درمان خانگی تنبلی تخمدان

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک چیست؟

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) عارضه پیچیده‌ای است که بروز آن در سنین باروری شایع است. این سندرم از اختلالات غدد درون‌ریز است که منجر به افزایش هورمون‌های مردانه یا آندروژن‌ها در بدن می‌شود. طبق پژوهش‌ها، این عارضه ممکن است ژنتیکی باشد یا به‌سبب عوامل محیطی ایجاد شود. زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک دست‌کم ۲ مورد از علائم زیر را دارند:

• تخمدان پلی‌کیستیک؛
• قاعدگی‌های نامنظم یا اندک یا قاعدگی‌ای که بیش از تعداد روزهای معمول طول می‌کشد؛
• آکنه؛
• کم‌پشت‌شدن موها؛
• افزایش وزن؛
• موهای زائد بدن و صورت.

به‌گفته پژوهشگران، علت بروز سندرم تخمدان پلی‌کیستیک پیچیده است ولی مقاومت به انسولین و فقدان تعادل هورمونی مهم‌ترین عوامل هستند. از علل دیگر ابتلا به این عارضه می‌توان به اضافه‌وزن و سابقه خانوادگی اشاره کرد. احتمال ابتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک در زنانی که مادران و خواهرانشان به آن یا به دیابت نوع ۲ مبتلا هستند، بیشتر است.

۳۱ درمان خانگی تنبلی تخمدان

همیشه پیش از امتحان‌کردن درمان‌های جایگزین، با پزشکتان مشورت کنید. او می‌تواند درباره دوز مصرفی، عوارض جانبی و تداخلات احتمالی به شما اطلاعاتی بدهد.

۱. رژیم غذایی متعادل

شاید بتوان رژیم غذایی را مهم‌ترین درمان خانگی تخمدان پلی کیستیک و خیلی از بیماری‌های دیگر دانست. غذاهایی را مصرف کنید که باکتری‌های خوب روده را افزایش و قند خون را کاهش می‌دهند. بعضی غذاهای مفید برای مهار سندرم تخمدان پلی‌کیستیک عبارت‌اند از:

• انواع کربوهیدرات سالم مانند غلات کامل، حبوبات، تخم کتان، سیب زمینی شیرین و آجیل.
• افزایش مصرف روزانه فیبر با مصرف کلم بروکلی، لوبیا، اسفناج و انواع توت.
• برنامه غذایی با پروتئین زیاد.
• مصرف چربی‌های سالم مانند روغن نارگیل یا روغن زیتون.
• مواد غذایی حاوی فیتواستروژن مانند توفو و شیر سویا.
• دریافت آنتی اکسیدان‌ها با مصرف میوه‌های تازه و خشک.

غذاهای مضر:

• غذاهای فراوری‌شده و فست‌فودها؛
• غذاهای سرخ‌شده و شیرین؛
• مصرف زیاد گوشت قرمز؛
• الکل (و سیگار).

۲. استراتژی مناسب برای دریافت کالری

زمان مصرف کالری ممکن است تأثیر زیادی بر میزان گلوکز، انسولین و تستوسترون داشته باشد. کاهش انسولین نقشی بالقوه در رفع مشکلات ناباروری دارد. در پژوهشی میزان انسولین و گلوکز زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک که به‌مدت ۱۲ هفته بیشتر کالری روزانه‌شان را در وعده صبحانه دریافت می‌کردند، بهبود چشمگیری یافت و میزان تستوسترون آنها نیز تا ۵۰درصد کاهش یافت. در رژیم غذایی این زنان میزان کالری وعده‌های صبحانه، ناهار و شام به‌ترتیب ۹۸۰، ۶۴۰ و ۱۹۰ بود.

۳. کاهش محصولات نهایی گلیکاسیون پیشرفته (AGEs)

میزان AGEs در خون زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک بیشتر از حد معمول است. AGEs ترکیباتی هستند که با اتصال گلوکز به پروتئین ایجاد می‌شوند و در بعضی از بیماری‌های دژنراتیو و پیری نقش دارند. طبق پژوهشی کوچک، کاهش AGEs غذایی مقدار انسولین زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک را کاهش چشمگیری می‌دهد.

بعضی از غذاهای حاوی مقدار زیاد AGEs غذاهای مشتق از حیوانات و غذاهای فراوری‌شده‌اند. استفاده از حرارت زیاد (گریل‌کردن، سرخ‌کردن و کباب‌کردن) نیز مقدار این ترکیبات را افزایش می‌دهد.

