امسال، نه تنها تابستان پرچالشی به لحاظ قطعی‌های مکرر برق را در کشور سپری کردیم، بلکه در پاییز و زمستان نیز این روند ادامه داشت. هرچند به گفته مخاطبین تابناک این قطعی‌های برق در تهران کاهش یافته، اما در برخی دیگر از استان‌ها مانند اصفهان، یزد، خراسان و ... همچنان به طور پراکنده شاهد قطعی‌های برق هستیم. به نظر می رسد مهم ایجاد آسایش پایتخت نشینان است و سایر استان ها مشکلی با قطع برق ندارند!
به گزارش سرویس اقتصادی تابناک، عمده نیروگاه‌های تولید برق ایران از سوخت گازی استفاده می‌کنند. البته سبد سوخت مصرفی نیروگاه‌ها شامل سوخت گاز و مایع است که در فصول مختلف باید بر اساس سیاست گذاری ها، به تناسب از این سوخت استفاده کرده و دیگری را برای ایام سرد سال ذخیره کنند.
طبق اعلام‌های رسمی، راندمان نیروگاه‌های کشور می‌تواند در رده بندی قابل قبولی باشد، اما به هر ترتیب ناترازی برق بخشی در مصرف و بخش دیگر در تولید ریشه دارد. هر چند به گفته مسئولین طی سال‌های اخیر شاهد افزایش ظرفیت تولید برق بوده‌ایم، اما شرایط کنونی و قطعی‌های مکرر مبین واقعیتی مغایر با اظهارات موجود است!
رونق تولید و افزایش جمعیت بدون برق؟!
قطعا مشکلات کنونی صنعت برق یک شبه رخ نداده است و یک شبه نیز اصلاح نمی‌شود، بنابراین باید ریشه شرایط الان را در گذشته پیگیری کرد. چرا که عمل به برنامه‌های مختلف توسعه‌ای کشور و از آن مهم‌تر منویات اکید رهبری انقلاب مبنی بر رونق تولید و همچنین افزایش جمعیت به طور حتم با توسعه زیرساخت‌هایی نظیر برق مقدور است و پله نخست هر توسعه‌ای در هر بخش از اقتصاد، بی شک تقویب زیر ساخت برق است.
وزارت نیروی دولت پزشکیان را فردی بر عهده گرفته است که در گذشته سکاندار یکی از بازیگران نقش اول صنعت برق ایران بوده است! شرکتی عظیم بنام «مپنا»!
عباس علی آبادی در حالی به ساختمان شیشه‌ای وزارت نیرو دولت چهاردهم پا گذاشت که لابی‌های ادوار مختلف نشان می‌دهد، وی سودا و به بیان بهتر آرزوی میز این وزارتخانه را در سر می‌پروراند.
البته علی آبادی کم سابقه در صنعت برق کشور نبوده و با توجه به سابقه تحصیلی کارشناس و کارشناس ارشد مهندسی مکانیک با گرایش تبدیل انرژی از دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه تهران و درجه دکترای مهندسی مکانیک از دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی با گرایش کنترل و همچنین تدریس دروس مختلف مهندسی مکانیک و مباحث مرتبط با موتور‌های درون‌سوز (توربین‌های گازی) در دانشگاه‌های مختلف کشور، انتظار می‌رود شناخت بهتر و صد البته عملکرد بهتری در زمینه صنعت برق داشته باشد. در خرداد ۱۴۰۲ انتقادات بسیاری به مدارک تحصیلی علی آبادی و تاریخ های عجیب دریافت آن مدارک و همچنین عضویت وی در هیات علمی دانشگاه امام حسین (ع) مطرح شد که بی پاسخ ماند.
مپنا، بهشت مدیریت/تحصیلاتی که کمک نکرد!
وی علاوه بر اینکه طی سال‌های ۸۷ تا ۸۸ معاون امور برق وزارت نیرو دولت احمدی نژاد بود، از دی ماه ۱۳۸۸ تا تیر ۱۴۰۲، حدود ۱۴ سال در شرکتی مدیریت می‌کرد که عملا از بسیاری از چالش‌های بخش دولتی و البته خصوصی آزاد است.
