آیا قطعنامه ای در نشست شورای حکام علیه ایران صادر می شود؟

بین الملل تابناک: نشست فصلی شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار است از روز ۳ ژوئن (۱۴ خرداد) آغاز شود و تا ۷ ژوئن (۱۸ خرداد) ادامه یابد.

این نشست در حالی برگزار می شود که پیش از این «رافائل گروسی» مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی به ایران سفر کرده بود و با ایران برای تداوم همکاری بر اساس تفاهم نامه مارس 2023 توافق شده بود.

مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بعد از این سفر اعلام کرده بود که ایران به نظر مایل به گفتگو در مورد مسائل ریشه‌ای است.

گروسی همچنین گفته بود که فرصتی برای حل و فصل برخی از موارد اختلاف، از جمله بهبود توانایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی وجود دارد.

او اضافه کرده بود: من در آنها این درک را می‌بینم که بهتر است کمی تعامل داشته باشیم تا اینکه به مسیر کاملاً متفاوت ادامه دهیم، که منجر به تشدید بیشتر و شاید خطرات بیشتر از جمله جنگ شود.

گروسی در سفر قبلی خود در مارس ۲۰۲۳ با محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی، ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه دیدار کرد که با بیانیه‌ای سه بخشی در مورد همکاری در مورد مسائل پادمانی باقی مانده موافقت کردند.

آژانس بین المللی انرژی اتمی می‌گوید که تهران در اجرای تعهدات خود در آن توافق شکست خورد و تهران را متهم به عدم همکاری با آژانس بخصوص در زمینه عدم صدور روادید برای چندین بازرس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌کند.

در حالی که چند روز به نشست شورای حکام باقی مانده برخی رسانه ها از جمله وال‌استریت‌ژورنال گزارش داده اند که آمریکا با طرح اروپا برای اقدام علیه ایران در آژانس مخالف است.

این خبر بر این اساس است که اعلام شده تروئیکای اروپایی درصدد ارائه پیش نویس قطعنامه علیه ایران در شورای حکام است. به رغم اینکه این پیش نویس تهیه شده ولی بین اعضا توزیع نشده است.

به گفته دیپلمات‌های حاضر در مذاکرات، دولت بایدن به دنبال جلوگیری از تشدید تنش‌ها با تهران قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در پاییز است و به همین دلیل متحدان اروپایی را تحت فشار قرار می‌دهد تا از انتقاد از ایران به دلیل پیشرفت در برنامه هسته‌ای‌اش دست بردارند.

از سوی دیگر به نظر می رسد صدور قطعنامه می تواند بر همکاری ایران و آژانس که در سفر گروسی به ایران مورد تاکید قرار گرفته، آثار منفی بگذارد و همکاری ایران را منتفی کند.

در حالی آژانس سعی دارد توافق مارس 2023 را جزو وظایف پادمانی ایران قرار دهد و نام سند توافقی بر آن بگذارد که ایران آنرا صرفا یک تفاهم اعتمادساز می داند.

فراموش نکنیم که توافق ایران و آژانس در ماه مارس 2023 در حالی شکل گرفت که پس از آن تفاهم ماه می 2023 میان ایران و آمریکا بین باقری کنی و «برت مک گورک» در عمان شکل گرفت.

به رغم اینکه از منظر تهران همکاری با آژانس ارتباطی با مذاکرات هسته ای ندارد ولی نمی توان به صورت منطقی این دو را از یکدیگر تفکیک کرد. هر گونه همکاری فراتر از تعهدات ایران ذیل پادمان به مذاکرات هسته ای پیوند می خورد.

تعهدات اضافی فراتر از پادمان را تهران زمانی پذیرفت که ذیل توافق برجام صورت گرفت. لذا در حالی که از تعهدات طرف مقابل در خصوص برجام نامی بر جای مانده و ایران از تفاهم ماه می 2023 با امریکا نیز سودی نبرده است و حتی پولهای آزاد شده آن کماکان در قطر بلوکه مانده است، همکاری خارج از پادمان با اژانس بی معناست.

با وجود این طرف اروپایی که سابقه اعمال فشار قبل از نشست حکام را دارد اینبار نیز در صدد است تا با اعمال فشار منافع خود را پیش ببرد. هر چند نهایتا به نظر می رسد در چنین فضایی ناشی از توافق ایران و آژانس و گفتگوهای غیر مستقیم میان ایران و آمریکا، قطعنامه ای علیه ایران در آژانس صادر نخواهد شد.