروهی متشکل از ۳۳ سناتور جمهوریخواه آمریکایی روز دوشنبه به جو بایدن رئیسجمهور این کشور هشدار دادند برای ممانعت از اجرای هرگونه توافق هستهای جدید با ایران در صورتی که دولت وی به کنگره اجازه ندهد شرایط آن را بررسی و درباره آن رای دهد، تلاش خواهند کرد.
به گزارش رویترز، سناتورها به رهبری «تد کروز» یکی از مخالفان دیرینه توافق هستهای ۲۰۱۵ ایران، در نامهای به تاریخ دوشنبه به بایدن گفتند که از «تمام گزینهها و اهرمهای موجود» استفاده خواهند کرد تا اطمینان حاصل کنند که دولت وی به قوانین ایالات متحده حاکم بر هرگونه توافق جدید با ایران پایبند بوده است.
طبق این گزارش، کروز و دیگر سناتورهای ارشد جمهوریخواه به بایدن گفتند که اگر وی به تعهدات قانونی با هدف تضمین نظارت کنگره بر بازنگریها یا تغییرات در توافق هستهای سال ۲۰۱۵ عمل نکند، اجرای هرگونه توافق جدید اگر به طور کامل با مشکل مواجه نشود، دستکم به شکل جدی با مانع برخورد خواهد کرد. آنها هیچ جزئیاتی در مورد برنامههای خود ارائه نکردند، اما به نوشته رویترز، جمهوریخواهان از تاکتیکهای مختلفی برای کاهش سرعت سایر قوانین یا اعمال محدودیت بر نامزدهای بایدن، از جمله بسیاری از پستهای سفیر، استفاده کردهاند.
دموکراتها کنترل سنا را که کرسیهای آن به شکل برابر ۵۰-۵۰ در مالکیت دو حزب قرار دارد، تنها به لطف رأیای که توسط «کامالا هریس» معاون رئیسجمهور به میتواند داده شود، در دست دارند، اما ممکن است در انتخابات میاندورهای اواخر سال جاری، کنترل سنا و مجلس نمایندگان را از دست بدهند. سناتورها گفتند که هرگونه توافق هستهای با ایران برای امنیت ملی ایالات متحده آنقدر مهم است که فیالنفسه یک معاهده مستلزم مشاوره و رضایت دو سوم سنا است. آنها با پیشبینی پیروزی جمهوریخواهان در رقابتهای ریاستجمهوری ۲۰۲۴ افزودند، هر توافقی که کمتر از معاهدهای که سنا تصویب کرده باشد، احتمالاً در روزهای آغازین دولت بعدی از بین خواهد رفت.
علاوه بر این، به ادعای آنها، قانون سال ۲۰۱۵ که قبل از تکمیل توافق هستهای ایران تصویب شد، مستلزم آن است که هرگونه "توافق جدید" مرتبط با برنامه هستهای ایران برای یک دوره بازنگری ۶۰ روزه به کنگره ارسال شود که طی آن کنگره میتواند قطعنامه مشترکی را در مخالفت تصویب کند که اساساً از اجرایی شدن توافق جلوگیری میکند. آنها در این نامه همچنین مدعی شدند، این اختیارات با پیشرفت ایران به سمت تولید سلاح هستهای در سال گذشته که اقدامات نظارتی جدید را ضروری میکند، فعال میشود.
مقامهای دولت فعلی آمریکا ضمن اعتراف به اینکه سیاست فشار حداکثری شکست خورده اعلام کردهاند قصد دارند کشورشان را از طریق مذاکرات وین مجدداً به برجام برگردانند. دولت بایدن با این وجود، از انجام اقدامات لازم برای بازگشت به این توافق خودداری کرده و تاکنون عملاً سیاست شکستخورده دولت پیشین آمریکا را علیه ایران ادامه داده است.
گروهی از قانونگذاران آمریکا چند روز پیش در نامهای به وزارت خارجه این کشور گفته بودند رابرت مالی باید با حضور در جلسه استماع با حضور اعضای کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان به این سئوالات پاسخ دهد: «چرا مقامهای وزارت خارجه از تیم مذاکرهکننده کنار گذاشته میشوند؟ موضع دولت بایدن درباره رفع تحریمها علیه ایران چیست؟ چرا تحریمها علیه بخش انرژی ایران به طور کامل اجرا نمیشوند؟ وضعیت برنامه هستهای ایران و افزایش غنیسازی اورانیوم این کشور چیست؟» رابرت مالی نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران قرار است روز سهشنبه برای اولین بار در نشستی محرمانه با اعضای کنگره به آنها درباره روند مذاکرات رفع تحریمها در وین گزارش بدهد. پایگاه «واشنگتنفریبیکن»، از رسانههای نزدیک به جریان نومحافظهکار در آمریکا نوشته این نخستین بار است که رابرت مالی بعد از انتصاب به عنوان نماینده ویژه امور ایران و آغاز مذاکرات وین قرار است اعضای کنگره را در جریان وضعیت این گفتوگوها قرار دهد.