علی آبادی اظهارنظر مشهوری در دوران یک ساله معاونت وزیری خود دارد، مبنی بر اینکه باتوجه به اینکه بخش خصوصی کشور رغبتی به ساخت نیروگاه ندارد، خود دولت اقدام به ساخت نیروگاه می‌کند!
این اظهارنظر وی در وهله نخست نشان می‌دهد تحصیلات و تجربه وی در تدریس شناختی درباره اقتصاد برق ایران به وی نداده و جای اصلاح و درمان ریشه‌ای این صنعت عملا ورشکسته، مسکن را ترجیح داده و تجویز کرده است!
پوست موز زیر پای دولت؟
هر کارشناس ساده‌ای می‌داند که اقتصاد برق ایران ورشکسته است و دقیقا حضور دولت به عنوان سرمایه گذار در این بخش، این وزارت خانه را به بدهکارترین (رقم بدهی ۳۰ هزار میلیارد تومانی مشهور در زمان دولت تدبیر و امید) و البته ورشکسته‌ترین بخش دولت ایران تبدیل کرد.
جالب آن جاست که علی آبادی چندی پس از سمت معاون وزیری خود راهی شرکتی ثروتمند شد که تقریبا خصوصی است و محدودیت‌های شرکت‌های دولتی را برای سرمایه گذاری نیروگاه‌ها ندارد، اما عملکرد مدیریت علی آبادی در مپنا نشان می‌دهد جز سرمایه گذاری برای ساخت دو نیروگاه در ۱۴ سال، نقش چندانی در سرمایه گذاری برای افزایش ظرفیت نیروگاه‌های کشور نداشته است.
شیوه کار علی آبادی این شبهه را ایجاد می‌کند که شاید وی به طور جهت داری تلاش می‌کند تا بخش دولتی را مقروض نگه دارد و از سویی دیگر در جایگاه بخش خصوصی نیز اقدام پررنگی نداشته باشد و این رویه خلاف تمام اصول ساختاری نظام جمهوری اسلامی ایران است. در همین حال بررسی ها نشان می دهد عمده تلاش وی در دوران مدیریت شرکت مپنا و البته وزارت صمت دولت سیزدهم، به طور عمده تمرکز بر خودرو‌های برقی بود که از سوی متخصصان این حوزه امری غیر ضروری شناخته شد و در عمل هم ثمره کاربردی نداشت.
توضیحات وزارت نیرو
احداث ۲۱۲ واحد نیروگاهی با ظرفیت بیش از ۲۲ هزار مگاوات ثمره مدیریت علی‌آبادی در گروه مپنا است. صنعت دیرپای برق کشور، ظرف دو دهه گذشته علیرغم همه مضایق و مشکلات موجود که در رأس آنها، ناترازی اقتصاد انرژی و به تبع آن ناترازی در اقتصاد صنعت برق است، اقدامات مهمی همه در زمینه توسعه توان داخلی و هم استفاده از ظرفیت‌های خارجی برای توسعه ظرفیت تولید نیروگاهی به عرصه عمل رسانده‌اند.
در گزارش صدرالاشاره، اگر چه شاهد ذکر گزاره‌های درستی نظیر « ناترازی برق بخشی در مصرف و بخش دیگر در تولید ریشه دارد» یا «قطعا مشکلات کنونی صنعت برق یک شبه رخ نداده است و یک شبه نیز اصلاح نمی‌شود» هستیم، اما در ادامه بدون ذکر آمار و ارقام، ادعای بدون ارجاعی به شخص وزیر محترم نیرو به این مضمون نسبت داد میشود که: « علی آبادی اظهارنظر مشهوری در دوران یک ساله معاونت وزیری خود دارد، مبنی بر اینکه باتوجه به اینکه بخش خصوصی کشور رغبتی به ساخت نیروگاه ندارد، خود دولت اقدام به ساخت نیروگاه می‌کند! » و بلافاصله بعد از آن چنین نتیجه گرفته شده که « این اظهار نظر وی در وهله نخست نشان می‌دهد تحصیلات و تجربه وی در تدریس شناختی درباره اقتصاد برق ایران به وی نداده و جای اصلاح و درمان ریشه‌ای این صنعت عملا ورشکسته، مسکن را ترجیح داده و تجویز کرده است!»
