فاجعه اُفت معدل دانش‌آموزان؛ طراحی سؤالاتی فراتر از توان؟

به گزارش تابناک به نقل از مهر، اُفت میانگین معدل دانش‌آموزان کشور در امتحانات نهایی و رسیدن میانگین معدل پایه دوازدهم به عدد فاجعه‌بار 10.98 نگرانی‌هایی را نسبت به وضعیت و کیفیت آموزش ارائه شده در مدارس کشور به همراه داشته و عملکرد وزارت آموزش و پرورش را با نقدهای جدی مواجه ساخته است.

با این حال برخی معلمان و کارشناسان آموزشی معتقدند که تنها مقصر ماجرای اٌفت معدل دانش‌‌آموزان کشور کیفیت پایین آموزش‌های مدارس نیست هر چند که کیفیت پایین دلیل اصلی است اما باید نیم نگاهی هم به وضعیت دشواری سوالات و طراحی سوالات بالاتر از سطح کتاب درسی داشت.

هم اکنون یکی از چالش‌های عمده‌ای که دانش‌آموزان مدارس دولتی عادی با آن مواجه‌اند، کمبود معلمان توانمند و متخصص و ارائه آموزش‌های با کیفیت است در چنین شرایطی دانش‌آموزان در امتحانات نهایی با سوالات پیچیده و مفهومی روبرو می‌شوند در حالیکه تدریس دروس به آنها در این سطح نبوده است و این تفاوت چشمگیر در سطح آموزشی باعث ناتوانی آن‌ها در پاسخگویی به سوالات می‌شود.

در این زمینه، علیرضا کربلایی؛ معلم دبیرستان البرز به بررسی این معضل پرداخته و به چالش‌های موجود در طراحی سوالات امتحانی و ناتوانی دانش‌آموزان در مواجهه با آن‌ها اشاره می‌کند. این گفت‌وگو نشان‌دهنده نیاز فوری به ارتقاء کیفیت آموزش و توجه به توانمندی‌های معلمان در مدارس دولتی است.

این معلم دبیرستان البرز درباره دشواری سوالات طراحی شده در امتحانات نهایی و ناتوانی دانش‌آموزان از پاسخگویی گفت: در امتحانات خرداد 1403، طراحی سوالات نسبت به سال گذشته بهتر بود البته می‌پذیرم که فرآیند برگزاری امتحانات با مشکلاتی مانند تأخیر در توزیع کارت ورود به جلسه و طولانی شدن تصحیح اوراق همراه بود.

طراحان خاص برای سوالات خاص!

وی افزود: طراحی سوالات امتحانات نهایی خرداد 1403 استانداردتر بود، زیرا امسال از طراحانی استفاده شد که در کلاس‌های درس حضور دارند. در سال‌های گذشته، طراحان سوالات کمتر در کلاس‌ها فعال بودند یا فقط با گروه‌های خاصی از دانش‌آموزان مانند مدارس سمپاد در ارتباط بودند.

این معلم دبیرستان البرز با اشاره به برگزاری امتحانات شبه نهایی به عنوان یکی از اقدامات مثبت گفت: در این امتحانات، معلمان از استان‌های مختلف سوالاتی طراحی کردند که حاصل همکاری و تفکر آن‌ها بود و این به عنوان پایه‌ای برای طراحی سوالات امتحانات نهایی خرداد 1403 عمل کرد.

وی ادامه داد: امسال برای نخستین بار، امتحانات نهایی برای سه سال دوره متوسطه دوم برگزار شد. این موضوع نیازمند زمان و آزمون و خطا برای بهبود در آینده است!

سوالات استاندارد، افزایش نمرات را رقم زد

کربلایی با تأکید بر طراحی سوالات استانداردتر و آسان‌تر در امتحانات نهایی امسال گفت: این روند باعث افزایش میانگین نمره دانش‌آموزان شد و اگر ادامه یابد، به تدریج در سال‌های آینده میانگین نمرات افزایش خواهد یافت.

وی همچنین افزود: در امتحانات نهایی خرداد 1403، به جز چند درس، سوالات با تمرین‌های کتاب درسی کاملاً تطابق داشت و دانش‌آموزانی که به خوبی کتاب را مطالعه کرده بودند، می‌توانستند نمرات متوسط کسب کنند.

کربلایی بیان کرد: امسال در امتحان فارسی رشته‌های ریاضی و تجربی، سلامت و بهداشت و زیست‌شناسی، سوالات پیچیده‌ای طراحی شد، اما سطح سوالات ریاضی کاهش یافت و به سطح کتاب درسی رسید.

وی درباره دلایل افت نمرات در امتحانات نهایی گفت: بسیاری از دانش‌آموزان از مدارس دولتی عادی هستند و کیفیت این مدارس هر سال کاهش می‌یابد. وزارت آموزش و پرورش و شورای عالی انقلاب فرهنگی به این نتیجه رسیده‌اند که باید کیفیت مدارس دولتی ارتقاء یابد. تنوع مدارس نیز باعث کاهش توجه به دانش‌آموزان مدارس دولتی عادی شده است.

مدارس دولتی عادی خالی از معلمان توانمند

وی همچنین اشاره کرد: در زمان وزارت آقای صحرایی اعلام شد که معلمان مدارس خاص باید ساعاتی از تدریس خود را در مدارس دولتی عادی بگذرانند اما این موضوع به اجرا در نیامد و معلمان توانمند به مدارس خاص منتقل شدند. اگر معلمان توانمند به مدارس دولتی عادی اختصاص داده شوند، کیفیت آموزش افزایش می‌یابد.

این معلم دبیرستان البرز افزود: میانگین معدل کل کشور 10.98 است که شامل مدارس سمپاد، شاهد و نمونه دولتی می‌شود و این نشان‌دهنده پایین‌تر بودن نمرات در مدارس دولتی عادی است.

چاره‌ای جز کاهش سطح دشواری سوالات نیست

وی تأکید کرد: اگر آموزش و پرورش نتواند معلمان توانمند برای مدارس دولتی تأمین کند، چاره‌ای جز کاهش سطح دشواری سوالات امتحانات نهایی ندارد.

کربلایی همچنین به این نکته اشاره کرد که انگیزه دانش‌آموزان مدارس دولتی عادی برای درس خواندن کاهش یافته است و گفت: در جلسه امتحانات نهایی، شاهد بودیم که 15 دقیقه پس از توزیع برگه‌ها، 15 درصد دانش‌آموزان جلسه را ترک کردند و انگیزه‌ای برای پاسخگویی نداشتند.