بین الملل تابناک: پس از چند ماه رکود کامل در مذاکرات هسته ای، به نظر میرسد بار دیگر با سفر سلطان عمان به ایران باید شاهد گشایشهایی در روابط میان ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی از یک سو و ایران و آمریکا از سوی دیگر باشیم. این در حالی است که امیدها برای احیای برجام تا حدودی از بین رفته بود.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارش فصلی خود که رسانههای غربی ادعا میکنند به آن دست یافتهاند تصریح کرده میزان ذخائر اورانیوم ایران به بیش از ۲۳برابر محدوده مجاز در برجام رسیده است.
خبرگزاری رویترز بر اساس نسخهای از این گزارش مدعی شده که آژانس در گزارش جدید خود تصریح کرده این نهاد بینالمللی برخی از تجهیزات نظارتی که ایران سال گذشته دستور برچیده شدن آنها را صادر کرده بود مجدداً نصب کرده است.
از جمله تجهیزاتی که نصب شدهاند دوربینهای نظارتی سایتی در اصفهان هستند که در آن قطعات سانتریفیوژها ساخته میشوند.
علاوه بر این، در این گزارش محرمانه که برای کشورهای عضو شورای حکام آژانس اتمی صادر میشود تصریح شده تجهیزات نظارتی در دو مرکز اعلامشده غنیسازی نیز نصب شدهاند.
در بخشی از گزارش آمده آژانس اتمی منتظر تعامل ایران برای رسیدگی به مسائل مختلف از جمله نصب تجهیزات نظارتی بیشتر است.
خبرگزاری آسوشیتدپرس هم در روایت خود از این گزارش نوشته ایران دو مورد از درخواستهای آژانس اتمی را اجابت کرده است.
در این گزارش تصریح شده توضیحات ایران درباره ذرات اورانیوم ۸۴ درصدی با ارزیابیهای انجامشده توسط بازرسان این نهاد بینالمللی ناهمخوان نبوده است.
در بخشی از گزارش آمده است: «آژانس به اطلاع ایران رساند که بعد از ارزیابی دادهها به این ارزیابی رسیده که اطلاعات ارائهشده با توضیحات ایران ناهمخوان نبوده است و آژانس در این مرحله سوالات بیشتری در این خصوص ندارد.»
در این گزارش همچنین تصریح شده که آژانس تحقیقات خود درباره کشف اورانیوم با منشا انسانی در مریوان را نیز بسته است. منابع نزدیک به رژیم صهیونیستی بارها مدعی شده بودند که مریوان یکی از سایتهای هستهای مخفی ایران است که در جهت ساخت سلاح فعالیت میکند.
در این گزارش تصریح شده «یکی دیگر از کشورهای عضو» بین دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ در این منطقه یک معدن اداره میکرده است. آسوشیتدپرس نوشته مشخص نیست کدام کشور عضو در اینجا درگیر چنین فعالیتی بوده است.
جمهوری اسلامی ایران گفته بود که ذرات اورانیوم یافتشده ممکن است مربوط به «ابزارها و تجهیزات آزمایشگاهی» مورد استفاده معدنکاران در این سایت بوده باشد. آژانس اتمی پاسخ ایران را یک «توضیح محتمل» خوانده است.
در این گزارش آمده است: «آژانس در حال حاضر سوال دیگری درباره ذرات اورانیوم ضعیف یافتشده در مریوان ندارد و این مسئله دیگر در این مرحله جزو مسائل باقیمانده نیست.»
در گزارش آژانس تصریح شده تا تاریخ ۱۳ مه، میزان کل ذخایر اورانیوم ایران ۴۷۴۴.۵ کیلوگرم است. از این میان، ۱۱۴.۱ اورانیوم غنیشده تا خلوص ۶۰ درصد است.
آژانس اتمی در گزارش فصلی قبلی خود میزان ذخایر اورانیوم ایران را ۳۷۶۰ کیلوگرم برآورد کرده بود. در آن گزارش آمده بود از این میان، ۸۷.۵ کیلوگرم تا ۶۰ درصد غنی شدهاند.
نشریه اکونومیست در تحلیلی به بررسی آخرین تحولات برنامه هستهای ایران پرداخت.