شاید به جای منتسب نمودن مطلبی بدون مرجع به ایشان در حدود ۱۶ سال پیش که در صورت صحت می تواند در ظرف اقتضائات مقطع زمانی خاصی مطرح شده باشد و امروز همه شرایط حاکم بر آن مقطع قابل بررسی و ارزیابی نیست، بهترین و دقیق‌ترین روش برای قضاوت درباره دیدگاه وزیر محترم نیرو به سیاست توسعه کلان برای تأمین پایدار برق کشور، بررسی عملکرد ایشان به گواه آمار و ارقام باشد؛ بنابراین برای تبیین دقیق و مستند موضوع، توجه مخاطبان ارجمند را به جدول زیر که کارنامه عملکرد آقای علی آبادی در دوران راهبری گروه مپنا از دی ماه ۱۳۸۸ لغایت خرداد ماه ۱۴۰۲ صرفاً در حوزه صنعت نیرو است جلب می‌کنیم.
بر اساس آمار قطعی موجود که در جدول مشاهده میشود، در بازه زمانی ذکر شده، مجموعاً تعداد ۲۱۲ واحد نیروگاهی در قالب ۶۴ پروژه مختلف به مجموع ظرفیت ۲۲ هزار و ۶۱۲ مگاوات نیروگاه‌های حرارتی و تجدیدپذیر و نیز تأسیسات تولید آب و بخار توسط گروه مپنا در کشور احداث شده که درصد قابل توجهی از کل ظرفیت تولید برق کشور را شامل میشود. در همین دوره که سایر شرکت‌های پیمانکار داخلی در فضای رقابتی صنعت برق، به موازات مشغول احداث ظرفیت‌های جدید نیروگاهی برای بخش دولتی، برنامه خود تأمینی برق صنعت یا برای سایر سرمایه‌گذاران بوده‌اند، بیش از ۴۰۰۰ مگاوات پروژه نیروگاهی صادراتی نیز توسط گروه در خارج از کشور و با تجهیزات ساخت ایران برای مشتریان خارجی احداث شده است.
همچنین در این جدول، نزدیک به ۷۸۰۰ مگاوات واحد نیروگاهی وجود دارد که در بازه زمانی مسئولیت آقای علی آبادی در گروه مپنا، یا با سرمایه گذاری این گروه به انجام رسیدند و یا به واسطه آن تأمین مالی شدند. تمامی این نیروگاه‌ها و نیز پروژه‌های صادراتی مپنا، با تجهیزات ساخته شده در کارخانجات گروه مپنا به اجرا درآمده‌اند.
بر این اساس، به نظر می‌رسد نویسنده محترم قبل از نوشتن این عبارت که «عملکرد مدیریت علی آبادی در مپنا نشان می‌دهد جز سرمایه گذاری برای ساخت دو نیروگاه در ۱۴ سال، نقش چندانی در سرمایه‌گذاری برای افزایش ظرفیت نیروگاه‌های کشور نداشته است» متکی به بررسی دقیقی نبوده است؛ لذا در پاسخ به نویسنده محترم گزارش که فرموده‌اند از وزیر نیرو «انتظار می‌رود شناخت بهتر و صد البته عملکرد بهتری در زمینه صنعت برق داشته باشد» باید گفت آقای علی آبادی به گفته کارشناسان، مدیران و خبرگان دلسوز و صنعت برق و آب کشور، به دلیل داشتن تجربه مدیریت یک بنگاه اقتصادی شاخص و یک گروه صنعتی بزرگ از یک سو که طی آن مواجهه با مسائل مربوط به تولید تجهیزات پیشرفته در مقیاس تجاری، تأمین مالی بنگاه و مضایق آن، توسعه فناوری‌های مورد نیاز، اجرای پروژه‌های بزرگ و چالش‌های مترتب بر آن، صادرات به بازار خارجی، رقابت تجاری و نظایر آنها، آشنایی وسیع و عمیقی با دغدغه‌های بخش خصوصی را برای ایشان فراهم آورده و نیز به دلیل سابقه حضور در مسئولیت‌های بخش دولتی از سوی دیگر، اشراف مورد نیاز در امر سیاست گذاری در جهت تقویت بخش خصوصی برای توسعه صنعت برق و آب را به صورت توأم دارد.
