این مراسم با حضور مسعود پزشکیان، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، رئیس نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، معاونان وزارتخانه، شماری از روسای دانشگاه‌ها و شخصیت‌های دانشگاهی و علمی در سالن اجلاس سران در حال برگزاری است.
به گزارش تابناک به نقل از ایسنا، مسعود پزشکیان صبح سه شنبه ۲۷ آذرماه در مراسم اختتامیه پانزدهمین دوره جشنواره بین المللی فارابی که با معرفی برگزیدگان این رویداد علمی در سالن اجلاس سران همراه بود، با بیان اینکه ما از نظر اعتقادی اصول دین داریم تا باور کنیم دنیا صاحب و خالقی دارد، اظهار کرد: ما برای رسالتی به دنیا آمده‌ایم. این باور اگر در ما نهادینه شود که قدرتی این دنیا را خلق کرده و برای انسان این اقدام را انجام داده و انسان به خاطر علم و این علم به دلیل اخلاص باید عمل کند.
وی ادامه داد: جزو اصول دین عدالت است. پیامبران آمدند تا عدالت را اجرا کنند. جوامع ثانی همه یکی بودند. تمام دعواهایی که ما می‌کنیم را پیامبران با کتاب و میزان به دنبال حل و فصل آنها بودند.
پزشکیان تصریح کرد: تمام ظلم و بی‌عدالتی که در جامعه وجود دارد به این دلیل است که به حق خود قانع نیستیم. تمام مشکلات ما به این دلیل است که به حق و حقوق خود قانع نیستیم و به حقوق دیگران تجاوز می‌کنیم و همین آغاز اختلاف است. اگر در جامعه اختلاف وجود دارد به دلیل این است که ما به حقوق دیگران در جامعه احترام نمی‌گذاریم و تصور می‌کنیم همه باید آنطور که من می‌پسندم و می‌فهمم عمل کنند.
رئیس‌جمهور تصریح کرد: به حقوق قومیت، جنسیت و تفکر و اندیشه دیگران در جامعه احترام نمی‌گذاریم و تصور می‌کنیم دیگران باید حتما آنگونه که من می‌بینیم و می‌فهمم، ببینند و بفهمند و اگر اینطور نباشند، نباید هم وجود داشته باشند و این آغاز اختلاف است.
وی با بیان اینکه «شاخص‌های حق و عدالت را اندیشمندان علوم انسانی باید در جامعه تعریف کنند»، اظهار کرد: همه دم از حق می‌زنیم و همه دعواها در جامعه برای این است که حق را پیاده کنیم. اما آیا ما در جامعه حق را پیاده می‌کنیم؟ آیا عدالت را در جامعه ایجاد می‌کنیم؟ این علم و دانش شماست که می‌تواند به مدیران و مسئولان و سیاستگذاران راهنمایی کند چگونه حق در جامعه پیاده شود. حتی نه تنها راهنمایی کنید که در میدان حاضر شوید و مشکل را حل کنید.
پزشکیان با طرح این پرسش که «چرا قومیت‌ها اختلاف دارند؟»، اظهار کرد: به این دلیل که قومیت دیگری، آنان را نادیده می‌گیرد. چرا در کارمندان اعتراض ایجاد می‌شود؟ برای اینکه بین خوب و بد، من به دلیل اینکه با کسی رفاقت دارم را برمی‌کشم و اجازه نمی‌دهیم کسی که حقش است، پیشرفت کنم. این موجب نارضایتی در آن کارمند می‌شود.
رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه «اصول دین تقلیدی نیست و عدالت را مسلمانان باید بفهمند و درک کنند و این امر قابل‌تقلید نیست»، اظهار کرد: وقتی به کسی ظلم می‌کنیم می‌فهمد و وقتی بفهمد نمی‌تواند کسی را که به او ظلم می‌کند باور کند. حالا با هر ادبیاتی که می‌خواهی با او صحبت کن!
وی ادامه داد: اگر اسم خودمان را مسلمان بگذاریم اما بی‌انصافی کنیم، غیرعادلانه عمل کنیم و حقوق دیگران را رعایت نکنیم هر اسمی برایش بگذاریم، آن اسلام نیست. اسلام یعنی حق، عدالت و انصاف.
پزشکیان یادآور شد: مدیریت و علم شما اندیشمندان علوم انسانی است که به مدیران و مسئولان کمک می‌کند براساس عدالت و انصاف عمل کنند. اگر ما بتوانیم براساس انصاف حرکت کنیم و جایگاه هرکس را منصفانه در اختیارش قرار دهیم، مشکلی ایجاد نمی‌شود.
رئیس‌جمهور تصریح کرد: اگر براساس انصاف و عدالت عمل کنیم و هرکس را بر جایگاهش قرار دهیم. بی‌سواد را بر باسواد حاکم نکنیم، بی‌هنر را بر باهنر حاکم نکنیم، بی‌تجربه را بر باتجربه حاکم نکنیم؛ اگر این کار را می‌کردیم باور کنید که مملکت ما گلستان می‌شد.