اکونومیست با اشاره به خروج ایالاتمتحده از برجام در سال ۲۰۱۸ نوشت: «دقیقا پنج سال از زمانی که دونالد ترامپ، آمریکا را از توافق هستهای با ایران خارج کرد، میگذرد؛ توافقی که قرار بود در برابر کاهش تحریمهای اقتصادی، برنامه هستهای ایران را محدود کند. از آن زمان تاکنون اما ایران متوقف نماندهاست و تاسیسات اتمی ایران در حال انتقال به اعماق کوههای زاگرس هستند، به نحوی که دیگر قویترین بمبهای سنگرشکن آمریکا هم قادر به از بین بردن این تاسیسات نیست.»
اکونومیست ادامه نوشته است: «صرف نظر از انتقاداتی که به توافق هسته سال ۲۰۱۵؛ موسوم به برجام، که دولت باراک اوباما آن را با مشارکت چهار عضو دائم دیگر شورای امنیت سازمان ملل و اتحادیه اروپا (۱+۵) به سرانجام رساند، این اطمینان حاصل شدهبود که تهران تا نقطه گریز هستهای، یعنی دستیابی به مواد لازم برای برای شکافت هستهای مورد نیاز، یک سال فاصله خواهد داشت. ایران اما اکنون میتواند هر لحظه به آن نقطه برسد.»
این مجله معتبر بریتانیایی در ادامه مینویسد: «از زمان تصمیم غیرمسئولانه ترامپ برای خروج از برجام -توافقی که او آن را «بدترین توافق ممکن» توصیف میکرد- و اعمال مجدد تحریمها با هدف پیگیری سیاست موسوم به «فشار حداکثری»، ایران سانتریفیوژهای سریعتر و پیشرفتهتری را وارد مدار کرده و ظرفیت غنیسازی خود را به شدت افزایش دادهاست.»
به نوشته اکونومیست: «موسسه علوم و امنیت بینالملل که دیوید آلبرایت، بازرس سابق تسلیحاتی، مدیریت آن را بر عهده دارد، بر اساس گزارش فصلی آژانس بینامللی انرژی اتمی، دیدبان اتمی سازمان ملل متحد، که در ماه، فوریه منتشر شد، تخمین میزند که ایران میتواند طی ۱۲ روز به اورانیوم، با غنای لازم برای ساخت سلاح هستهای دست یابد. (مقامات تهران همواره تاکید کردهاند که ایران هیچگاه به دنبال ساخت سلاح اتمی نبوده و نیست و در گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز تاکنون گزارشی از انحراف برنامه هستهای ایران به سمت ساخت سلاح هستهای منتشر نشدهاست.»
به نوشته اکونومیست ایران باید تنها از سه آبشار سانتریفیوژ پیشرفته و نیمی از ذخایر فعلی اورانیوم ۶۰ درصدی خود، برای رسیدن به سلاح اتمی استفاده کند.
موسسه علوم و امنیت بینالملل همچنین در گزارش خود آوردهاست که اگر ایران از همه ذخایر اورانیوم غنی شده با غنای بالا استفاده کند، ظرف یک ماه میتواند به مواد لازم برای چهار بمب اتم دیگر نیز دست یابد و اگر در دو ماه بعدی، از ذخایر اورانیوم خود با غنای پایین، (مثلا اورانیوم غنی شده زیر ۵ درصد) استفاده نماید، میتواند به دو بمب دیگر نیز بسازد.
اکونومیست در ادامه مینویسد که «البته هیچکدام از اینها به معنای آن نیست که ایران در آستانه گریز هستهای یا تبدیل شدن به یک دولت مسلح به بمب اتم است. اما هماهنگونه که دیوید آلبرایت میگوید ایران میتواند «در صورت اراده» سلاح اتمی بسازد. با توجه به این ادعای آمریکا که هیچگاه اجازه نخواهد داد تا ایران به بمب اتم مسلح شود، و همچنین در نظر گرفتن این نکته که واشنگتن از تصاعد بحران در این منطقه خشونت زده جهان نگران است، میتوان به این نتیجه رسید که مذاکرات فشرده هستهای با هدف احیای برجام یا دستکم، یافتن راه حلی جایگزین برای مهار (به ادعای اکونومیست) برنامه هستهای ایران در راه باشد.
