علیرغم ادعای ترامپ مذاکرات با ایران «غیر مستقیم» است/ «موضوع هسته‌ای» محور اصلی مذاکرات است

عضو پیشین شورای اطلاعات ملی آمریکا می‌گوید: حتی اگر توافق جدید صرفاً بر مسائل هسته‌ای متمرکز باشد، ترامپ ممکن است ادعا کند که این توافق «قوی‌تر» از برجام است، مثلاً اگر شامل مقررات گسترده‌تری برای بازرسی‌های بین‌المللی باشد. 

به گزارش سرویس بین الملل «تابناک»، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا گفت: با ایران گفت‌و‌گو‌های مستقیم داریم و شنبه جلسه بسیار مهمی خواهد بود و خواهیم دید چه اتفاقی می‌افتد. روز شنبه یک نشست بزرگ با ایرانی‌ها و دیدار مستقیم با آنها خواهد بود.

وی افزود: ممکن است با ایران توافق شود و این عالی خواهد بود. مذاکرات مستقیم با ایران در بالاترین سطوح در حال انجام است. موفقیت این مذاکرات به سود ایران خواهد بود.

ترامپ گفت: می‌خواهیم اسرائیل در هر توافقی درباره ایران نقش داشته باشد، اما در عین حال تلاش می‌کنیم از درگیری جلوگیری کنیم.
رئیس‌جمهوری آمریکا، ادعا کرد: مذاکرات مستقیمی با ایران در جریان است و روز شنبه یک نشست بسیار مهم با مقامات ایرانی برگزار خواهد شد.
ترامپ افزود: روز شنبه، دیداری بزرگ و مستقیم با ایرانی‌ها خواهیم داشت و خواهیم دید چه اتفاقی خواهد افتاد.

وی همچنین گفت: شاید به توافقی با ایران برسیم و این فوق‌العاده خواهد بود. وی ادعا کرد که ممکن است که توافق با ایران، توافقی متفاوت و بسیار قوی‌تر باشد.

ترامپ در ادامه گفت: نمی‌توانم بگویم جلسه‌ی شنبه با ایران کجا برگزار خواهد شد؛ فقط می‌توانم بگویم که این دیدار بسیار محرمانه است و به‌صورت مستقیم با ایران انجام خواهد شد.

وی افزود: فکر می‌کنم اگر مذاکرات با ایران موفقیت‌آمیز نباشد، ایران در خطر بزرگی قرار خواهد گرفت. ما نمی‌توانیم اجازه دهیم ایران به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند. این موضوع فرمول سختی دارد. کشور‌هایی هستند که بمب اتمی دارند در حالی‌که نباید داشته باشند، اما ایران نمی‌تواند به این سلاح دست یابد.

رئیس جمهور آمریکا مدعی شد: اگر مذاکرات موفقیت آمیز نباشد، ایران روز‌های سختی خواهد داشت.

ترامپ در پاسخ به این سوال که اگر بخواهید بر سر یک توافق جدید با ایران مذاکره کنید، می‌توانید توضیح دهید که چگونه این توافق بیشتر از برجام متفاوت است؟ گفت: خب من واقعا نمی‌توانم این را بگویم توافق در دست مذاکره، متفاوت با برجام خواهد بود. ولی توافق قوی تری خواهد بود.

عباس عراقچی وزیر خارجه ایران، اظهارات ترامپ مبنی بر آغاز مذاکرات ایران و آمریکا در روز شنبه را تایید کرد، اما اضافه کرد که گفت‌و‌گو‌ها غیرمستقیم خواهد بود.

در خصوص این موضوع، خبرنگار تابناک گفتگویی با پروفسور «پل پیلار» استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا انجام داده که در ادامه آمده است.

«پل پیلار» یکی از سردبیران نشریه نشنال اینترست و عضو ارشد مرکز تحقیقات امنیتی دانشگاه جورج تاون و نیز مرکز سیاست‌های امنیتی ژنو است. وی در سال ۲۰۰۵ پس از ۲۸ سال فعالیت در جامعه اطلاعاتی ایالات متحده از سازمان اطلاعات مرکزی (DCI) بازنشسته شد و پس از آن به عنوان استاد مهمان در برنامه مطالعات امنیتی در دانشگاه جورج تاون حضور یافت.

مناصب ارشد دولتی پیلار، شامل افسر اطلاعات ملی خاورنزدیک و آسیای جنوبی، رئیس واحد‌های تحلیلی در CIA در حوزه‌های خاورنزدیک، خلیج فارس و آسیای جنوبی، معاون رئیس مرکز ضد تروریستی DCI و دستیار اجرایی مدیر اطلاعات مرکزی بوده است. پروفسور پیلار همچنین در شورای اطلاعات ملی به عنوان یکی از اعضای اصلی گروه تحلیلی آن فعالیت می‌کرد. وی کهنه‌سرباز جنگ ویتنام و افسر بازنشسته ارتش ایالات متحده نیز هست.