وی افزود: ما در هرجایی که هستیم و در هر اقدامی که انجام می‌دهیم، به هرکسی بر اساس اندازه و جایگاهش احترام بگذاریم نه بیشتر. من به عنوان یک کارمند در ساختار اداری چه کار کنم، چه کار نکنم، حقوق، پاداش و مزایا را دریافت می‌کنم اما بین کسی که عالم است، کار می‌کند و اثربخش است و بین کسی که عالم نیست و بدون دلیل پستی را گرفته است و کار نمی‌کند، چون آن پست سرجایش است، پرداخت هم به همان اندازه سرجای خود است. آیا این علمی و کارشناسی است؟ اعتقادی است؟
پزشکیان یادآور شد: در مدیریت نیروی انسانی می‌گویند براساس عملکرد پول پرداخت کنید، احترام بگذارید و جایگاه دهید. این موارد را می‌توانید در ساختار اداری ما نهادینه کنید تا براساس عدالت و انصاف عمل شود. چرا سیستم پویا و خلاق نیست و جلو نمی‌رود؟ چون افراد در جایگاه درست قرار نگرفته‌اند.
رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه «باید این نگاه در جامعه ایجاد شود که انسان می‌تواند همواره پیشرفت کند و بهتر از روز قبل باشد»، اظهار کرد: اگر این باور در جوامع اسلامی ایجاد شد، همه‌چیز از اقتصاد و فرهنگ تا دیگر موارد اصلاح می‌شود. اگر چنین نمی‌شود به این دلیل است که باورهای ما در یک قالبی متصلب شده است و ذهنیت بسته‌ای در ما ایجاد می‌شود که نمی‌توانیم از آن خارج شویم.
وی ادامه داد: راستی و درستی این نیست که هرچه من بگویم درست است. این امر، مستقل از من و شماست. من باید خودم را با راستی و درستی تطبیق دهم نه راستی و درستی با من. چه کسی ظالم‌تر از آن است که به مردم دروغ بگوید؟ و اگر راست و درست هم مطرح شد را نپذیرد؟
پزشکیان یادآور شد: ما باید براساس شواهد در کشور مدیریت کنیم و راه درست را این‌گونه انتخاب کنیم. باید با جامعه برخورد صادقانه داشته باشد و اگر چنین باشد انتخاب راه درست امکان‌پذیر است. این چیزی است که شما باید کمک کنید در جامعه پیاده شود. مشکلاتی که امروز از نظر اعتیاد، مسائل اخلاقی و رفتارهای اجتماعی با آن مواجهیم زاییده همان آموزشی است که از مدارس شروع می‌شود و روش آن را هم بلد نیستیم.
رئیس‌جمهور تصریح کرد: با امر و نهی امکان اصلاح نیست. اصلاح هر انسان روش دارد. با گفتن نمی‌توان تغییر ایجاد کرد. با دستور دادن نمی‌شود انسان‌ها را اصلاح کرد. راهش را شما اندیشمندان بلدید. همه ما باید بدانیم یک امت هستیم و زیاده‌طلبی نکنیم و جایی نشینیم یا نخواهیم جایی باشیم که حق‌مان نیست، اگر چنین نباشد اختلافی ایجاد نمی‌شود.
وی یادآور شد: وقتی من به‌عنوان یک قومیت، مذهب و باوری با من منصفانه برخورد نکردند یا احساس کنم من توان و حقی بیشتر از آن که دریافت کرده‌ام را داشته‌ام، حتماً صدایم درمی‌آید. امکان ندارد چنین نشود. هرچیز بر حزب، دسته و جناح و قوم و خویش خود می‌خواهی برای بقیه هم همان را بخواه. اگر چنین نکنیم ظلم کرده‌ایم؛ این از آیات قرآن و احادیث نهج‌البلاغه است.
پزشکیان تاکید کرد: قرآن به ما می‌آموزد که هیچ چیزی عذاب خدا را سریعتر از آنکه تو بر ظلم بایستی، نازل نمی‌کند. عذاب خدا یعنی اینکه ما بر خودمان یک سفره باز کنیم برای مردم سفره دیگری باز کنیم. دارودسته خودمان را یک‌جور ببینیم، دیگران را جور دیگری ببینیم. یک‌جا را امکانات فراوان دهیم و جایی دیگر چنین اجازه‌ای ندهیم. خدا صدای کسانی که به آنان ظلم شود می‌شنود و در کمین ظالمان است.
رئیس‌جمهور اظهار امیدواری کرد: امیدوارم ما بتوانیم با کمک شما استادان، محققان و پژوهشگران در ساختن جامعه بااخلاق، راستگو و براساس عدالت و انصاف عمل و همه در کنارهم با وفاق زندگی کنیم.
گفتنی است؛ حسین سیمایی صراف وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و رئیس جشنواره بین المللی فارابی، اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، تعدادی از روسای دانشگاه های کشور و جمعی از پژوهشگران و محققان برجسته عرصه علوم انسانی و اسلامی در این مراسم حضور دارند.