اکونومیست با اشاره به مذاکرات غیر مستقیم ایران و آمریکا با میانجیگری جوزپ بورل، مسئول سیاستخارجی اتحادیه اروپا مینویسد که «مذاکرات احیای برجام که ماهها با هدف دمیدن روحی تازه به کالبد برجام در جریان بود، سپتامبر سال گذشته، بینتیجه پایان یافت. این مجله با اشاره به روند مذاکرات احیای برجام نوشت که «ایران در جریان این مذاکرات از پذیرش تحقیقات جدید درباره گذشته فعالیتهای هستهای اش خودداری کرد و خواستار دریافت معافیتهای تحریمی در صورت خروج مجدد دولت آینده ایالاتمتحده از برجام شد.»
اکونومیست به نقل از دو کارشناسی که با آنها گفتوگو کرده مینویسد که «نه ایران علاقه چندانی به بازگشت به برجام نداشت و وزارت خارجه آمریکا اشتیاق لازم را برای به نتیجه رسیدن این مذاکرات از خود نشان نداد. به نوشته اکونومیست در حقیقت مذاکرات قبلی، نوعی مذاکره برای مذاکره بود. این تحلیلگران همچنین به اکونومیست گفتند که تهران به این نتیجه رسیده که نسبت به زمانی که بایدن به قدرت رسید، در نقطهای فراتر از برجام قرار دارد و با آژانس بین المللی انرژی اتمی بسیار پیچیده بازی میکند.
ناقوس مرگ مذاکرات احیای برجام
به باور هر دوی این کارشناسان، جنگ اوکراین ناقوس مرگ مذاکرات احیای برجام را به صدا در آورد. اکونومیست ادامه میدهد که جنگ اوکراین باعث شد تا همکاریهای دفاعی ایران و روسیه نزدیکتر شود و امیدهای دیرینه برای احیای روند مذاکرات ۱+۵ از بین برود. به دنبال افزایش قیمتهای انرژی در جهان که به دنبال جنگ اوکراین رخ داد، بخشی از مهمترین فشارهای اقتصادی علیه ایران عملا از میان برداشته شد. ضمن آنکه ایران به این تحلیل رسیدهاست که روسیه در جنگ اوکراین پیروز خواهد شد، اتفاقی که روایت ایران درباره افول غرب را تقویت خواهد کرد و تهران را از نظر شرایط تحریمی، در موقعیت بهتری قرار خواهد داد. ضمن آنکه در این وضعیت، ایران میتواند از اختلاف بین متحدان اروپایی آمریکا، بیشترین بهرهبرداری را انجام دهد. از سوی دیگر ایران فکر میکند که میتواند قدرت بیشتری در جریان رابطه با یک روسیه ضعیفتر داشته باشد.
از سوی دیگر و به نوشته اکونومیست، شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس از جمله عربستان و امارات نیز بر این باورند که یک روسیه منزوی، که علاقه به خرید موشکها و پهپادهای ایرانی داشته باشد، شریک ارزشمندتری برای تعامل است. به طور مشخص، کشورهای شورای همکاری چنین میپندارند که اکنون روسیه آمادگی بیشتری برای انتقال سامانههای با فنآوری بالا به این کشورها دارد، تجهیزاتی که میتواند در آنچه که آنها مداخلات منطقهای ایران مینامند، اختلال ایجاد کند. از جمله این تسلیحات میتوان به سامانه پیشرفته موشکی زمین به هوای اس-۴۰۰ و همینطور جنگندههای توانمند سوخو ۳۵ اشاره کرد.
در هر شرایطی، برخی در واشنگتن علاقه دارند تا با توجه به آشفتگی به وجود آمده در دولت ایالاتمتحده بر سر مدیریت جنگ اوکراین و همینطور تهدید دائمی ناشی از چین، کشورهای حاشیه خلیج فارس، اقدامات بیشتری برای تامین امنیت خود انجام دهند. بسیاری از ناظران و تحلیلگران بر این باورند که آمریکاییها همین الان هم چمدانهای خود را برای خروج از منطقه بستهاند.