«رابرت مالی»، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران قرار است روز سهشنبه برای اولین بار در نشستی محرمانه با اعضای کنگره به آنها درباره روند مذاکرات رفع تحریمها در وین گزارش بدهد.
پایگاه «واشنگتنفریبیکن»، از رسانههای نزدیک به جریان نومحافظهکار در آمریکا نوشته این نخستین بار است که رابرت مالی بعد از انتصاب به عنوان نماینده ویژه امور ایران و آغاز مذاکرات وین قرار است اعضای کنگره را در جریان وضعیت این گفتوگوها قرار دهد.
حاضر شدن رابرت مالی مقابل اعضای کنگره یکی دیگر از نشانههای چنددستگیهایی در حاکمیت آمریکا در قبال ایران و برجام است که به عامل بنبست در مذاکرات در ماههای گذشته منجر شده است. دولت آمریکا علاوه بر درگیر بودن با اختلافات داخلی در خصوص برجام خودش را به گزارشدهی به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و رژیم صهیونیستی نیز ملزم کرده است.
«گزارشدهی در خصوص مذاکرات هستهای ایران، منحصراً برای اعضا» عنوانی است که قانونگذاران کنگره در برنامه ارائهشده برای مشخص کردن ساعت و زمان این جلسه استماع مشخص کردهاند.
گروهی از قانونگذاران در «کاپیتول هیل» بعد از انتصاب رابرت مالی به این سمت، دولت «جو بایدن»، رئیسجمهور آمریکا را به باد انتقاد گرفتند. این گروه که عمدتاً از طرفداران سیاست «فشار حداکثری» علیه ایران بودند مدعی بودند تعیین رابرت مالی به این سمت به معنای نرمش در مذاکرات با ایران است.
دولت پیشین آمریکا به ریاست «دونالد ترامپ» بعد از خروج از برجام در راستای راستای سیاستی موسوم به «فشار حداکثری» علاوه بر بازگرداندن تحریمهای متوقفشده ذیل این توافق و اعمال تحریمهای جدید به سیاستهایی تحریکآمیز مانند ترور سردار «قاسم سلیمانی»، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روی آورد.
تئوری ترامپ این بود که این سیاستها میتواند جمهوری اسلامی ایران را به مذاکره بر سر توافقی جدید به جای «برجام» وادار کند. او روز ۲۰ ژانویه سال گذشته میلادی در حالی از قدرت کنار رفت که در تحقق این هدف شکست خورده بود و به دلیل نداشتن راهبرد در قبال ایران، تشدید بیمورد تنشها با این کشور و جدا کردن مسیر آمریکا از متحدانش از سوی منتقدانش آماج انتقادات تند قرار گرفت.
مقامهای دولت فعلی آمریکا ضمن اعتراف به اینکه سیاست فشار حداکثری شکست خورده اعلام کردهاند قصد دارند کشورشان را مجدداً به برجام برگردانند. دولت بایدن با وجود این از انجام اقدامات لازم برای بازگشت به این توافق خودداری کرده و تا کنون عملاً سیاست شکستخورده دولت پیشین آمریکا را علیه ایران ادامه داده است.
گروهی از قانونگذاران آمریکا چند روز پیش در نامهای به وزارت خارجه این کشور گفته بودند رابرت مالی باید با حضور در جلسه استماع با حضور اعضای کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان به این سئوالات پاسخ دهد: «چرا مقامهای وزارت خارجه از تیم مذاکرهکننده کنار گذاشته میشوند؟ موضع دولت بایدن درباره رفع تحریمها علیه ایران چیست؟ چرا تحریمها علیه بخش انرژی ایران به طور کامل اجرا نمیشوند؟ وضعیت برنامه هستهای ایران و افزایش غنیسازی اورانیوم این کشور چیست؟»
سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه دیروز در نشست هفتگی با خبرنگاران اعلام کرد که هیأت ایرانی روز سه شنبه به وین می روند و با بیان اینکه آمریکا نمیتواند هزینه تصمیمات مخرب و غلط خود از جمله خروج غیرقانونی از برجام را از جیب ملت ایران بپردازد، گفت که در بحث تضمینها توافقاتی حاصل شده ولی هیچ چیز توافق نمیشود، مگر همه چیز توافق شود.
علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز دوشنبه در توئیتی با اشاره به دستورکار مشخص مذاکرهکنندگان ایرانی برای ادامه دور هشتم گفتوگوها نوشت: توافقی که طی آن تحریمهای شکلدهنده فشار حداکثری رفع نشود، موجب شرطی شدن اقتصاد کشور شده و نمیتواند مبنای توافق خوب باشد.
دور هشتم مذاکرات وین روز جمعه هشتم بهمن و براساس توافق هیأتها برای مشورت با پایتخت ها متوقف شد و قرار است امروز مجددا از سر گرفته شود.
اولیانوف: پنج دقیقه با خط پایان مذاکرات وین فاصله داریم
میخائیل اولیانوف رئیس هیات روسی و نماینده دائم فدراسیون روسیه در سازمانهای بینالمللی در وین گفـت: روند مذاکرات برجام به خط پایان نزدیک شده و یک سند نهایی ۲۰ صفحهای در مورد احیای توافق در روی میز مذاکره آماده شده است.
اولیانوف در گفت و گو با روزنامه روسی کامرسانت گفت: انتظار میرود روز سهشنبه، مذاکرات درباره احیای توافق هستهای ایران در وین از سر گرفته شود.
وی در پاسخ به این سوال که مذاکرات وین اکنون در چه مرحله ای است؟ آیا می توان آن را نهایی نامید؟ افزود: «فکر می کنم بله. مرحله فعلی را می توان مرحله نهایی نامید. روند مذاکرات قبلاً راه طولانی را طی کرده است. پیش نویس سند نهایی تهیه شده است. چندین نکته وجود دارد که نیاز به توضیح بیشتر دارد، اما توافق از قبل روی میز است. این مبنایی است که بر اساس آن می توان مذاکرات را در زمان نسبتاً کوتاهی تکمیل کرد».
وی در عین حال گفت: تجربه انجام این مذاکرات حاکی از آن است که بهتر است از این گونه ارزیابی ها و همچنین از پیش بینی تاریخ های خاص خودداری شود. ما هنوز باید تعدادی از مسائل، از جمله مسائل نسبتاً اساسی را حل کنیم. در ۹ روز گذشته وقفه ای در روند مذاکرات وجود داشته است، هیات ایرانی روز سه شنبه به وین باز می گردد و موضع خود را ارائه می کند. بسته به خواستههایی که طرف ایرانی مطرح میکند، مشخص میشود که چقدر تا پایان روند مذاکرات باقی مانده است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا سند نهایی توافق مستلزم اقداماتی از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد است که در سال ۲۰۱۵ قطعنامه خاصی در حمایت از برجام اتخاذ کرد؟ جواب داد: این یک سند سیاسی خواهد بود که مراحل مشخصی را برای بازگشت به برجام اولیه تعیین می کند. بخش سیاسی و کاربردها در این سند به رفع تحریمهای آمریکا و همچنین اقداماتی که ایران باید در زمینه هستهای انجام دهد و در نهایت روند اجرای این توافقها اشاره میکند. پس از حصول توافق نهایی، دوره آماده سازی برای اجرای آن آغاز خواهد شد. ممکن است یک یا دو ماه طول بکشد. پس از آن، روزی فرا می رسد که در نهایت شاهد اجرای برجام همانطور که در سال ۲۰۱۵ توافق شد خواهیم بود. اما این فقط یک طرح تقریبی است که هنوز کارهایی برای انجام دادن وجود دارد. در مورد قطعنامه جدید شورای امنیت سازمان ملل، این موضوع هنوز مورد بحث قرار نگرفته است. ممکن است مورد نیاز نباشد.»
وی تصریح کرد: «در دیپلماسی چندجانبه این اتفاق نمیافتد که خواستههای یک طرف ۱۰۰ درصد مورد توجه قرار گیرد. در هر صورت من چنین نمونه هایی را نمی شناسم. اینها همیشه سازش هستند، گاهی اوقات مصالحه سنگین. گاهی اوقات این روند تا حدودی یادآور یک طناب کشی است. ظاهراً اکنون چندین موضوع وجود دارد که ایران میخواهد به آنها بیشتر دست یابد.»