۴. ایجاد تعادل میان مصرف کربوهیدرات‌ها و پروتئین‌ها

کربوهیدرات‌ها و پروتئین‌ها بر میزان انرژی و هورمون‌ها اثر می‌گذارند. مصرف پروتئین بدن را تحریک می‌کند که انسولین تولید کند. غذاهای فراوری‌نشده با کربن زیاد حساسیت به انسولین را بهبود می‌دهند. به‌جای رژیم کم‌کربوهیدرات، بر دریافت پروتئین سالم تمرکز کنید. منابع گیاهی پروتئین مانند آجیل‌ها، حبوبات و غلات کامل بهترین منابع‌اند.

۵. مصرف آجیل‌ها

مصرف روزانه یک مشت آجیل برای مهار سندرم تخمدان پلی‌کیستیک بسیار مفید است. گردو و بادام حاوی ترکیب کاملی از چربی‌های تک‌اشباع‌شده هستند که به کاهش آندروژن و تعادل هورمون‌های زنانه کمک می‌کنند و در کاهش علائم اصلی سندرم تخمدان پلی‌کیستیک مانند آکنه و موهای زائد بدن نیز نقش دارند. بادام‌زمینی نیز منبع خوبی از چربی است. افزودن بادام زمینی به رژیم غذایی آندروژن زیادی بدن را کاهش می‌دهد. مصرف آجیل برای درمان خانگی تخمدان پلی کیستیک از آن درمان‌های خوشمزه است!

۶. استفاده از ضدالتهاب‌ها

در پژوهشی، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک التهابی مزمن توصیف شده است. بنابراین احتمالا افزودن غذاهای ضدالتهاب به رژیم غذایی به کاهش علائم کمک کند. روغن زیتون، گوجه فرنگی، سبزیجات برگ‌دار، ماهی‌های چرب مانند ماهی خال‌مخالی و تن و آجیل‌های درختی همگی با التهاب مبارزه می‌کنند.

۷. دریافت منیزیم کافی

مصرف منیزیم موجب می‌شود که خواب آرامی داشته باشید و در ثابت نگه‌داشتن مقدار انسولین بدن نقش دارد. در بسیاری از زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک علائم مقاومت به انسولین و سندرم متابولیک مشاهده می‌شود، عواملی که خطر ابتلا به بیماری قلبی و مشکلاتی مانند دیابت و سکته مغزی را افزایش می‌دهند. بر اساس بعضی از پژوهش‌ها، مصرف این ماده معدنی حساسیت به انسولین را بهبود می‌دهد. حساسیت به انسولین در ابتلا به دیابت نوع ۲ و سندرم تخمدان پلی‌کیستیک نقش دارد. از مواد غذایی سرشار از منیزیم می‌توان به بادام هندی، اسفناج، بادام و موز اشاره کرد.

۸. افزایش مصرف فیبر

رژیم غذایی سرشار از فیبر می‌تواند به بهبود هضم غذا کمک کند. عدس، کلم‌بروکلی، کلم‌بروکسل، گلابی و آووکادو همگی سرشار از فیبرند.

۹. پرهیز از کافئین

گرچه در این خصوص شواهد علمی وجود ندارد، ممکن است کافئین با رفتار هورمونی و تغییرات مقدار استروژن مرتبط باشد. بهتر است به‌جای قهوه از نوشیدنی‌های بدون کافئین مانند انواع دمنوش گیاهی یا چای سبز استفاده کنید. چای سبز مقاومت به انسولین را بهبود می‌دهد و به کنترل وزن در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک کمک می‌کند.

۱۰. دریافت زینک (روی) کافی

زینک عنصری کمیاب است که می‌تواند توانایی باروری را افزایش دهد و سیستم ایمنی را تقویت کند. با مصرف مکمل‌های زینک می‌توان موهای زائد و ریزش مو را کاهش داد. منابع طبیعی زینک عبارت‌اند از گوشت قرمز، لوبیا، آجیل‌های درختی و غذاهای دریایی.

۱۱. اینوزیتول (Inositol)

اینوزیتول نوعی ویتامین B است که می‌تواند در بهبود مقاومت به انسولین نقش داشته باشد و در برخی موارد سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، به باروری نیز کمک کند.

۱۲. افزایش مصرف کروم

کروم از مواد معدنی ضروری است که در تنظیم انسولین و قند خون نقش دارد. مکمل‌های کروم می‌توانند شاخص توده بدنی (BMI) را بهبود دهند که ممکن است برای سندرم تخمدان پلی‌کیستیک مفید باشد. بر اساس بعضی از پژوهش‌ها، مکمل‌های کروم موجب کاهش گلوکز خون در بیماران مبتلا به دیابت می‌شوند. در پژوهشی درباره تأثیر این ماده معدنی بر زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک مصرف روزانه ۲۰۰ میلی‌گرم پیکولینات کروم (chromium picolinate) به‌اندازه‌ای قند خون ناشتا و انسولین را کاهش داد که با داروی متفورمین قابل‌مقایسه بود.