علاوه بر این، به نوشته اکونومیست، کشورهای حاشیه خلیج فارس نسبت به آمریکا یا اسراییل، علاقه بسیار کمتری به موضوع پرونده هستهای ایران پیدا کردهاند. آنها اکنون ایران را به عنوان یک قدرت اتمی دوفاکتو ( به طور غیررسمی اما عملا) به رسمیت شناختهاند. ضمن آنکه آنها حتی اگر بخواهند هم متخصص فنی برای مذاکره با ایران با هدف محدود کردن برنامه هستهای تهران در اختیار ندارند. به نوشته اکونومیست، آنچه اعراب خلیج فارس را بیشتر نگران میکند، پهپادها، موشکها و شبهنظامیان مورد حمایت ایران است. در مقابل اسراییل گمان میکند که میتواند بر این سه مورد آخر به خوبی فائق آید اما بارها و بارها اعلام کرده که نمیتواند با یک ایران مجهز به توانمندی اتمی کنار بیاید.
نتیجه آنکه شرایط در وضعیت یک توازن خطرناک به سر میبرد که در آن قدرتهای منطقهای تلاش میکنند تا با سرمایهگذاری بر اقتصادشان، به اهرمهایی علیه ایران دست یابند. از جمله اقدامات آنها میتوان به تلاش برای نشان دادن حسن نیت به سوریه، متحد دیرینه ایران و بازگرداندن دمشق به اتحادیه عرب و همچنین نزدیک شدن به چین به هر بهانه ممکن اشاره کرد.
کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس به سادگی میانجیگری پکن برای احیای روابط دیپلماتیک تهران-ریاض را در ماه مارس گذشته پذیرفتند. در مقابل آنها امیدوارند تا ایران از نفوذ منطقهای خود بکاهد. در بحث هستهای هم آنها علاقه دارند که ایران از نقطه گریز هستهای دور شود و آژانس بینالمللی انرژی اتمی بتواند به بازرسیهای عادی خود ادامه دهد.
آنچه برای کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس غیرقابل پیشبینی است، نتیجه انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۲۴ آمریکا و همچنین رفتار اسراییل است. با وجود توافق مشهور به ابراهیم که در سال ۲۰۲۰ حاصل و به عادی سازی روابط چهار کشور عربی با اسراییل منجر شد، دولتهای حاشیه خلیج فارس میدانند که نفوذ اندکی بر تاثیرگذاری بر تصمیم اسراییل درباره ایران دارند.
در حالی که ایران به روسیه فشار میآورد تا سامانه موشکی اس-۴۰۰ و جتهای مدرن جنگی از روسیه خریداری و تاسیسات هستهای خود را به اعماق زمین و مصون از هرگونه حمله نظامی احتمالی منتقل کند، پنجره اقدام اسراییل علیه ایران در حال بسته شدن است.
ژنرال هرتزل لوی، رییس ستاد کل ارتش اسراییل، سهشنبه هفته گذشته، ۲۳ مه گفت که «ایران نسبت به هر زمان دیگری در گذشته، در زمینه غنیسازی اورانیوم بیشتر پیشرفت کردهاست.» اسراییل اما محدودیتهای خود را دارد. تل آویو برای حمله به ایران، نیازمند به هواپیمای سوخترسان کیسی-۴۶ پگاسوس است، هواپیماهایی که انتظار نمیرود شرکت آمریکایی بویینگ آنها را تا سال ۲۰۲۵ به اسراییل تحویل دهد.
از سوی دیگر، نهادهای اطلاعاتی اسراییل، هنوز به این نتیجه نرسیدهاند که ایران تصمیم به غنیسازی در سطح ساخت سلاح اتمی گرفته باشد. در عین حال، اسراییلیها تمرکز خود را بر مهار گروههای نیابتی ایران از جمله حماس و حزبالله لبنان قرار دادهاند تا مانع برتری ایران شوند. آنها همچنین تمایل دارند تا روابط دوستانه خود با سعودیها را تقویت کنند.
