امیدواری به پیشرفت مذاکرات ایران و آمریکا وجود دارد/ مذاکرات منحصر به موضوع هسته‌ای می‌ماند

استاد دانشگاه قطر معتقد است اگر رویکرد عمل‌گرایانه ترامپ مبنای موضع آمریکا باشد، می‌توان توافقی انحصاری در مورد پرونده هسته‌ای را بدون درگیر شدن در بحث‌های گسترده‌تر در نظر گرفت.

به گزارش سرویس بین الملل تابناک، مذاکرات غیر مستقیم ایران و آمریکا روز شنبه ۲۳ فروردین در مسقط پایتخت عمان برگزار شد.

در این مذاکرات رئیس هیات ایران را عباس عراقچی وزیر خارجه بر عهده داشت و رئیس هیات آمریکایی نیز «استیو ویتکاف» بود.

به نوشته «سی ان ان» این مذاکرات در منزل بدر البوسعیدی، وزیر خارجه عمان که به «بیت الحیل» شهرت دارد، برگزار شد.

طرفین این گفت‌و‌گو‌ها را «مثبت و سازنده» ارزیابی کردند و قرار است هفته آینده نیز ادامه داشته باشد.
«استیو ویتکاف» نماینده دولت ترامپ در مذاکرات با ایران به NBC درباره مذاکرات خود با ایران امروز گفت: ما یک گفت‌و‌گو بسیار مثبت و سازنده داشتیم.

همچنین کاخ سفید در بیانیه‌ای اعلام کرد: گفت‌و‌گو‌ها بسیار مثبت و سازنده بود. فرستاده ویژه ویتکاف در گفت‌و‌گو با دکتر عراقچی تاکید کرد که دستوراتی از رئیس جمهور ترامپ دارد تا در صورت امکان، اختلافات ۲ کشور را از طریق گفت‌و‌گو و دیپلماسی حل کند.

در ادامه این بیانیه آمده است: این موضوعات بسیار پیچیده هستند و ارتباط مستقیم فرستاده ویژه ویتکاف امروز گامی رو به جلو برای دستیابی به یک نتیجه سودمند برای هر ۲ کشور بود. طرفین توافق کردند که شنبه آینده دوباره دیدار کنند.

«دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا نیز در صحبتی کوتاه در مورد این مذاکرات گفته است: «فکر می‌کنم خوب پیش می‌رود. تا وقتی که به سرانجام نرسد، (موضوعات دیگر) اهمیتی ندارد، پس من دوست ندارم درباره‌اش صحبت کنم، اما خوب پیش می‌رود. وضعیت (گفت‌وگوها) درباره ایران خوب پیش می‌رود».

عباس عراقچی نیز در خصوص این مذاکرات گفته است: به‌عنوان جلسه اول، جلسه سازنده‌ای بود که در یک محیط آرام و بسیار محترمانه انجام شد. هیچ زبان غیرمناسبی به کار گرفته نشد و طرفین تعهد خود را به پیشبرد این گفت‌و‌گو‌ها تا رسیدن به یک توافقی که مطلوب دوطرف باشد و از موضع برابر صورت بگیرد، نشان دادند.

 در خصوص این مذاکرات خبرنگار تابناک گفتگویی با دکتر «لوسیانو زاکارا» استاد امور سیاست خلیج فارس در دانشگاه قطر انجام داده که در ادامه می‌آید.

*بر اساس اعلام مقامات ایرانی و آمریکایی، گفت‌و‌گو‌های عمان در فضایی سازنده و خوب به پایان رسید. ارزیابی شما چیست؟

من به طور مثبت شگفت زده شده‌ام. با توجه به اینکه سیاست جدید ترامپ چقدر نامنظم و تهاجمی بوده است، انتظار این تحول دیپلماتیک را نداشتم.

*وزیر امور خارجه ایران، عباس عراقچی، اعلام کرد که مذاکرات شنبه آینده ادامه خواهد یافت. او گفت: «اگر در جلسه آینده بتوانیم مبنا را قطعی کنیم، فکر می‌کنیم بخش زیادی از راه را رفتیم و می‌توانیم بر اساس آن مبنا، گفت‌و‌گو‌های واقعی را آغاز کنیم.» ارزیابی شما از این سخنان چیست؟

با توجه به اینکه این دو موضع چقدر فاصله دارند، من سخنان او را خیلی خوشبینانه می‌دانم. با این حال، این واقعیت که هر دو طرف نظرات مثبتی در مورد اتفاقات شنبه گذشته ارائه کردند، جای امیدواری به پیشرفت بیشتر وجود دارد.

*به‌نظر می‌رسد سخنان مثبت وزیر خارجه ایران درباره گفت‌و‌گو‌ها نشان می‌دهد که چارچوب مذاکرات صرفاً بر مسئله هسته‌ای متمرکز است. ارزیابی شما چیست؟

اگر رویکرد عمل‌گرایانه ترامپ مبنای موضع آمریکا باشد، می‌توان توافقی انحصاری در مورد پرونده هسته‌ای را بدون درگیر شدن در بحث‌های گسترده‌تر در نظر گرفت که بدون هیچ امضایی به پایان می‌رسد. باید به خاطر داشته باشیم که ترامپ خواهان جنگ با ایران نیست. در عوض، او می‌خواهد نشان دهد که می‌تواند به یک ایران غیرهسته‌ای دست یابد که اوباما و بایدن نتوانستند.

*عراقچی اعلام کرده که آمریکا خواهان به‌پایان رسیدن سریع مذاکرات است، اما تحقق این هدف دشوار بوده و نیازمند اراده جدی طرفین است. به‌نظر شما چارچوب کلی توافق چگونه است؟ آیا این توافق فرمولی جامع خواهد داشت یا ممکن است ابتدا توافقی موقت برای رسیدن به توافق جامع شکل بگیرد؟

ماهیت موضوع هسته‌ای، منافع متضاد فراوان در منطقه، تجربیات شکست خورده گذشته در مذاکرات دوجانبه، و شکاف بزرگی که هر دو موضع را از هم جدا می‌کند، پیش بینی یک توافق سریع را که واقعاً مناقشات طولانی مدت را حل می‌کند، دشوار می‌کند. از سال ۲۰۱۳ اتفاقات زیادی افتاده است که رویکرد‌های مختلف را تشدید کرده و عناصر بیشتری را به معادله اضافه کرده است. اکنون برای بازیابی اعتماد به راه حل دیپلماتیک زمان بیشتری طول خواهد کشید.

گفت‌و‌گو از پیمان یزدانی