اولیانوف اظهار داشت: در کل ما با خواسته های ایرانیان همدل هستیم. ایران در این مورد واقعاً طرف آسیب دیده است. ایران از برجام خارج نشد بلکه آمریکا بود و در واکنش به «سیاست فشار حداکثری» از سوی ایالات متحده شروع به عدول از تعهدات خود کرد.
وی افزود: بنابراین، تکرار می کنم، ما با خواسته های طرف ایرانی با درک کامل برخورد می کنیم. سوال این است که آنها تا چه اندازه می توانند برای شرکت کنندگان غربی در این روند مناسب باشند. همه اینها منوط به مذاکره خواهد بود.
رئیس هیات مذاکره کننده روسی در پاسخ به سوال خبرنگار کامرسانت که پرسید آیا به درستی متوجه شدم که سند نهایی تهیه شده به احیای کامل توافق هسته ای ایران، به شکلی که در سال ۲۰۱۵ توافق شده بود، اشاره دارد؟ یعنی در مورد راه حل میانی نیست؟ گفت: تمام توجه بر بازگرداندن برجام اولیه متمرکز شده است. ما تکرار می کنم به رسیدن به این هدف بسیار نزدیک شده ایم.
اولیانوف افزود: فرض بر این است که برجام به شکل اولیه خود - بدون پیوست و معافیت - بازیابی خواهد شد. اگرچه، شاید به دلیل این واقعیت که وضعیت در چند سال گذشته بسیار تغییر کرده است، ممکن است برخی تفاوت های ظریف جدید ظاهر شود. اما همه اینها موضوع مذاکرات در مرحله نهایی روند خواهد بود.
او گفت: در مورد ارتباط با جلسه ماه مارس شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی، به نظر من، هیچ ارتباطی در اینجا وجود ندارد. البته برجام و دستور کار شورای حکام تا حدودی با هم تلاقی می کنند، اما من در اینجا وابستگی متقابل مستقیمی نمی بینم. در هر صورت ما تلاش خواهیم کرد تا مذاکرات را در اسرع وقت و ترجیحا در این ماه به نتیجه برسانیم.
اولیانوف در باره تعامل اخیر ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی گفت: تا جایی که من فهمیدم، کاملاً آرام و عادی در حال توسعه است. طرف ایرانی اساسا درجه بالایی از همکاری را نشان می دهد.
او افزود: هر دو طرف مصمم به گفت و گو در مورد این موضوع و در آینده بسیار نزدیک هستند. ما انتظار داریم در نتیجه این عوامل تحریک کننده به همراه ماده ای که به طور خاص به اجرای پادمان ها در ایران می پردازد از دستور کار شورای حکام حذف شود.
وی در باره تصمیم اخیر آمریکا برای لغو محدودیتها بر برنامه هستهای غیرنظامی ایران گفت: این اقدامی است که باید از مدت ها قبل برداشته می شد. نکته اینجاست که اکنون از ۱۳ فوریه که تصمیم مربوطه اعلام شد، پروژههای هستهای مرتبط با برجام مشمول رژیم تحریمهای فراسرزمینی آمریکا نمیشوند.
واشنگتن: رسیدن به توافق در وین در دسترس است
در آستانه ازسرگیری ادامه دور هشتم مذاکرات وین برای رفع تحریمهای یکجانبه علیه ایران، یکی از سخنگویان وزارت امور خارجه آمریکا تصریح کرد که رسیدن به توافق با ایران درباره موضوع هستهای این کشور امکانپذیر است اما به واسطه پیشرفت توانمندیهای هستهای ایران، باید هرچه سریعتر نهایی شود.
خبرگزاری فرانسه در این خصوص گزارش کرد، مذاکرات وین پس از توقفی کوتاه، امروز با حضور نمایندگانی از کشورهای چین، فرانسه، آلمان، روسیه، انگلیس و ایران و ایالات متحده در وین پایتخت اتریش ازسرگرفته میشود و طرفهای مذاکرهکننده در روزهای اخیر از حصوص پیشرفت در مذاکرات احیای برجام خبر دادهاند.
یکی از سخنگویان وزارت خارجه آمریکا در ارتباط با روند مذاکرات وین گفت: «توافقی که به نگرانیهای اصلی تمامی طرفها بپردازد، در دسترس است اما اگر در هفتههای آتی حاصل نشود، پیشرفتهای هستهای ایران بازگشت به برجام را برای ما دشوار میکند».