هنری رُم، تحلیلگر ایران در موسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک، میگوید وضعیت مانند پرتاب توپ بولینگ روی ریل بازی است، افتادن توپ به یکی از شیارهای طرفین به مفهوم دستیابی به توافق هستهای جدید با ایران است، و افتادن در شیار دیگر به معنای تصاعد بحران با پیامدهای بالقوه فاجعهبار. او میافزاید: «نگه داشتن توپ در وسط ریل، نیازمند تمرکز، احتیاط و شانس است. و البته هیچکدام از این سه، تضمین شده نیست.»
رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در مصاحبهای با NPR گفته واشنگتن به دنبال دستیابی به یک نتیجه دیپلماتیک با ایران در خصوص برنامه هستهای این کشور است.
مالی در این مصاحبه با تکرار ادعاهای اثباتنشده علیه ایران گفت: «هدف ما رسیدن به یک نتیجه دیپلماتیک با ایران است که به صورت قابل راستیآزمایی تضمین کند که ایران نمیتواند به سلاح هستهای دست پیدا کند.»
موضعگیری جدید رابرت مالی در حالی مطرح شده که دولت جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا در بحبوحه اغتشاشات در ایران بارها گفته بود دیپلماسی با تهران در دستور کار کاخ سفید نیست. در آن زمان، رسانهها گزارش دادند بایدن گفته مرگ برجام فرا رسیده اما کاخ سفید قصد اعلام آن را ندارد.
با وجود این اظهارنظر رسمی، گزارشهای پراکنده رسانههای غربی نشان میداد دولت بایدن در محافل پشت پرده به تکاپو برای رسیدن به توافقی با ویژگیهای مطلوب برای کاخ سفید ادامه داده است.
«لورا روزن»، تحلیلگر سیاسی و خبرنگار مسائل ایران در المانیتور هم در پایگاه «دیپلماتیک» موضع جدید رابرت مالی را عقبنشینی از مواضع کاخ سفید در زمان اغتشاشات توصیف کرده است.
او درباره این اظهارات مینویسد: «این اظهارات که با اظهارات جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید در ماه جاری همسو هستند بعد از چندین ماه تردید آمریکا برای ابراز تمایل به احیای دیپلماسی هستهای با ایران مطرح میشوند.»
لورا روزن یادآوری کرده که مقامهای آمریکایی به مدت چندین ماه عبارت «برجام روی میز نیست» را تکرار میکردند.
رابرت مالی در مصاحبه با NPR مدعی شده که در آخرین دور مذاکرات رفع تحریمهای وین این ایران بوده که «به یک توافق بسیار واقعبینانه پشت کرد.»
یک رسانه آمریکایی بامداد چهارشنبه از سفر بیسر و صدای یکی از مقامهای ارشد دولت «جو بایدن»، رئیسجمهور آمریکا به عمان برای بررسی امکان توافق با ایران بر سر موضوعات هستهای خبر داده است.
پایگاه «آکسیوس» به نقل از ۵ مقام آمریکایی، اسرائیلی و اروپایی مدعی شده «برت مکگورک»، مشاور ارشد بایدن در امور خاورمیانه در ماه جاری میلادی برای گفتوگو با مقامهای عمان در خصوص امکان تعامل دیپلماتیک با ایران در خصوص برنامه هستهای این کشور به آن کشور سفر کرده است.
رد توافق موقت از سوی ایران
پایگاه آکسیوس حدود دو ماه پیش، در روز چهاردهم فروردینماه هم گزارش داده بود دولت بایدن به ایران پیشنهادی برای «توافق موقت» داده که از سوی تهران رد شده است.
آکسیوس در آن گزارش نوشته بود طرح کاخ سفید برداشتن برخی تحریمهای ضد ایرانی در ازای توقف برخی از فعالیتهای هستهای ایران به ویژه توقف غنیسازی ۶۰ درصدی را شامل میشود.
گزارش شده بود این طرح شبیه طرح توافق موقت در سال ۲۰۱۳ است که توسط مقامهای ارشد دولت «باراک اوباما»، رئیسجمهور وقت آمریکا پیشنهاد شد و در نهایت به امضای «برنامه اقدام مشترک» (معروف به توافق موقت ژنو) منجر شد.
