ممکن است ترامپ برای به نتیجه رسیدن مذاکرات، فرصت لازم را به ایران بدهد/ دو طرف مراقب مخالفان داخلی هستند

سفیر پیشین آمریکا در ناتو می‌گوید با توجه به اینکه رئیس‌جمهور ترامپ به اسرائیل در غزه و احتمالاً کرانه باختری چراغ سبز داده، می‌تواند بگوید که در مقابل نیاز به «فرصت» برای «آزمودن» ایران دارد.

به گزارش سرویس بین الملل «تابناک»، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا گفت: با ایران گفت‌و‌گو‌های مستقیم داریم و شنبه جلسه بسیار مهمی خواهد بود و خواهیم دید چه اتفاقی می‌افتد. روز شنبه یک نشست بزرگ با ایرانی‌ها و دیدار مستقیم با آنها خواهد بود.

وی افزود: ممکن است با ایران توافق شود و این عالی خواهد بود. مذاکرات مستقیم با ایران در بالاترین سطوح در حال انجام است. موفقیت این مذاکرات به سود ایران خواهد بود.

ترامپ گفت: می‌خواهیم اسرائیل در هر توافقی درباره ایران نقش داشته باشد، اما در عین حال تلاش می‌کنیم از درگیری جلوگیری کنیم.

رئیس‌جمهوری آمریکا، ادعا کرد: مذاکرات مستقیمی با ایران در جریان است و روز شنبه یک نشست بسیار مهم با مقامات ایرانی برگزار خواهد شد.
ترامپ افزود: روز شنبه، دیداری بزرگ و مستقیم با ایرانی‌ها خواهیم داشت و خواهیم دید چه اتفاقی خواهد افتاد. شاید به توافقی با ایران برسیم و این فوق‌العاده خواهد بود. وی ادعا کرد که ممکن است که توافق با ایران، توافقی متفاوت و بسیار قوی‌تر باشد.

ترامپ در ادامه گفت: نمی‌توانم بگویم جلسه‌ی شنبه با ایران کجا برگزار خواهد شد؛ فقط می‌توانم بگویم که این دیدار بسیار محرمانه است و به‌صورت مستقیم با ایران انجام خواهد شد.

وی افزود: فکر می‌کنم اگر مذاکرات با ایران موفقیت‌آمیز نباشد، ایران در خطر بزرگی قرار خواهد گرفت. ما نمی‌توانیم اجازه دهیم ایران به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند. این موضوع فرمول سختی دارد. کشور‌هایی هستند که بمب اتمی دارند در حالی‌که نباید داشته باشند، اما ایران نمی‌تواند به این سلاح دست یابد. اگر مذاکرات موفقیت آمیز نباشد، ایران روز‌های سختی خواهد داشت.

ترامپ در پاسخ به این سوال که اگر بخواهید بر سر یک توافق جدید با ایران مذاکره کنید، می‌توانید توضیح دهید که چگونه این توافق بیشتر از برجام متفاوت است؟ گفت: خب من واقعا نمی‌توانم این را بگویم توافق در دست مذاکره، متفاوت با برجام خواهد بود. ولی توافق قوی تری خواهد بود.

عباس عراقچی وزیر خارجه ایران، اظهارات ترامپ مبنی بر آغاز مذاکرات ایران و آمریکا در روز شنبه را تایید کرد، اما اضافه کرد که گفت‌و‌گو‌ها غیرمستقیم خواهد بود.

در خصوص این موضوع خبرنگار تابناک گفتگویی با «رابرت ادواردز هانتر» سفیر پیشین امریکا در در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) انجام داده که در ادامه آمده است.

«رابرت ادواردز هانتر» عضو ارشد مرکز «روابط ترانس آتلانتیک» در دانشگاه «جانز هاپکینز» است. وی در کارنامه خود سوابقی، چون مدیریت مرکز «مطالعات استراتژیک ترانس آتلانتیک» در دانشگاه دفاع ملی آمریکا و سمت مشاور ارشد اندیشکده «رند» را دارد.

از سمت‌ها و مسئولیت‌های دیگر وی در دوه‌های مختلف می‌توان به این موارد اشاره کرد: مشاور سیاست خارجی سناتور ادوارد‌ام. کندی (از سال ۱۹۷۳ تا ۱۹۷۷)، محقق ارشد شورای روابط خارجی (از سال ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۳)، محقق مؤسسه بین المللی مطالعات استراتژی (IISS) از سال ۱۹۶۷ تا ۱۹۶۹، همکاری در پروژه پولاریس (Polaris) نیروی دریایی، عضو هیأت سیاست دفاعی «ویلیام کوهن» وزیر دفاع بیل کلینتون (رئیس جمهور سابق آمریکا)، معاون انجمن پیمان آتلانتیک (از سال ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۱)، محقق مرکز علوم و امور بین الملل بلفر در دانشگاه هاروارد، سفیر پیشین آمریکا در سازمان ناتو، عضو شورای روابط خارجی و عضو انجمن کنترل تسلیحات و انجمن علوم سیاسی آمریکا.

