به گزارش گروه سیاسی تابناک، جمع آوری خاطرات و تاریخ شفاهی دفاع مقدس یکی از ضرورت های رسانه ای در کشور است، تابناک در راستای این رسالت خود متن زیر که -جزو اسناد مردمی تاریخ دفاع مقدس محسوب می شود-برای اولین بار به همراه عکسهای منتشر نشده ای منتشر می کند.
"بعد از شروع جنگ تحمیلی تعداد زیادی از نیرو‌های عراقی به دست توان‌مند رزمنده‌های اسلام به اسارت در آمدند. جمهوری اسلامی عملاً با مسئله اسیرداری مواجه شد. اگرچه فرهنگ اسیرداری در آئین مقدس اسلام بوده و هست ولی عدم ارتباط مستقیم مردم با اُسرا به لحاظ مسائل حفاظتی و وجود تبلیغات کاذب خیلی از رسانه‌های صهیونیستی در طول مدت جنگ موجب شد که فرهنگ اسیرداری نه تنها برای مردم دنیا بلکه برای بسیاری از مردم کشورمان ناشناخته باشد. این مسئله در برخورد‌ها و اظهار نظر‌ها کاملاً محسوس است. از آنجا که نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران رسالت هدایت کلیه مسلمانان و مستضعفان جهان را عهده‌دار می‌باشد، لذا برخورد با اسیر نشأت گرفته از دیدگاه این رسالت است. یعنی فراتر از آنچه در قوانین بین المللی برای اسیرداری در نظر گرفته شده.
نماز جماعت اسیران عراقی در راه مشهد مقدس
عناصر نگهدارنده اسرا که بر اساس رهنمود‌های حضرت امام خمینی قدس سره الشریف و با مدیریت بسیار خوب سرپرست محترم کمیسیون اداره اسرای عراقی، اسیر را به چشم میهمان جمهوری اسلامی ایران نگاه می‌کردند، ماموریت خود را بر این مبنا با رفتار اسلامی انجام می‌دادند.
در طول مدت اسارت نیرو‌های عراقی تحول زیادی در آنها به وجود آمد. عوامل مختلفی در این تحول موثر بودند. یکی از عوامل دگرگونی اسرا در همان ابتدای امر روشن شدن حقایقی بود که قبل از اسارت به شکل دیگری برای آنها مطرح شده بود. قبل از اسارت برای آنها این چنین تبلیغ شده بود که جمهوری اسلامی ایران با اسیر رفتار غیر انسانی دارد! و بعضی از اسرا اظهار می‌داشتند تا قبل از اینکه اسیر بشوند به خاطر تبلیغات کاذبی که علیه جمهوری اسلامی شده بود مایل بودند خودکشی کنند ولی اسیر نشوند! خوشبختانه بعد از به اسارت درآمدن با مشاهده رفتار انسانی رزمندگان در همان خطوط مقدم جبهه و برخورد مسئولین در پشت جبهه آنچنان دگرگونی در آنها به وجود آمد که تمامی تبلیغاتی که قبل از اسارت شده بود نقش بر آب شد.
عزاداری در مسجد اردوگاه
عامل دیگر تحول در اسرا رفتار نیرو‌های نگهدارنده مُلهم از آئین مقدس اسلام بود، به طوری که مسئولین اردوگاه در فراهم کردن نیاز‌های زندگی آنها تلاش‌های مضاعفی از خود نشان می‌دادند و در این امر همواره اسرا را مقدم بر خود در نظر می‌گرفتند.
در همان ایامی که مردم مایحتاج خود را به صورت کوپنی و با زحمت تهیه می‌کردند ارزاق اسرا به سهولت در اختیار آنها قرار می‌گرفت. یقیناً باید گفت غذایی که برای بالاترین رده نظامی در ارتش جمهوری اسلامی تهیه می‌شد مانند آن و شاید بهتر از آن برای اسرا فراهم می‌شد.
دیدار اسرای عراقی با مرحوم آیت الله محمدعلی اراکی از مراجع تقلید
پوشاک، دارو، پزشک، بیمارستان مانند سایر پرنسل ارتش برای آنها مهیا بود. اغلب داروهائی که در بین مردم کمیاب بود و مردم برای دسترسی به آنها در مضیقه بودند برای اسرا تهیه و در اختیار آنها قرار می‌گرفت. حتی سهمیه دارویی یک اسیر بیش از سهمیه دارویی یک فرد نظامی در نظر گرفته شده بود تا با مشکل کمبود دارد مواجه نباشند.
اسرا علاوه بر استفاده از جیره استحقاقی که به آنها داده می‌شد از فروشگاه اردوگاه اجناس مورد نیاز را با نرخ دولتی تهیه می‌کردند.
بازدید آیت الله سیدمحمدباقرحکیم رئیس مجلس اعلای انقلاب اسلامی از اردوگاه اسیران عراقی
تعداد زیادی از اسرا در کارگاه‌هایی که توسط کمیته کار آماده شده بود فعالیت می‌کردند. علاوه بر دریافت حقوق ماهیانه دستمزد نیز می‌گرفتند تا بدین وسیله اوقات بیکاری آنها پر شده و ناراحتی دوری از خانواده کم‌تر آنها را رنج دهد.