محک امکان توافق
رسانه آمریکایی در گزارش جدید خود نوشته مکگورک روز ۸ مه به مسقط سفر کرد. دیدار مکگورک با مقامهای عمانی بعد از سفر او به همراه «جیک سالیوان»، مشاور امنیت ملی کاخ سفید به عربستان و همچنین فلسطین اشغالی صورت گرفت.
درباره سفر به مسقط از سوی آمریکا یا عمان اطلاعرسانی علنی صورت نگرفت. منابع مورد استناد آکسیوس گفتهاند اصلیترین موضوعی که مورد رایزنی قرار گرفت تلاشهای دیپلماتیک جدید بر سر برنامه هستهای ایران با میانجیگری عمان بود.
'آمریکا وقت اضافه میخواهد'
یک مقام ارشد رژیم صهیونیستی در گفتوگو با آکسیوس مدعی شد: «عمانیها در حال برگزاری گفتوگوهای واسطهای میان ایران و آمریکا هستند.»
آکسیوس نوشته منظور از عبارت «گفتوگوهای واسطهای» در اصطلاحات دیپلماتیک مذاکراتی است که بدون دیدار رو در رو و از طریق یک طرف ثالث انجام میشود.
آکسیوس به نقل از منابع خود مدعی شده کاخ سفید از طریق دولت عمان به دنبال بررسی این است که آیا ایران حاضر به ایجاد برخی محدودیتها بر سر برنامه هستهای خود و کاستن در تنشها در منطقه هست یا خیر و در ازای چنین اقداماتی چه میخواهد؟
یکی از مقامهای رژیم صهیونیستی بدون ذکر نام به آکسیوس گفت: «آمریکاییها وقت اضافه میخواهند.»
با وجود این، یک سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید که اشارهای به نام او نشده ادعاهای مقامهای رژیم صهیونیستی را رد کرده است. این سخنگو گفت: «هیچ رایزنی در خصوص توافق موقت و تخفیف تحریمها یا بستن پرونده پادمانها (مربوط به ایران) در کار نیست.»
یک دیپلمات ارشد اروپایی هم گفت: «آمریکا دارد با عمانیها بر روی موضوع ایران کار میکند.»
آزادسازی داراییهای ایران
روزنامه «کره اکانومیک» روز سهشنبه گزارش داده بود کره جنوبی و آمریکا در حال رایزنی در خصوص راههای آزادسازی ۷ میلیارد دلار از داراییهای بلوکهشده ایران در سئول هستند. این وجه، بدهی کره جنوبی به ایران بابت واردات نفت است.
بسته شدن پرونده سه مکان ادعایی آژانس؟
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در حاشیه حضور در نشست شورای امنیت سازمان ملل با موضوع اوکراین درباره رایزنیهای این نهاد با ایران درباره سه مکان ادعایی آژانس حرف زد.
خبرنگار شبکه الجزیره در این نشست خبری از گروسی پرسید: «درباره ایران آیا شما به هیچ توافقی درباره سه سایت هستهای که تحت تحقیقات شما قرار داشته است، رسیدهاید؟ گزارشهایی از ایران منتشر شده که توافقی حاصل شده و تحقیقات درباره دو سایت پایان یافته و برای سایت سوم هم توافق شده که آن را مورد نظارت قرار داده شود.»
اشاره خبرنگار الجزیره به این خبر بود که روز گذشته منتشر شد و از بسته شدن پرونده یکی از سه مکان ادعایی آژانس بینالمللی انرژی اتمی خبر داد.