۱۳. مصرف ویتامین D و کلسیم

ویتامین D هورمونی حیاتی برای سیستم غدد درون‌ریز بدن است. کمبود ویتامین D در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک شایع است. ویتامین D و کلسیم می‌توانند قاعدگی‌های نامنظم را بهبود دهند و به تخمک گذاری کمک کنند.

در پژوهشی، به ۱۰۰ زن نابارور مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک روزانه ۱۵۰۰ میلی‌گرم متفورمین (دارویی که معمولا برای درمان علائم این عارضه تجویز می‌شود) همراه با کلسیم و ویتامین D داده شد و نتیجه بهبود شاخص توده بدنی (BMI)، اختلالات قاعدگی و سایر علائم بود. این زنان در طول ۶ ماه روزانه ۱۰۰۰ میلی‌گرم کلسیم و ماهانه ۱۰۰هزار واحد بین‌المللی ویتامین D را به دوز روزانه متفورمین خود اضافه کرده بودند.

۱۴. روغن کبد ماهی کاد

روغن کبد ماهی کاد حاوی ویتامین‌های A و D و مقدار زیادی اسیدهای چرب امگا ۳ است. این اسیدها به منظم‌شدن قاعدگی و رهایی از چربی دور کمر کمک می‌کنند.

۱۵. مکمل‌های امگا ۳

طبق بعضی از پژوهش‌ها، مکمل‌های امگا ۳ می‌توانند آندروژن را در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک کاهش دهند. در پژوهشی، زنان مبتلا به این عارضه ۸ هفته روزانه ۳ گرم امگا ۳ مصرف کردند و در مقایسه با زنانی که دارونما مصرف می‌کردند، غلظت تستوسترون کمتری داشتند و احتمال ازسرگیری قاعدگی‌های منظم در آنها بیشتر بود.

۱۶. پروبیوتیک‌ها

پروبیوتیک ها فقط به گوارش و سلامت روده کمک نمی‌کنند. این مواد مغذی می‌توانند در درمان سندرم تخمدان پلی‌کیستیک نیز نقش مهمی داشته باشند. پروبیوتیک‌ها التهاب را کاهش می‌دهند و هورمون‌های جنسی مانند آندروژن و استروژن را تنظیم می‌کنند. می‌توانید از مکمل‌های پروبیوتیک یا غذاهایی مانند کلم‌ترش، کفیر و خیارشور استفاده کنید.

۱۷. دارچین

مشخص شده است که عصاره دارچین بر مقاومت به انسولین تأثیر مثبتی دارد. دارچین می‌تواند دوره‌های قاعدگی زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک را تنظیم کند.

۱۸. زردچوبه

ماده فعال در زردچوبه کورکومین نام دارد. زردچوبه می‌تواند موجب کاهش مقاومت به انسولین شود و التهاب را کاهش دهد.

۱۹. روغن گل مغربی (Evening primrose)

از روغن گل مغربی برای کمک به درد پریود و قاعدگی نامنظم استفاده می‌شود. روغن گل مغربی می‌تواند کلسترول و استرس اکسیداتیو را (هر دو با سندرم تخمدان پلی‌کیستیک مرتبط‌اند) بهبود دهد.

۲۰. بربرین (Berberine)

ماده مؤثر موجود در گیاه زرشک بربرین نام دارد که مقاومت به انسولین را کاهش می‌دهد. بربرین می‌تواند متابولیسم بدن را افزایش دهد و پاسخ‌های غدد درون‌ریز را متعادل کند.

۲۱. ریشه ماکا (Maca)

یکی از داروهای سنتی برای افزایش باروری و میل جنسی ریشه گیاه ماکاست. ریشه ماکا می‌تواند به متعادل‌کردن هورمون‌ها و کاهش کورتیزول کمک کند. این گیاه برای درمان افسردگی (یکی از علائم سندرم تخمدان پلی‌کیستیک) نیز مؤثر است.

۲۲. ریشه شیرین‌بیان

در ریشه گیاه شیرین بیان ترکیبی به‌نام گلیسیرریزین (glycyrrhizin) هست که خواص ویژه‌ای دارد. ریشه شیرین‌بیان ماده‌ای ضدالتهابی است که به متابولیسم قند و متعادل‌کردن هورمون‌ها کمک می‌کند.

شیرین‌بیان علیه آندروژن‌ها عمل می‌کند و موجب تولید آنزیمی می‌شود که آندروژن را به استروژن تبدیل می‌کند. یک‌ و نیم قاشق غذاخوری پودر ریشه شیرین‌بیان را با یک لیوان آب داغ مخلوط کنید و یک بار در روز از آن استفاده کنید.

۲۳. خارخاسک (Tribulus terrestris)

خارخاسک به تحریک تخمک‌گذاری و قاعدگی سالم کمک می‌کند. همچنین می‌تواند تعداد کیست‌های تخمدان را کاهش دهد.