در برنامه ارائه شده آقای علی آبادی به رئیس جمهوری محترم و سپس مجلس شورای اسلامی، تأکید و توجه ویژه بر نقش آفرینی بخش خصوصی شده است. مواضع ایشان در دوره مسئولیت وزارت صمت و در حال حاضر در وزارت نیرو، کاملا مؤید این امر است و سیاست کلان این وزارتخانه در زمینه توسعه ظرفیت‌های جدید نیروگاهی، بهینه سازی و مدیریت مصرف بر حضور اثرگذار بخش خصوصی و مشارکت عمومی بنا شده است.
در این فرصت با یادآوری ۱۴ ابر پروژه (مگا پروژه) تعریف شده در وزارت نیرو و سازمان‌ها و شرکت‌های تابعه برای مواجه با فصل گرم سال آینده و تأمین حداکثری برق مورد نیاز بخش‌های مختلف که پیشتر در رسانه‌ها به آگاهی مردم شریف کشورمان رسیده است، بر این اصل مهم تأکید میشود که عبور از چالش چندین ساله تأمین برق و رسیدن به نقطه پایدار، نیازمند یک عزم ملی در سطح دستگاه‌های حاکمیتی، مشارکت بخش خصوصی و همراهی عموم شهروندان است که در وزارت نیرو تلاش حداکثری برای دستیابی به این هم افزایی ملی قرار دارد.
در پایان جهت استحضار آن رسانه محترم و مخاطبان ارجمند باید افزود که خانواده بزرگ صنعت برق کشور شامل کارکنان خدوم شاغل در نیروگاه ها، خطوط انتقال، شرکت‌های برق منطقه‌ای و توزیع سراسر کشور به‌رغم وجود تنگنا‌های موجود و مضایقی که همکاران سختکوش و خدوم صنعت نفت و گاز برای تأمین سوخت با آن مواجه هستند، در سراسر کشور مشغول خدمت رسانی برای تأمین برق بوده و هستند و گواه آن مذاکرات و مکاتبات موجود است.
احداث یا سرمایه گذاری مسئله این است
بر هر کارشناسی، ظرفیت ها و اقدامات شرکت مپنا طی ادوار مختلف مشخص است. نهادی که از بند بسیاری از محدودیت های مالی، گمرکی، بانکی و ... رها است به طور طبیعی انتظار عملکردی مطابق با همین آزادی ها را باید از آن داشت. از سویی دیگر گزارش یاد شده، معطوف به سرمایه گذاری مستقیم برای ایفای نقش در زمینه تولید برق است نه صرفا احداث!
نکته دیگر این که جزئیاتی درباره ۱۴ ابر پروژه (مگا پروژه) تعریف شده در وزارت نیرو و سازمان‌ها و شرکت‌های تابعه مطرح نشده است و به نظر می رسد این کلی گویی ها برای مردم حقیقتا خسته کننده شده است خصوصا که ذات صنایع زیر ساختی دیر بازده بوده و تاثیر اقدامات پیرامون آن بر زندگی مردم تاثیر عملیاتی ندارد و این روزها نیز قطعی برق را هم در فصل سرد و گرم شاهد هستند. بنابراین این کلی گویی ها نه تنها گره ای از مشکلات و نارضایتی مردم و البته صنایع وابسته حل نمی کند بلکه می تواند بر ناامیدی آنها موثر باشد.
مطالب مطرح شده درباره اظهارنظر علی آبادی در دوره تصدی گری وی به عنوان معاون برق وزارت نیرو در دولت احمدی نژاد، نیز بد نیست تبیین شود چرا که در حقیقت همین ورود دولت به بخش های خدماتی نظیر برق موجب ورشکستگی شدیدتر این صنعت شد.
مسئولین قرار نیست کاری کنند فقط مردم باید صرفه‌جویی کنند تا بمیرند 
در کشورهای موقق در اداره امور که غالبا نظام سرمایه داری دارند بخش خصوصی در تولید پیشتاز است از نیروگاه گرفته تا صنایع و مراکز تفریحی و ورزشی
