کدامیک در آشفته بازار خودرو موثرتر است؛ مدیریت تحصیلکرده‌های حقوق و کامپیوتر یا سیاست‌های نخ نمای وزیر؟ / پرشتاب در جاده انحرافی

به گزارش خبرنگار اقتصادی تابناک؛ وضعیت صنعت و بازار خودرو به‌رغم وعده وعید‌های چند ساله اخیر مسئولان صمت و حمایت‌های همه جانبه دولتمردان، چنگی به دل نمی‌زند و اوضاع این بازار همچنان نابسامان است. به‌گونه‌ای که در کنار افزایش عجیب و باورنکردنی قیمت ها، کیفیت خودرو‌های تولیدی نیز نتوانسته رضایت مردم را جلب کند و  و خودروسازان نیز در عمل به برنامه‌های افزایش تولید و بهبود کیفیت، مردود بوده‌اند.

به‌عنوان نمونه در دو‌ماهه ابتدایی سال با وجود تأکید رهبر انقلاب بر جهش تولید با مشارکت مردم، شاهد افت تولید در دو خودروساز دولتی جاده مخصوص بوده ایم. بنا بر آمارها ایران‌خودرو ۱۵ درصد افت و سایپا نیز ۱۷ درصد کاهش تولید نسبت به دو ماهه سال قبل داشته است.

کارشناسان معتقدند مدیریت دولتی، دخالت‌های سیاسی در برنامه‌ریزی‌های خودرویی، انحصار و عدم رقابت با ممانعت از ورود خودرو‌های صفرکیلومتر به کشور، فناوری و تکنولوژی قدیمی صنعت خودرو و فقدان برنامه‌ریزی بلندمدت از سوی مدیرانی که هیچ‌گونه تخصصی در صنعت خودرو ندارند و یکی از آن‌ها در حوزه کامپیوتر و فناوری اطلاعات درس‌خوانده و دیگری نیز مسیر تحصیلی خود را در رشته حقوق طی کرده است، از مهم‌ترین دلایلی است که حال‌وروز صنعت مهم خودرویی کشورمان را پس از دهه‌ها حمایت بی‌وقفه دولتی، به اینجا رسانده است که قیمت‌ها از قدرت خرید مردم با شتاب بسیار بالایی عبور کرده‌اند.

به‌گونه‌ای که روند قیمت‌ها بر خلاف شاخص تولید که مسیر نزولی را طی می‌کند، در حال قدکشیدن و رشد است و توجهی به صحبت‌های مسئولان خودرویی ندارد. به‌عنوان نمونه، اخیراً  عباس علی‌آبادی وزیر صمت جمله تکراری سال گذشته خود را تکرار کرده و گفته است: به خانواده‌ها و مردم توصیه می‌کنم که برای خرید خودرو عجله نکنند و اطمینان داشته باشند که به شرایط پایدارتری دست خواهیم یافت و می‌توانند در شرایط بهتری خرید خودروی خود را انجام دهند.

این صحبت عالی‌ترین مقام صنعتی کشور در شرایطی است که بهمن‌ماه سال قبل نیز علی‌آبادی گفته بود: مردم باید حوصله کنند؛ زیرا وضعیت خوبی خواهیم داشت و بازار خودرو روبه‌بهبود است.

این در حالی است که وعده های وزیر صمت در عمل اتفاق خوبی در پی نداشته است و مشخص نیست این وعده ها  با کدام حساب و کتاب و بر اساس چه متر و معیاری بوده است که امروز قیمت‌ها نسبت به بهمن‌ماه سال قبل نه تنها  کاهش نداشته، بلکه روزبه‌روز گران‌تر هم شده است و عملاً کسانی که به توصیه وزیر صمت گوش دادند، امروز جزو متضرران اصلی آشفته‌بازار خودرو هستند و با کاهش ارزش ریال و رشد قیمت‌ها، دیگر قدرت خریدی ندارند و باید نظاره‌گر وعده وعیدهای وزیر صمت باشند. وزیری که از شنیدن واردات خودرو‌های کارکرده برای کاهش قیمت خودرو برآشفته می شود  و حاضر به پیگیری و اجرای قانون واردات خودرو‌های کارکرده نیست.

کاهش تولید خورو همزمان با توصیه وزیر به مردم!

بابک صدرایی کارشناس صنعت خودرو در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی تابناک در خصوص وعده وزیر صمت به مردم اظهار داشت:  صنعت خودروسازی ما بحران‌های مختلفی دارد به‌گونه‌ای که هر عامل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بر این بحران‌ها تأثیرگذار است. حال در این شرایط  وزیر صمت به مردم می گوید:  برای خرید خودرو عجله نکنند و صبر داشته باشند، اما باید در نظر داشت که در دو‌ماهه نخست سال حدود ۱۷ درصد مجموعا، کاهش تولید نسبت به مدت مشابه سال قبل داشته ایم. از سوی دیگر در زمینه واردات خودروی بنزینی و برقی، آنچنان پرونده منظمی نداریم که بگوییم آنقدر خودروی وارداتی می‌توانیم وارد کشور کنیم تا این خودرو‌های وارداتی بر بازار تاثیرگذار باشد و باعث کاهش قیمت شود.

