تا تصاویرش را نبینی یا با آنهایی که از نزدیک در جریان امر قرار دارند حرف نزنی، باورش سخت است که به جایی رسیده ایم که فاضلاب دزدیده میشود و از قضا این دزدی واکنشی هم به دنبال ندارد!
به گزارش «تابناک»؛ این روایت کَشَفرود در استان خراسان رضوی است. رودی که از ارتفاعات بینالود سرچشمه میگیرد و در شمال کلانشهر مشهد مقدس جریان دارد. آبراهی که در اثر خشکسالیهای شدید، مثل همتایانش در این استان و حتی مناطق دیگر کشور، حال و روز خوشی ندارد، اما به مدد یک اتفاق عجیب و دور از باور، با دوپینگ زنده مانده تا کشاورزی در این خطه زنده بماند.
البته چه زنده ماندنی وقتی که بدانیم چگونه آبی در کشف رود جریان دارد؛ فاضلاب خام و سرقتی از شاه لولههای انتقال که سالهاست به مدد حفر سوراخ در لولههای سیمانی و با لولههای پلاستیکی و البته با استفاده از موتورپمپهای پرشمار و قدرتمند به رود سرازیر میشود تا در مزارع صرف آبیاری گیاهان شده و سر از سفرههای مردم در بیاورد!
وضعیت فاجعه باری که اخیرا محمد درویش، فعال محیط زیست با سفر به این منطقه و به روایت عکس و فیلم آن را به اطلاع عموم رساند، هرچند سالهاست که فعالان محیط زیستی آن استان درباره اش هشدار داده اند، برای تغییرش همه کار کرده اند و هنوز هم از پا ننشسته و در تلاش هستند که بدان پایان دهند، اما متاسفانه هنوز دادرسی نیافته اند.
کافی است به تصاویر دقت کنید تا همه ماجرا دستتان بیاید؛ لولههای انتقال فاضلاب خام در مسیر تصفیه خانه را سوراخ کرده اند و با لوله کشی و در انتهای مسیر به کمک پمپهای قدرتمند و صد البته پر سر و صدا و دود، فاضلاب را به رودخانه سرازیر میکنند تا به مزارع برود. مزارعی که به گفته درویش مساحت شان به ۷ هزار هکتار میرسد!
اما مگر میشود چنین اتفاقی آن هم بیخ گوش یکی از بزرگترین و پرجمعیتترین شهرهای کشور در جریان باشد و کسی متعرض ایشان نشود؟ این سوالی است که پاسخ به آن به شدت دشوارتر میشود، اگر بدانیم فاضلاب دزدی و انتقال آن به کشف رود و البته برخی بلایای دیگری که بر سر این رود میآید، سابقه طولانی مدت و نزدیک به دو دههای دارد!
وضعیتی که از فرط عجیب بودن، باورناپذیر به نظر میرسد، اما نه زمانی که میدانیم این معضل در مناطق دیگری از کشور هم در جریان است و دست بر قضا یکی از نمونههای بزرگترش، بیخ گوش پایتخت است که انبوه مزارع در جنوب آن با فاضلاب آبیاری میشوند. فاضلابی که به دلیل فقر شدید تصفیه خانه در پایتخت، حتی مقادیر زیادی از آن با کمک کانال هم به بیرون شهر هدایت نمیشود و در نهرهایی متعفن و آلوده جریان دارد که برداشتش برای کشاورزان را بسیار آسان کرده است.
نکته قابل تامل در خراسان رضوی و بالادست مزارع آبخور از کشف رود، سرازیر شدن فاضلاب بیمارستانی و کشتارگاهی به این رود هم هست؛ آن هم به روایت تصاویر و مستندات، ثبت و ضبط گردیده، بارها و بارها به مدد فعالان محیط زیستی درباره آن اطلاع رسانی شده، اما راه به جایی نبرده است. درست مانند گزارش فاضلاب دزدی که مدیران مربوطه به جای تلنگر خوردن از انتشارش در ابعاد وسیع تر، ترجیح داده اند مثل همیشه تکذیبش کنند!
تکذیبی که البته منحصر به ورود فاضلاب بیمارستانی به کشف رود است و شامل دزدی فاضلاب خام و سرازیر شدن آن به رود و در ادامه آبیاری مزارع با آن نمیشود، شاید از این رو که امثال مدیران محیط زیست استان این توان را در خودشان و دیگر مجموعههای مسئول نمیبینند که با این وضعیت مقابله کنند و ترجیح میدهند همان گونه که مدیران پیشین دیده را ندید گرفتند، چشم بر این فاجعه ببندند یا در خفا بکوشند وضعیت را تثبیت کرده و مانع از گسترشش شوند.
سیاستی که به تاکید سمنهای محیط زیستی این استان، در مقابله با سرازیر شدن فاضلاب بیمارستانی در دستور کار مسئولان قرار دارد و موجب شده که شمار تانکرهای حامل این نوع فاضلاب به شدت خطرناک که بارشان را در کشف رود خالی میکنند، کاهش یافته و به روایتی، نصف شود. گامی مثبت که با توجه به شدت و نوع آلودگی این فاضلاب خاص، بسیار کوچک است و حتی قابل اغماض به نظر میرسد و بعید است تا رویه مسئولان، تکذیب این مسائل یا بی تفاوتی نشان دادن به آن باشد، تغییری رقم بخورد و درد و مرض سنجاق شده به محصولات زراعی کشف رود، به سفره مردم راه پیدا نکند!