جشنواره بین‌المللی فارابی ویژه تحقیقات علوم انسانی و اسلامی است که توسط وزارت علوم هرساله و با هدف شناسایی و معرفی استعدادهای برتر در حوزه علوم انسانی و اسلامی، معرفی و ارائه آثار و نظریه‌های برتر، روش‌ها و طرح‌های جدید در حوزه علوم انسانی و اسلامی در میان اندیشمندان ایرانی و غیرایرانی برگزار می شود.
این جشنواره در بخش داخلی در ۱۶ گروه علمی شامل اخلاق، ادیان و عرفان، تاریخ، جغرافیا و باستان‌شناسی، حقوق، زبان، ادبیات و زبان‌شناسی، علوم اجتماعی و علوم ارتباطات، علوم اسلامی انسانی، علوم اقتصادی، مدیریت و علوم مالی، علوم تربیتی، روان‌شناسی و علوم ورزشی، علوم سیاسی، روابط بین‌الملل و مطالعات منطقه‌ای، علوم قرآنی، تفسیر و حدیث، فقه و اصول، فلسفه، منطق و کــلام، فناوری اطلاعات، اطلاع‌رسانی و کتابداری، مطالعات انقلاب اسلامی و امام خمینی (ره)، مطالعات میان رشته‌ای و مطالعات هنر و زیبایی‌شناسی بهترین آثار را در چهار قالب کتاب پژوهشی، گزارش اختتام‌یافته پژوهش، رساله دکتری و پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد شناسایی و معرفی می‌کند.
همچنین در بخش بین‌الملل در سه عرصه ایران‌شناسی، اسلام‌شناسی و علم دینی آثار پذیرفته و بررسی می‌شود.
تجلیل از ۳۸ دانشمند برجسته علوم انسانی
در این دوره از جشنواره که فراخوان آن از ۱۷ مهر ۱۴۰۲ (۹ اکتبر) آغاز شد و تا ۲۱ نوامبر (۳۰ آبان ۱۴۰۲) ادامه داشت، مجموعاً ۲ هزار و ۵۸۵ اثر شامل ۲ هزار و ۲۲۲ اثر در بخش داخلی و ۳۸۳ اثر در بخش خارجی بقیه در بخش خارجی به دبیرخانه پانزدهمین جشنواره فارابی ارسال رسید.
قرار است امروز ۱۷ اثر در بخش داخلی و یک اثر در بخش بین‌الملل به عنوان برگزیده و شایسته تقدیر در دو سطح بزرگسال و جوان تجلیل شوند. علاوه بر این آثار، در بخش‌های ویژه و جانبی جشنواره هم از استادان و پژوهشگران برتر تجلیل می‌شود و مجموع تعداد جوایز این دوره از جشنواره به ۳۸ عدد می‌رسد.
همچنین در بخش ویژه ۹ تن از استادان برتر علوم انسانی تجلیل می‌شوند و یک مترجم برتر از زبان عربی به فارسی انتخاب شده است. دو انجمن علمی برتر دانشگاهی و حوزوی نیز بنابر پیشنهاد معاونت پژوهشی وزارت علوم انتخاب شده اند.
به گفته دبیر علمی جشنواره بین‌المللی فارابی، آثار برتر گروه‌ها در دو بخش برگزیده و شایسته تقدیر بر حسب احراز امتیاز گروه تقسیم می‌شوند و رتبه برگزیده خود به سه بخش برگزیده رتبه یک، دو و سه تقسیم می‌شود و سپس نوبت به آثار شایسته تقدیر می‌رسد. شرکت کنندگان در دو بخش بزرگسال (بالای ۳۵ سال) یا جوان (زیر ۳۵) هستند.
علاوه بر بخش‌های اصلی بخش‌های دیگری مانند شخصیت‌های پیشگام علوم انسانی و اسلامی که استادان چهره و مرجع هستند، اما از دنیا رفته‌اند، نیز در جشنواره وجود دارد. همچنین در بخش شخصیت‌های پیشتاز علوم انسانی و اجتماعی از چهره‌های مرجعی که در قید حیات هستند تقدیر خواهند شد. بخش مترجم برتر از زبان‌های خارجی به فارسی یا فارسی به خارجی را داریم که تحت عنوان مترجم معکوس تعبیر می‌شود و آنها هم تقدیر خواهند شد. بخش نظریه‌پرداز برتر و انجمن‌های علمی برتر در دو بخش دانشگاهی و حوزوی، نشریه علمی برتر در دو قالب دانشگاهی و حوزوی هم تقدیر می‌شوند.
همچنین بخش جایزه منشور توسعه فرهنگ قرآنی در جشنواره وجود دارد که آثار تعیین شده در این قالب هم تقدیر می شوند. گذشته از این‌ها جایزه صلح و دوستی به استادان و پژوهشگرانی اختصاص می‌یابد که در سطح بین‌الملل در این حوزه کار علمی درخور انجام داده‌اند.
یک جایزه ویژه صلح و دوستی هم در این دوره وجود دارد. همه موسسات و شخصیت های حقیقی و حقوقی دارای ملیت غیرایرانی می توانند در این بخش شرکت کنند.