وی افزود: بنابراین هرگاه پیش‌بینی می‌شود که بحرانی ممکن است در صنعت و بازار خودرو پیش بیاید، مسئولان با صحبت‌ها و گفتاردرمانی نظیر واردات خودروی دست‌دوم و افزایش تولید و اینکه مردم عجله نکنید قیمت‌ها کاهش می‌یابد، به استقبال جلوگیری از بحران می‌روند. اما یادمان باشد که این واقعیت‌هاست که بازار را تحت شعاع قرار می دهد و بازار بسیار هوشمندانه عمل می‌کند و بر اساس واقعیت‌ها تصمیم‌گیری می‌کند و نه وعده وعیدهای آقایان.

صدرایی در خصوص نگاه مدیریت دولتی حاکم بر دو خودروساز بزرگ کشور گفت: بلایی که امروزه در صنعت خودرو وجود دارد، قیمت‌گذاری دستوری است. یعنی اینکه قیمت‌ها به‌صورت دستوری در حال اجراست و با واقعیت فاصله دارد. هرچند باید در نظر داشت از واقعیت مطلوب بسیار فاصله داریم. به بیان دیگر؛ زمانی است که می‌خواهیم شرایط بسیار مطلوبی را در صنعت خودروی کشور پیاده کنیم تا مدیریت، بهینه‌سازی و کاهش هزینه‌ها را داشته باشیم که خب توجه داریم آن فضای بسیار ایده‌آلی است که با حرف الان و یک ماه و یک سال دیگر اجرایی نمی‌شود و حداقل به چندین سال زمان نیاز دارد. اما با همین شرایط واقعی و هزینه‌های تولید قطعاً این قیمت‌هایی نیست که خودروساز را بتواند به سمت جلو ببرد و در عوض زیان انباشته همسو با تولید بیشتر خودروها، شده است و افزایش می‌یابد. در نتیجه خودروساز با مشکلاتی مواجه شده و می‌شود؛ بنابراین یکی از بزرگ‌ترین مشکلات صنعت خودرو، بحث قیمت‌گذاری است که هم در خودرو‌های داخلی و هم خودرو‌های وارداتی شاهدش هستیم. به‌گونه‌ای که آنچه در بازار خریدوفروش می‌شود با قیمت‌گذاری در سامانه فروش، اختلاف زیادی وجود دارد و باید برای این مسئله چاره‌اندیشی شود.

این کارشناس صنعت خودرو در خصوص تغییرات مدیرعامل در رأس خودروسازان دولتی نیز گفت: به نظرم باید مسئله خودرویی کشورمان را سیستمی نگاه کنیم؛ این دو مدیر خودروساز باید در شرایط و سیستمی که مشخص می‌شود، کار کنند؛ بنابراین تعویض مکرر مدیرعامل شرایط را بدتر می‌کند و باید به شرایط و ساختار کلان اقتصادی توجه داشته باشیم.

واردات قطره چکانی خودرو بی فایده است

صدرایی با اشاره به واردات خودرو از سال گذشته گفت: با ساختار و مدل سامانه‌ای که از ابتدا برای واردات خودرو تعریف شد، مشخص بود که با مشکل مواجه خواهد شد. از سوی دیگر باید واردات خودرو به‌قدری انبوه و پیوسته باشد تا بتواند بر بازار خودرو تأثیرگذار باشد؛ بنابراین اگر غیر از این مدل باشد، یعنی با تعداد اندک وارد شود و روند واردات هم مثل وضعیت کنونی نامنظم و ناپیوسته باشد، این مسیر خودش باعث خواهد شد تا با شکل‌گیری قیمت‌های کاذب در بازار خودرو بر قیمت سایر خودرو‌های موجود در بازار تأثیر بگذارد و خودش عامل گرانی در بازار شود. به بیان دیگر؛ اگر واردات قطره چکانی و نامنظم باشد، نتیجه عکس خواهد داشت. یعنی یک تعدادی خودرو وارد می‌شود و چهار ماه دیگر دوباره تعدادی خودرو وارد شود، در نتیجه همین تعداد اندک خودرویی که امروز وارد می‌شود، با ارزش‌افزوده مواجه خواهد شد و روی قیمت سایر خودرو‌ها تأثیر خواهد گذاشت و به‌جای تعدیل قیمت‌ها شاهد رشد قیمت خودرو خواهیم بود.