ترامپ قصد دارد تعداد زیادی از شخصیتهای طرفدار اسرائیل را در دولت جدید خود بگنجاند.
به گزارش سرویس بین الملل تابناک، سایت تحلیلی نیو عرب در مقالهای نوشت: پیروزی «دونالد ترامپ» در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا برای مردم خاورمیانه تعجب آور نبود. دولتهای منطقه برای آن برنامه ریزی کرده و بیش از یک ماه قبل از تحلیف ترامپ، آماده مواجهه با دولت وی هستند.
این بار ترامپ جهت مواجهه با خاورمیانه آماده نیست، زیرا خاورمیانه امروز اساساً با خاورمیانهای که ترامپ در اولین دوره ریاست جمهوری خود در کاخ سفید با آن روبهرو شد متفاوت است. دو تغییر بزرگ ایران و غزه است.
در دوره اول ترامپ، وی برنامه جامع اقدام مشترک ۲۰۱۵ را برای محدود کردن برنامه هستهای ایران پاره کرد. «حسن روحانی» میانه رو در آن زمان رئیس جمهور ایران بود و در سال ۲۰۲۱ فردی محافظه کار - مرحوم ابراهیم رئیسی - جانشین وی شد و سپس ریاست جمهوری در اختیار «مسعود پزشکیان»، نسبتاً میانه رو قرار گرفت.
حتی قبل از روی کار آمدن پزشکیان، ایران درگیر برقراری روابط نزدیک با همسایگان عرب خود بود و روابط دیپلماتیک خود را با رقیب بزرگ منطقهای خود، عربستان سعودی در مارس ۲۰۲۳ جهت کاهش تنشها و تقویت ثبات در منطقه احیاء کرد.
این امر ما را به تغییر دیگری نسبت به زمان خروج ترامپ از کاخ سفید میرساند: هم چین و هم روسیه روابط خود را با ایران و با یکدیگر تقویت کردهاند. در حالی که ترامپ همیشه نسبت به چین و ایران خصمانه بود، اما در دوره اول ریاست جمهوری خود با «ولادیمیر پوتین»، رئیسجمهور روسیه نوعی رابطه دلبستگی داشت.
در حالی که به نظر میرسد وی مشتاق است تنش زدایی در اوکراین و خاورمیانه را مستقیماً با پوتین هماهنگ کند، باید مجموعه جدیدی از پویایی روابط را دنبال کند. باید گفت روند تنش زدایی در خاورمیانه دشوار خواهد بود.
کارزار وحشیانه اسرائیل علیه غزه به عنوان انتقام از حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد، اما اکنون باعث سطح وحشتناکی از مرگ و میر غیرنظامیان، آوارگی و رنج شده است. با میانجیگری ایالات متحده آمریکا و فرانسه برای آتش بس در لبنان، به نظر میرسد که کمپین اسرائیل علیه حزب الله قبل از مراسم تحلیف ترامپ به پایان رسیده باشد.
اما پیشبینی اینکه آیا توافق صلح در لبنان دستیابی به توافقی مشابه در غزه را آسانتر یا دشوارتر میکند، دشوار است، به ویژه به این دلیل که ترامپ هیچ موضع روشنی در مورد این مسائل ندارد.
فهمیدن رویکرد «جو بایدن»، رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا آسانتر بود. وی و وزیر امور خارجه اش مقدار مشخصی از توشه ایدئولوژیک صهیونیستی را حمل میکنند.
در حالی که دولت بایدن از اسرائیل خواسته است تهاجم خود را متوقف کند و تهدید کرده است که در صورت عدم بهبود شرایط برای غیرنظامیان در غزه، از کمک رسانی به تل آویو خودداری میکند اقدامات اسرائیل را منطقی جلوه داده و به تامین تسلیحات آن ادامه داده است. حتی پس از آتشبس در لبنان، دولت بایدن در حال پیشبرد فروش ۶۸۰ میلیون دلاری تسلیحات به اسرائیل است.
ترامپ نیز ترجیح مشابهی برای منافع اسرائیل نشان داده است. در طول اولین دوره ریاست جمهوری خود، وی برای انتقال سفارت آمریکا در اسرائیل به بیت المقدس تلاش کرد و حاکمیت اسرائیل بر بلندیهای جولان اشغالی را به رسمیت شناخت.
ترامپ همچنین روند عادی سازی روابط اعراب و اسرائیل را آغاز کرد و اسرائیل به اصطلاح توافقنامه ابراهیم را با امارات متحده عربی، بحرین، مراکش و سودان در سالهای ۲۰۲۰-۲۱ امضا کرد.
ترامپ قصد دارد تعداد زیادی از شخصیتهای طرفدار اسرائیل را در دولت جدید خود بگنجاند. اما وقتی صحبت از جنگ در غزه میشود، فقدان تعهدات ایدئولوژیک ثابت وی نشان میدهد خواهان دستیابی به یک معامله است.
معاملهای که به نظر میرسد برای فلسطینیها بد خواهد بود، نه تنها به دلیل تمایل دولت ترامپ به طرفداری از اسرائیل بلکه به این دلیل که معاملات با میانجی گری خارجی تمایل به منعکس کردن توازن قدرت در زمین دارند، که به وضوح به نفع اسرائیل است.
فلسطینیها حتی از حمایت شدید کشورهای عربی نیز برخوردار نیستند، اگرچه عربستان سعودی اعلام کرده است تا زمانی که یک کشور مستقل فلسطینی در مرزهای ۱۹۶۷ ایجاد نشود، روابط دیپلماتیک با اسرائیل برقرار نخواهد کرد. پیمان ابراهیم تحت فشار است، اما فروپاشیده نشده است.
اما توافقی که ترامپ منعقد میکند ممکن است برای اسرائیلیها هم چندان عالی نباشد. ترامپ از بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل که پس ازپیروزی بایدن در انتخابات ۲۰۲۰ به وی تبریک گفت، کینهای به دل دارد. برای رئیسجمهوری که بارها قول داده است دشمنان خود را هدف قرار دهد، این کینه کارساز خواهد شد.
به نظر میرسد محتملترین سناریو پایان دادن به جنگ فعلی و بازگشت به وضعیت پیش از ۷ اکتبر باشد، نه هر گونه فشار برای راه حل سیاسی گسترده تر.
اما غیرقابل پیش بینی بودن ترامپ و شخصیتهای طرفدار اسرائیل در دولت وی بسیاری را در منطقه نگران کرده است که وی ممکن است به الحاق بخشی از کرانه باختری به اسرائیل چراغ سبز نشان دهد یا حتی با ایجاد شهرکهای صهیونیستی در غزه موافقت کند.
ترامپ قبلاً تلاش کرده بود توافق طرفدار اسرائیل را مهندسی کند و طرح صلح خاورمیانه خود را منتشر کرد، اما آنچه او «معامله قرن» نامید به طرز بدی شکست خورد.
مشکلی که اکنون باید کاملاً آشکار شود این است که وقتی فلسطینیها هیچ چشماندازی برای راهحل دو کشور نمیبینند، در نهایت وارد عمل میشوند. بنابراین، حتی اگر ترامپ برای بازگشت به وضعیت موجود مذاکره کند، بعید است که برای مدت طولانی ادامه یابد.