شروع پروژه بازگشت ویتامین‌ها و ارزش غذایی به غذای غالب ایرانیان و یک تامل!

از جمله بلا‌هایی که زندگی مدرن بر سرمان آورده، ترجیح دادن برخی نکات حاشیه‌ای بر نکات اصلی است؛ نگاهی که یک نمونه دم دستی آن را می‌توان در تولید نان دید که قوت غالب ایرانیان است، اما به مرور از برخی خواص تهی شده!

به گزارش «تابناک»، از جمله طرح‌های بر زمین مانده در حوزه تغذیه در کشورمان، تولید نان کامل است؛ نانی که با آردی پخته می‌شود که برای سفید شدن از سبوس تهی نشده و در نتیجه بسیاری از ویتامین‌ها و ریزمغذی هایش را از دست نداده است. بلایی که طی دهه‌های اخیر بر سر آرد آورده ایم و کاری کرده ایم که حالا بازگشت به گذشته دشوار شده و نیازمند صرف هزینه‌های بسیار باشد.

پروژه‌ای که سالهاست چشم انتظار اجرای آن هستیم و حتی قرار است به واسطه طرح‌های جانبی، فاز‌های دیگری از آن هم اجرایی شود؛ مثل طرح افزودن ویتامین دی به نان برای برطرف کردن کمبود شدید این ویتامین در کشور که یکی از بهترین راه‌ها برای جبران این کمبود، استفاده از قوت غالب مردم یعنی همان نان است.

صحبت درباره بلایی است که به تدریج بر سر خودمان آورده ایم و حالا قرار است در مسیر جبرانش گام برداریم؛ اتفاقی که از چند دهه قبل و با حذف تدریجی سبوس از آرد رقم زده شده و حالا به جایی رسیده که بین ۱۲ تا ۲۸ درصد سبوس آرد حذف می‌شود تا آرد سفیدتری به دست آید و ظاهر نانی که با آن پخته می‌شود، بهتر باشد. ظاهری که به قیمت از دست رفتن خواص متعددی از آرد حاصل آمده و در طرح نان کامل، قرار است مسیر عکس آن طی گردد.

البته سبوس تنها بخش حذف شده از آرد نیست و جنین گندم هم در فرایند آسیابانی حذف می‌شود که آن هم خسارت بار است به ویژه اگر بدانیم جنین بخش روغنی دانه گندم است که افزون بر ویتامین ای، حاوی اسید‌های چرب مانند امگا ۳ و امگا ۶ است. حذف مواد بسیار مهم از غذایی که بر اساس آمار‌ها ۶۰ درصد کالری مورد نیاز ایرانیان را تامین می‌کند و همین نکته کافی است تا پی ببریم که تهی کردنش از این مواد، چه خسران بزرگی بوده است.

تامل بر این نکات بوده که مسئولان را به این نتیجه رسانده که بایستی مسیر بازگشت سبوس و جنین گندم به آرد و در نتیجه قوت غالب جامعه را پی بگیرند و طرح نان کامل، نتیجه این نگاه است. نگاهی که البته در اجرا حاوی مشکلاتی است که از جمله آن‌ها مقاومت مردم در مصرف نان تولید شده با آرد سبوس دار، به دلیل تغییر شکل گرفته در ذائقه جامعه است. ایده‌ای که بایستی با ظرافتی ویژه اجرایی شود تا به نتیجه برسد.

رویکردی که ظاهرا آنچنان که باید مورد توجه مسئولان قرار نگرفته است. این را می‌شود از آغاز پروژه تولید نان کامل در برخی استان‌های کشور دریافت که آخرین نمونه از آن با حضور معاون وزیر بهداشت و رئیس سازمان غذا و دارو در مجتمع صنعتی تولید نان در خوزستان اجرایی شد. پروژه‌ای که ظاهرا مشابه آن در مقیاس کوچک در استان‌های دیگر مانند قم، سمنان، مرکزی و چند استان دیگر در ماه‌های اخیر اجرایی شده است.

کلان پروژه‌ای که قطعا اهمیت بسیار زیادی در سلامت جامعه دارد و می‌تواند نقش به سزایی در تامین ویتامین‌های گروه بی، کلسیم، آهن، روی و فسفر در گروه بزرگ مصرف کنندگان نان داشته باشد، به ویژه وقتی که می‌دانیم سهم نان در سبد غذایی اقشار کم درآمد بسیار بالاتر از میانگین جامعه است و در نتیجه تغییر نان مصرفی ایشان به نان کامل که سبوس بالاتری دارد، اهمیت بسیار بالاتری در حفظ و ارتقای سلامتی اعضای این خانوار‌ها ایفا می‌کند.

تغییری که لازمه رقم خوردن آن، اقداماتی فراتر از تولید نان در چند واحد صنعتی تولید این فرآورده و جتی چند نانوایی در سطح شهرهاست و مقدماتی دارد که به اصطلاح عموم، فرهنگ سازی نام می‌گیرد. مقدماتی که نظر خبری از طرح و اجرایشان نیست، در حالی که می‌دانیم موفقیت این طرح تا حد زیادی در گروه طی کردن این مقدمات و اجرای آنهاست. اقداماتی که بایستی دید دولت مردان چه طرح و تدبیری در راستای اجرایشان اتخاذ خواهند کرد و به کار خواهند بست.