طبق این گزارش، با بهبود تعاملات بین ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی و مذاکرات انجام شده در ماههای اخیر بعد از سفر اسفند سال گذشته رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تهران، پرونده مربوط به یکی از مکانهای ادعایی آژانس - آباده - حل و فصل شده و بنابراین، پرسش های آژانس در مورد یکی از سه مکان ادعایی مطرح پایان مییابد. از سوی دیگر، ادعای مطرح در خصوص کشف ذرات اورانیوم با غنای ۸۳.۷ درصد نیز در پی توضیحات ارائه شده از سوی ایران حل شده است.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در پاسخ به سوال الجزیره در نشست نیویورک گفت: «گزارش من درباره برنامه هستهای در ایران قرار است به زودی منتشر شود؛ اما چیزی که من میتوانم به شما بگویم این است که این یک کار رو به جلوست، تعدادی از موضوعات است که ما داریم با ایران کار میکنیم درباره برخی از موضوعات، ما میزانی از پیشرفت داشتهایم اما درباره برخی دیگر از موضوعات نه (پیشرفت نداشتهایم). در نتیجه این یک کار ادامه دار است و ما به هیچ نقطه پایانی نرسیدهایم. این یک مجموعه از موضوعات پیچیده است همانطور که شما به درستی اشاره کردید ما نیاز داریم که درباره سه مکان شفاف سازی داشته باشیم. ما همچنین باید بیانیه مشترک را اجرایی کنیم؛ بیانیهای که من در ماه مارس وقتی به تهران رفتم امضا کردیم که امکان داشتن توانمندیهای بیشتر نظارتی برای آژانس را شامل میشد. این یک کار رو به جلوست.»
مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای چهارمین بار در دولت سیزدهم و یک سال بعد از آخرین سفرش به تهران، ۱۲ اسفند ماه ۱۴۰۱ و در پاسخ به دعوت محمد اسلامی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی و به منظور انجام سفری دو روزه به تهران آمده بود.
مدیرکل آژانس شنبه ۱۳ اسفند ماه ۱۴۰۱ در نشست خبری با محمد اسلامی در پاسخ به این که آیا درباره سه مکان ادعایی قرار است به نتیجه برسیم؟ گفت: ما سخت در حال کار کردن هستیم و همکاران ما سخت در حال کار کردن هستند. الان به خودمان زنگ تفریح دادیم که با شما صحبت کنیم و بعد سراغ کارمان برویم.
محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی نیز در این نشست خبری درباره سه مکان ادعایی بیان کرد: درباره سه مکان ادعایی، الگویی را در سفرم به وین در سال گذشته با گروسی توافق کرده بودیم همان را دنبال میکنیم. بخشهایی از آن در رفت و آمدهای ماسیمو آپارو و کمالوندی معاونان آژانس و سازمان انرژی اتمی بیان شده و درباره بخشی از ترتیبات امروز گفتوگو کردیم. اینها ادامه دارد و در قالب یک الگوی تعاملی آن را به سمت حل و فصل پیش میبریم. وی در پاسخ به سؤال دیگری بیان کرد: درباره سه مکان ادعایی، الگویی را در سفرم به وین در سال گذشته با گروسی توافق کرده بودیم، همان را دنبال میکنیم. بخشهایی از آن در رفت و آمدهای ماسیمو آپارو و کمالوندی معاونان آژانس و سازمان انرژی اتمی بیان شده و درباره بخشی از ترتیبات امروز گفتوگو کردیم. اینها ادامه دارد و در قالب یک الگوی تعاملی آن را به سمت حل و فصل پیش میبریم.
پس از آنکه گروسی به وین رسید نیز بیانیه مشترک ایران و آژانس منتشر شد. در این بیانیه سازمان انرژی اتمی و آژانس در خصوص موارد زیر توافق کرده بودند: تعاملات بین آژانس بینالمللی انرژی اتمی و ایران با روحیه همکاری و با رعایت کامل صلاحیتهای آژانس و حقوق و تعهدات جمهوری اسلامی ایران بر اساس موافقتنامههای جامع پادمانی صورت خواهد پذیرفت.
در خصوص مسائل پادمانی باقی مانده مربوط به سه مکان، ایران آمادگی خود را برای ادامه همکاری و ارائه اطلاعات و دسترسی بیشتر به منظور رسیدگی به مسائل پادمانی باقی مانده اعلام کرد.
ایران داوطلبانه به آژانس اجازه میدهد تا چنانچه مقتضی باشد، فعالیتهای راستی آزمایی و نظارت بیشتر را اجرا کند. روش اجرای آن طی یک نشست فنی که به زودی در تهران برگزار میشود، بین دو طرف مورد توافق قرار خواهد گرفت.