تعداد کثیری از اسرا در طول مدت اسارت هنگام جنگ تحمیلی با مراجعات مکرر به مسئولین تقاضای اعزام به جبهه و دفاع از حریم مقدس انقلاب اسلامی را داشتند. عده‌ای از آنها بعد از آنکه توسط مسئولین محترم رده بالای نظام جمهوری اسلامی آزاد شدند پس از آزادی داوطلبانه به خیل لشکریان اسلام پیوستند و در این راه تعدادی مظلومانه به شهادت رسیده و عده‌ای نیز مجروح و معلول شدند. عملیات شاخ شمیران و مرصاد گواه این مطلب است.
قبل از پذیرش قرارداد ۵۹۸از طرف جمهوری اسلامی ایران غالب اسرا با نظام مقدس ولایت فقیه بیعت کرده بودند و از اعمال گذشته خود نادم و پشیمان بودند. پس از قبول قرارداد مزبور از ناحیه جمهوری اسلامی ایران بعضی‌ها تصور می‌کردند حال که جمهوری اسلامی ایران قرارداد را پذیرفته و مراجعت اسرا به عراق مشخص شده بنابراین اسرا بیعت خود را پس خواهند گرفت، ولی بر خلاف این تصور فردای همان روز با مراجعه به کمیته فرهنگی اردوگاه تقاضای تجدید بیعت با حضرت امام خمینی قدس سره الشریف را داشتند. این بار بیعت خود را با طوماری که مملو از امضاء‌های آغشته به خون بود ارائه کردند. اظهار می‌داشتند ما مطیع فرمان امام هستیم و هرگونه صلاح بدانند عمل خواهیم کرد.
![]()
ديدار اسرای عراقی با خانواده هايشان در ورزشگاه تختی تهران/١٣۶٢
در هنگام رحلت حضرت امام خمینی رضوان الله تعالی علیه تمامی جمعیت اردوگاه را یکپارچه غم و اندوه فرا گرفته بود و همه گریان بودند. چندین مراسم به همین مناسبت با شرکت کلیه اسرای اردوگاه اعم از شیعه، سنی، مسیحی و دیگر اقلیت‌ها در داخل اردوگاه برگزار شد. کمیته فرهنگی اردوگاه که وظیفه ارشادی آنها را بعهده داشت با تشکیل بخش‌های مختلف آموزش، تبلیغات، هنر و ورزش انجام وظیفه می‌کرد.
بخش آموزش کلاس‌های مختلف سواد آموزی، معارف اسلامی، خطاطی و نقاشی برای آنها مهیا و از طریق برگزاری کلاس‌های تربیت مربی از بین افراد مومن مدرس‌های ورزیده‌ای انتخاب می‌کرد.
اعزام داوطلبانه گروهی از اسیران عراقی به جبهه برای نبرد با بعثی ها
در این راستا تعداد زیادی از اسرا از نعمت سواد برخوردار شدند. آنهایی که در اوایل اسارت قادر نبودند اسم خودشان را بنویسند با استفاده از این کلاس‌ها باسواد شدند و نامه‌ها را با دست‌خط خود برای خانواده‌شان بنویسند. این امر برای آنها و خانواده‌شان مسرت‌بخش بود. در هنگام مراجعت به عراق غالباً با سواد بودند. این مسئله موجب تعجب صلیب سرخ قرار گرفته بود.
عده‌ای از اسرا با شرکت در کلاس‌های خطاطی و نقاشی مهارت خوبی در این زمینه‌ها پیدا کردند و به عنوان یک هنرمند به به میهن‌شان بازگشتند. در این کلاس‌ها علاوه بر فراگیری سواد و هنر‌های مختلف با معارف اصیل اسلام نیز آشنایی بیشتری پیدا می‌کردند. به طوری که عده بیشماری در اوایل اسارت به علت دور بودن از فرهنگ اسلام در عراق حتی بعضی از احکام واجب مثل غسل، وضو و نماز را بلد نبودند با بهره‌مند شدن از این کلاس‌ها علاوه بر فراگیری احکام آنچنان در این زمینه‌ها پیشرفت کردند که در طول مدت اسارت بعضاً نماز شب‌شان ترک نمی‌شد و نماز‌های قضاء خود و والدین خود را به جا آوردند. در طول ماه‌های رجب و شعبان اکثر اسرای اردوگاه روزه می‌گرفتند.
مسئولین اردوگاه سعی داشتند همانند ماه مبارک رمضان غذای گرم در سحر تهیه نمایند. در ماه‌های رمضان، محرم و صفر برنامه‌های ویژه‌ای در نظر گرفته می‌شد. در شب‌های قدر علی‌رغم مشکلاتی که برای پرسنل نگهدارنده اسیر وجود داشت، تردد اسرا از آسایشگاه به محوطه اردوگاه از شب تا صبح آزاد بود و از این ایام به نحو احسن استفاده می‌کردند.