۲۴. گیاه پنج‌انگشت

قرن‌هاست که از این گیاه برای مشکلات باروری استفاده می‌شود. گیاه پنج انگشت بعضی از علائم سندرم پیش از قاعدگی را بهبود می‌دهد. البته تأثیر آن بر باروری به پژوهش بیشتری نیاز دارد.

۲۵. چای سبز یا چای بابونه

چای سبز به کاهش وزن و حفظ مقدار انسولین کمک می‌کند و چای بابونه نیز می‌تواند برای کاهش علائم سندرم تخمدان پلی‌کیستیک مؤثر باشد. بنابراین چای سبز و چای بابونه جایگزین‌های مناسبی برای چای سیاه و قهوه هستند.

۲۶. کاهش وزن

چاقی از عوارض جانبی سندرم تخمدان پلی‌کیستیک است. حفظ وزن سالم به کاهش مقاومت به انسولین، تنظیم قاعدگی و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مرتبط با این عارضه کمک می‌کند. برای درمان خانگی تخمدان پلی کیستیک می‌توانید وزن خود را کم کنید. با مصرف میوه‌ها و سبزیجات و ورزش منظم می‌توانید وزنتان را کنترل کنید.

۲۷. ورزش‌کردن در حد تعادل

ورزش منظم تأثیر زیادی بر هورمون‌ها و سلامت کلی بدن دارد، ولی ورزش بیش‌ از حد ممکن است تولید هورمون‌ها را دچار اختلال کند. ورزش‌های ملایم کم‌فشار یا کم‌تأثیر (low-impact) مانند یوگا و پیلاتس را می‌توان مدتی طولانی‌تر انجام داد. شنا و ایروبیک سبک نیز توصیه می‌شوند. تمرینات تناوبی با شدت بالا و دویدن در مسافت طولانی نیز می‌توانند علائم سندرم تخمدان پلی‌کیستیک را بهبود دهند. بهتر است با پزشک خود درباره ورزش‌هایی که ممکن است برایتان مفید باشند، صحبت کنید.

۲۸. رعایت بهداشت خواب

خواب کافی بر میزان استرس اثر می‌گذارد و سبب تنظیم مقدار کورتیزول و تعادل هورمون‌ها می‌شود. اختلالات خواب در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک ۲ برابر شایع‌تر است. بنابراین رعایت بهداشت خواب می‌تواند یک درمان خانگی تخمدان پلی کیستیک باشد.

برای بهبود بهداشت خواب:

• ۸ تا ۱۰ ساعت در شب بخوابید.
• برنامه قبل از خواب منظمی داشته باشید.
• قبل از خواب از مصرف مواد محرک و غذاهای چرب و انجام کارهای مهیج بپرهیزید.
• شب‌ها زود به رختخواب بروید و سحرخیز باشید.

۲۹. کاهش استرس

کاهش استرس می‌تواند مقدار کورتیزول را تنظیم کند. بسیاری از استراتژی‌های گفته‌شده مانند یوگا، خواب کافی و کاهش مصرف کافئین می‌توانند به کاهش استرس کمک کنند. پیاده روی در طبیعت و اختصاص زمان‌هایی به تمدد اعصاب و مراقبه می‌توانند استرس شما را کاهش دهند.

۳۰. اجتناب از ترکیبات مختل‌کننده غدد درون‌ریز یا محدودکردن مصرف آنها

این ترکیبات واکنش‌های هورمونی طبیعی بدن را مختل می‌کنند. بعضی از ترکیبات مختل‌کننده غدد درون‌ریز نقش هورمون‌های جنسی زنانه و مردانه را تقلید می‌کنند و موجب سردرگمی دستگاه تناسلی می‌شوند. این مسئله می‌تواند احتمال بروز علائم سندرم تخمدان پلی‌کیستیک را افزایش دهد.

ترکیبات مختل‌کننده غدد درون‌ریز معمولا در غذاهای کنسروشده، صابون‌ها و لوازم آرایشی یافت می‌شوند. مختل‌کننده‌های غدد درون‌ریز رایج عبارت‌اند از:

• دیوکسین‌ها؛
• فتالات‌ها؛
• آفت‌کش‌ها؛
• بیسفنول اِی (BPA)؛
• گلیکول‌اترها.

۳۱. طب سوزنی

برای اثبات تأثیرگذاری طب سوزنی به‌عنوان درمانی جایگزین برای سندرم تخمدان پلی‌کیستیک پژوهش‌های زیادی انجام شده است. طب سوزنی با این اثرات به بهبود سندرم تخمدان پلی‌کیستیک کمک می‌کند:

• افزایش جریان خون به تخمدان‌ها؛
• کاهش مقدار کورتیزول؛
• کمک به کاهش وزن؛
• بهبود حساسیت به انسولین.