جاه‌طلبی‌های «اردوغان» در نمایش پر زرق و برق حزبی

روز گذشته، رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه در کنفرانس حزب عدالت و توسعه، بار دیگر به عنوان رهبر این حزب برگزیده شد؛ اما حاشیه‌های این کنگره و به ویژه مهمانان خارجی دعوت شده به آن، از فاز جدیدی از جاه‌طلبی‌های اردوغان و سوداهای جدیدی حکایت دارد که وی در سر می‌پروراند.

به گزارش «تابناک»، کنگره حزب عدالت و توسعه ترکیه، روز گذشته در ورزشگاهی با حضور شمار بسیاری شرکت کننده برگزار و طی آن، رجب طیب اردوغان، نخست وزیر این کشور برای بار سوم به عنوان رهبر حزب برگزیده شد؛ این انتخاب، جایگاه وی را سه سال دیگر  تضمین می‌کند.

بنا بر این گزارش، این آخرین کنگره‌ای است که اردوغان در آن عنوان رهبر حزب و به دنبال آن، نخست‌وزیر را به دست می‌آورد، زیرا بر پایه قوانین حزب، وی بیش از سه دوره نمی‌تواند رهبری آن را بر عهده داشته باشد.

اما از یکه‌تازی اردوغان در این کنگره و پیروزی وی در رقابتی بی‌رقیب که بگذریم، مهمترین موضوعی که درباره کنگره حزب عدالت و توسعه، توجه رسانه‌های جهان را به خود جلب کرد، حضور مهمانان خارجی و به ویژه سه تن از آنها بود: محمد مرسی، رئیس جمهور مصر و خالد مشعل، رهبر جنبش حماس و مسعود بارزانی، رئیس اقلیم خودمختار کردستان عراق.


در این کنگره، محمد مرسی در سخنانی با تمجید از سیاست‌های ترکیه در حوزه‌های گوناگون، بار دیگر بر لزوم همراهی کشورهای منطقه برای حل بحران سوریه تأکید کرد و دولت بشار اسد را هدف انتقادات تند خود قرار داد؛ اما سخنان خالد مشعل، رهبر جنبش حماس، بیش از سخنرانی مرسی، توجه رسانه‌ها را به خود جلب نمود.

خالد مشعل که در این کنگره از سوی اعضای حزب عدالت و توسعه، بیش از همه مهمانان مورد توجه و تقدیر قرار گرفته بود، در سخنانی خطاب به اردوغان گفت: «تو نه تنها رهبر ترکیه، بلکه یک رهبر اسلامی و انسانی بزرگ هستی».
همین سخنان مشعل دستمایه شماری از رسانه‌های دولتی ترکیه و نیز برخی رسانه‌های غربی قرار گرفت تا با تحریف سخنان مشعل، ستایش وی از اردوغان را بی‌سابقه و دارای اهمیت فوق‌العاده نشان دهند؛ از جمله، خبرگزاری آلمانی «دویچه وله» مدعی شد مشعل، اردوغان را «رهبر جهان اسلام» نامیده است!


اما به هر حال، این خط خبری و رسانه‌ای، در کنار محفل پر زرق و برقی که اردوغان با حضور چندین هزار مهمان، چند شخصیت خارجی و شمار بسیاری از رسانه‌ها ـ که اخبار کنگره را به چند زبان مخابره می‌کردند ـ تدارک دیده بود، دست‌کم دارای دو نکته اساسی است:

نخست اینکه تغییر تعبیر مشعل از سوی رسانه‌های همسو با دولت اردوغان، نمی‌تواند بی‌سبب بوده باشد. در همین راستا و از دیدی کلی‌تر، می‌توان گفت اردوغان با دعوت از مشعل به عنوان نماد مقاومت فلسطین و مرسی به عنوان یکی از مهمترین پرچمداران انقلاب‌های عربی، تلاش دارد نقش و جایگاه خود را به عنوان کشوری تأثیرگذار در تحولات جهان اسلام بازتعریف کند.

دوم آنکه دادن وجهه بین‌المللی به یک کنگره حزبی ـ نه حتی دولتی، بلکه حزبی ـ‌ بی‌گمان از یک سو با هدف معرفی اردوغان به عنوان یک رهبر برجسته بین‌المللی و از سوی دیگر، معرفی ترکیه به عنوان قدرتی تأثیرگذار در معادلات منطقه‌ای و جهانی انجام گرفته است.

این در شرایطی است که در هفته‌های گذشته، دولت اردوغان با بی‌سابقه‌ترین حملات از سوی نیروهای شورشی «پ.ک.ک» روبه‌رو بوده و سیاست‌های خصمانه این دولت در سوریه و تلاش برای برانگیختن جامعه جهانی در راستای مداخله نظامی علیه بشار اسد، تاکنون نتیجه خوبی برای وی به بار نیاورده است.

در بعد اسلامی نیز سیاست‌های آنکارا علیه دولت علوی سوریه، پتانسیل ناآرامی جدیدی را علیه ترکیه پدید آورده که دربرگیرنده جمعیت‌های چشمگیر علوی این کشور است.


در مجموع، می‌توان گفت هدف اردوغان از برگزاری این کنگره بزرگ، چیزی جز دمیدن جان دوباره در کالبد جاه‌طلبی‌های خود نبوده است.

در پایان، اشاره به این نکته نیز خالی از لطف نیست که با وجود همه تبلیغات و جنجال‌ها درباره حضور گسترده همه شخصیت‌ها و جریان‌ها در این کنگره، دو حزب از مهمترین احزاب مخالف ترکیه، کنگره عدالت و توسعه را تحریم کرده بودند.

حزب جمهوری‌خواه خلق (CHP) در اعتراض به جلوگیری از حضور مطبوعات مخالف در این کنگره، شرکت در آن را تحریم کرده بود. «کمال قلیچدار اوغلو»، رهبر این حزب با انتقاد شدید از این کار اردوغان گفته است: «اگر نخست وزیر میان گروه‌های رسانه‌ای تبعیض قائل شود، وی تنها نخست وزیر برخی گروه‌هاست، نه همه کشور».

حزب جنبش ملی گرا (MHP) نیز که از شرکت در این کنگره خودداری کرده بود، دلیل این امر را حضور مسعود بارزانی عنوان کرده بود. این حزب بر این باور است که بارزانی درصدد تفرقه‌افکنی و ایجاد کردستان مستقل فرا‌تر از مرزهای عراق است و به همین سبب، مخالفت خود را با حضور وی در این کنگره ابراز داشته بود.