در شب‌های ماه محرم کلیه اسرا به صورت هیئت‌های منظم در محوطه اردوگاه عزاداری می‌کردند. سربازان و پرسنل نیز به صورت هیئت‌های جداگانه به داخل اردوگاه می‌آمدند و در کنار هم به عزاداری سیدالشهدا علیه السلام می‌پرداختند.
بخش هنری کمیته فرهنگی تهیه سناریو اجرای نمایشنامه و سرود‌های مختلف را به عهده داشت.نمایشنامه‌های اخلاقی، اجتماعی، سیاسی توسط خود اسرا به اجرا در می‌آمد و مورد استقبال سایر اسرا قرار می‌گرفت و از این طریق گام‌های مؤثری در جهت افشای توطئه‌های امپریالیسم برداشته می‌شد.
بخش ورزشی لوازم و امکانات ورزشی تهیه و در اختیار اسرا قرار می‌داد. برای ورزش‌های گوناگون برنامه ریزی و مسابقات ورزشی بین اسرا گاهاً با پرسنل ایرانی برگزار می‌کرد.
علاوه بر مسابقات ورزشی مسابقات علمی، حفظ قرآن، حفظ حدیث نیز برای آنها برگزار می‌شد. با نمایش فیلم‌های ویدئو اوقات بیکاری آنها متنوع می‌شد.
همه ساله نمایشگاهی از کار‌های هنری و صنایع دستی اسرا تشکیل و از پرسنل ایرانی جهت بازدید دعوت به عمل می‌آمد که با استقبال کم نظیر پرسنل روبرو بودیم. کار‌های هنری و صنایع دستی اسرا در نمایشگاه گویای این بود که اسرا به دور از هرگونه سختی و ملامت از آرامش فکری خوبی برخوردار هستند.
روبوسی افسر ایرانی و عراقی در نقطه صفر مرزی/مرداد ۶٩..لحظه آغاز تبادل اسرا
یکی دیگر از وظایف کمیته فرهنگی اردوگاه اعزام آنها به اماکن مقدس مشهد، قم و حرم حضرت عبدالعظیم بود که با هماهنگی کمیسیون اداره اسرا این کار انجام می‌شد. معمولا برای مسافرت‌های دور مانند مشهد اعزام به وسیله قطار صورت می‌گرفت. در چند مورد بنا بر تقاضای اسرا و به خاطر اینکه آنها بتوانند جا‌های دیدنی شمال کشور را ببینند مسئولین اردوگاه تصمیم گرفتند اعزام با اتوبوس انجام شود. با تلاش پیگیر ۵ دستگاه اتوبوس جهت اعزام اسرا آماده شد و حرکت از جاده شمال کشور صورت گرفت. در بین راه در مناطق خوش آب و هوا توقف‌هایی داشتیم.
به منظور استراحت و صرف ناهار در یکی از مناطق سرسبز شمال واقع در پارک جنگلی گلستان توقف کردیم و اسرا مشغول تفریح و استراحت شدند. عده‌ای در روخانه آب‌تنی و تعدادی به صید ماهی مشغول شدند.پس از چندساعت توقف به حرکت ادامه دادیم.در مشهد با هماهنگی آستان قدس رضوی حرم حضرت رضا علیه السلام خلوت می‌شد تا اسرا بتوانند به راحتی زیارت کنند.
عکس یادگاری اسیران عراقی در حرم مطهر امام رضا(ع)
در یکی از اعزام‌های دیگر به مشهد که با ۵ دستگاه اتوبوس انجام شد محل استراحت در یکی از بهترین اردوگاه‌های نهاجا واقع در بیشه‌کلا در نظر گرفته شد. اسرا در آنجا مشغول تفریح و استراحت شدند. شاید بتوان گفت خیلی از پرسنل نهاجا یک‌بار هم به اردوگاه بیشه‌کلا نرفته باشند در صورتی که میهمانان جمهوری اسلامی ایران از این امکانات بی بهره نبودند.
ممکن است برای بعضی اینگونه برخورد با اسیر غیر قابل تحمل باشد، ولی نتایج این رفتار اسلامی نشان داد که چه اثر بزرگی از خود بر جای گذاشت. ثمره آن در بین اسرای بازگشته به عراق کاملا مشهود است. هرکدام از آنها سفیر انقلاب اسلامی هستند در بین مردم عراق. این حرکت در آینده نه چندان دور بازتاب جهانی خواهد داشت و مسئله اسیرداری به عنوان یکی از افتخارات تاریخ شکوهمند انقلاب اسلامی ایران ثبت خواهد شد"
گفتنی است تابناک بخشی از خاطرات اسیران ایرانی در عراق را نیز برای اولین بار منتشر کرده بود که می توانید از طریق لینک های زیر مشاهده کنید:
برای ابوترابی ایرانی و عراقی فرقی نداشت/قوطی پر از عقرب ابزار مذاکره با بعثی ها!
معنی ایرانی بودن در اسارت/ترفند اسرای ایرانی برای فریب بعثی‌ها/ وقتی حاج‌آقا ابوترابی همه را شرمنده کرد!
بی ستون ؛ چهل ستون