پل پپلار دارای مدرک افتخاری از کالج دارتموث، لیسانس فلسفه از دانشگاه آکسفورد و کارشناسی ارشد و دکترا از دانشگاه پرینستون است. کتاب‌های پل پیلار عبارتند از: «مذاکره برای صلح: خاتمه جنگ بعنوان یک روند چانه‌زنی (۱۹۸۳)»؛ «تروریسم و سیاست خارجی ایالات متحده (۲۰۰۱)»؛ «اطلاعات و سیاست خارجی ایالات متحده: عراق، ۱۱ سپتامبر و اصلاح اشتباهات (۲۰۱۱)» و «چرا آمریکا جهان را اشتباه می‌فهمد: تجربه ملی و ریشه‌های سوءبرداشت (۲۰۱۶)».

*دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، اعلام کرده که مذاکرات مستقیم با ایران آغاز شده و شنبه نشست بسیار مهمی بین مقامات آمریکایی و ایرانی برگزار خواهد شد. ارزیابی شما چیست؟ 

به نظر می‌رسد که شنبه نشستی در عمان برگزار خواهد شد که در آن عمانی‌ها نقش میانجی را ایفا خواهند کرد. دولت ایران همچنان تأکید دارد که هرگونه مذاکره با آمریکا باید به صورت غیرمستقیم آغاز شود. علیرغم ادعای ترامپ، احتمالاً مذاکرات حداقل در ابتدا به شکل غیرمستقیم و با انتقال پیام‌ها از طریق عمانی‌ها انجام خواهد شد. این روش نزدیک‌ترین حالت به مذاکرات مستقیم است، و در صورتی که مقامات ایرانی آمریکا را در رسیدن به توافق جدی ببینند، ممکن است مذاکرات به شکل کاملاً مستقیم پیش برود.

*ترامپ گفته است که مذاکرات درباره برجام نیست، اما توافق جدیدی قوی‌تر از برجام خواهد بود. آیا این به طور ضمنی به این معناست که تمرکز مذاکرات بر برچیدن برنامه هسته‌ای ایران نخواهد بود؟ 

اینکه ترامپ بگوید توافقی که او به دست می‌آورد قوی‌تر از توافق دولت قبلی است، بخشی از سبک معمول گفتار اوست و لزوماً به معنای تغییر در دستور کار مذاکرات نیست. برنامه هسته‌ای ایران همچنان محور اصلی خواهد بود، اما آمریکا می‌خواهد موضوعات دیگری را نیز در مذاکرات بگنجاند.

*اگر دولت ترامپ به توافقی با ایران برسد، واکنش کشور‌های اروپایی چگونه خواهد بود؟ 

انتظار می‌رود اروپایی‌ها به هر توافق جدیدی که محدودیت‌هایی بر برنامه هسته‌ای ایران اعمال کند، واکنش مثبت نشان دهند.

*در حالی که ترامپ از مذاکره با ایران سخن می‌گوید، روسیه پیش از این اعلام کرده بود که مایل به کمک در کاهش تنش‌ها بین ایران و آمریکاست. به نظر می‌رسد ایران و آمریکا ترجیح می‌دهند بدون میانجی مستقیم مذاکره کنند، هرچند کشوری مانند عمان ممکن است در تبادل پیام‌ها نقش واسطه داشته باشد. تحلیل شما چیست؟ 

طبیعت روابط روسیه و ایران از زمان مذاکرات برجام تغییر کرده است. این دو کشور اکنون هم‌پیمان‌تر شده‌اند، عمدتاً به دلیل وابستگی روسیه به تسلیحات ساخت ایران در جنگ اوکراین. اگرچه روسیه همچنان در محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران با آمریکا منافع مشترک دارد، اما احتمالاً دولت آمریکا نقش دیپلماتیک مثبت چندانی برای روسیه قائل نیست (علیرغم نگرش مثبت ترامپ در سایر زمینه‌ها نسبت به رژیم پوتین).

*به طور کلی، برداشت شما از توافق احتمالی جدید چیست؟ آیا صرفاً بر برنامه هسته‌ای متمرکز خواهد بود، یا مسائل دیگری مانند برنامه موشکی و سیاست‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل می‌شود؟ 

میزان گستردگی توافق به موضوعات فراتر از مسائل هسته‌ای، احتمالاً بزرگ‌ترین ابهام در این مذاکرات است. شکاف قابل توجهی بین خواست آمریکا برای محدود کردن فعالیت‌های منطقه‌ای و توانایی‌های موشکی ایران، و مقاومت ایران در پذیرش چنین محدودیت‌هایی بدون اعمال شرایط مشابه بر دیگر کشور‌های منطقه وجود دارد.

حتی اگر توافق جدید صرفاً بر مسائل هسته‌ای متمرکز باشد، ترامپ ممکن است ادعا کند که این توافق «قوی‌تر» از برجام است، مثلاً اگر شامل مقررات گسترده‌تری برای بازرسی‌های بین‌المللی باشد.