*گفت‌و‌گو بین ایران و ایالات متحده روز شنبه در عمان آغاز خواهد شد. ارزیابی شما از شروع این مذاکرات چیست؟

خوب است (و مهم) که این گفت‌و‌گو‌ها آغاز می‌شود. باید دید هر طرف واقعاً چه چیزی به میز مذاکره می‌آورد (نه فقط در رسانه‌ها). هر دو طرف مخاطبان داخلی‌ای دارند که با دقت هر «حرکت» را بررسی می‌کنند تا نشانه‌ای از «ضعف» در مواضع طرف خود پیدا کنند. اما همان‌طور که چرچیل گفت: «حرف زدن بهتر از جنگیدن است.»

*وزارت خارجه آمریکا این گفت‌و‌گو‌ها را صرفاً یک گفت‌و‌گو و نه مذاکره خوانده است. به نظر می‌رسد واشنگتن به‌دنبال ارزیابی اولیه از واکنش ایران به خواسته‌های آمریکاست. نظر شما چیست؟

هر دو طرف در ابتدا سعی خواهند کرد نگرش و سیگنال‌های طرف مقابل را درک کنند. واژه «مذاکره» فقط به معنای حرف زدن نیست؛ بلکه شامل تمام اتفاقاتی است که در اطراف آن رخ می‌دهد. از این منظر، «مذاکرات» از همان اولین بررسی‌ها و زمینه‌سازی‌ها برای آنچه قرار است در عمان اتفاق بیفتد (و حتی قبل‌تر از آن) آغاز شده است.

*ایران نیز در مذاکرات عمان بر گفتگوی غیرمستقیم تأکید کرده است. به نظر می‌رسد تهران می‌خواهد دامنه خواسته‌های آمریکا را ارزیابی کند تا مشخص شود آیا امکان مذاکره درباره آنها وجود دارد یا خیر. اگر موضع مثبتی مشاهده شود، احتمالاً ایران به‌سوی گفت‌وگوی مستقیم حرکت خواهد کرد. ارزیابی شما چیست؟

این وضعیت برای هر دو طرف صادق است. در نقطه‌ای (و چه مدت؟) هر طرف تصمیم خواهد گرفت که آیا امکان گفت‌وگوی «سازنده» وجود دارد یا نه. آمریکا علاوه بر این باید اهمیت سیاسی داخلی واکنش منفی اسرائیل و برخی مخاطبان آمریکایی (از جمله در کنگره) را که خواستار رویکرد سخت‌گیرانه‌تر در قبال ایران هستند، ارزیابی کند. 

بخشی از این امر به «دستور جلسه» در عمان بستگی دارد. برخی در آمریکا تمرکز بر برنامه هسته‌ای ایران دارند؛ برخی دیگر حتی بیشتر نگران سایر جنبه‌های «رفتار» ایران هستند، که برایشان فهرستی طولانی است. با توجه به اینکه رئیس‌جمهور ترامپ به اسرائیل در غزه و احتمالاً کرانه باختری چراغ سبز داده، می‌تواند بگوید که در مقابل نیاز به «فرصت» برای «آزمودن» ایران دارد.

*انتخاب استیو ویتکاف توسط دولت ترامپ — که تأکیدش بر محدودسازی برنامه هسته‌ای ایران به‌جای برچیدن کامل آن (مدل لیبی) است — نشانه‌ای از خوش‌بینی نسبت به مذاکرات به نظر می‌رسد. ارزیابی شما چیست؟

تصمیم‌های ایالات متحده را شخص رئیس‌جمهور ترامپ خواهد گرفت. اینکه چه کسی مذاکره‌کننده باشد اهمیت چندانی ندارد، مگر اینکه فردی ارشد، جدی و مورد اعتماد (از دید ترامپ) باشد. 

به‌نظر می‌رسد ویتکاف همه این ویژگی‌ها را دارد، و مهم‌ترینشان اعتماد رئیس‌جمهور آمریکاست (تا این لحظه!). همچنین گزارش‌دهی منظم و دقیق به واشنگتن برای تصمیم‌گیری‌های پیوسته ترامپ و مدیریت سیاست داخلی، به‌ویژه در مورد اسرائیل و حامیانش در آمریکا، صورت خواهد گرفت.

*مقام‌های ایرانی، از جمله رئیس‌جمهور و وزیر خارجه، پیشنهاد تعامل با شرکت‌های آمریکایی و تشویق سرمایه‌گذاری آمریکا در ایران را مطرح کرده‌اند. به‌نظر شما این موضوع چه تأثیری بر مذاکرات دارد؟

ممکن است به ترامپ در عرصه سیاست داخلی کمک کند (با ایجاد توازن سیاسی میان موافقان و مخالفان موفقیت در مذاکرات). اما باید جزئیات سیگنال ایران را دید و بررسی کرد.