شاید وقتی آندرس فو راسموسن چند سال قبل در نشست سران ناتو زنگ خطر را درباره کاهش بودجه نظامی آمریکا و کشورهای اروپایی به صدا درآورد و هشدار داد که این مسئله به‌تدریج آنها را از نظر نظامی به «ببری کاغذی» تبدیل خواهد کرد خیلی حرف‌هایش جدی گرفته نشد.
به گزارش همشهری آنلاین، دبیر کل ناتو که به‌خاطر سمتش در جریان اوضاع اقتصادی کشورهای اروپایی قرار داشت به‌خوبی می‌دانست که کاهش بودجه نظامی کم‌کم چه ضعفی در کشورهای عضو این سازمان به‌وجود می‌آورد. اکنون بعد از گذشت حدود ۳ سال از حرف‌های راسموسن گزارش جهانی فروش تسلیحات نشان می‌دهد که اوضاع و احوال اقتصادی باعث شده تا خرید و فروش تسلیحات به‌صورت کلی در دنیا کاهش چشمگیری پیدا کند و در این میان اروپا و آمریکا بیشترین سهم را دارند.
گزارش مؤسسه مطالعات بین‌المللی صلح استکهلم نشان می‌دهد که خرید و فروش تسلیحات در اکثر کشورهای جهان برای دومین سال متوالی کاهش پیدا کرده است. براساس این گزارش فروش شرکت‌های تسلیحاتی آمریکا، کانادا و اکثر کشورهای غرب اروپا کاهش چشمگیر پیدا کرده اما در مقابل برای کارخانه‌های تسلیحاتی روسیه بازار سکه بوده است. شرکت‌های روسی افزایش چشمگیر ۲۸ درصد فروش را در دوره زمانی مشابه در نقطه مقابل آمریکا و اروپا تجربه کرده‌اند. در این گزارش به‌خاطر عدم‌امکان دسترسی به اطلاعات مستند نامی از چین برده نشده که بدون شک یکی از مهم‌ترین خریداران و صادر‌کنندگان تسلیحات در جهان است. براساس این گزارش فروش ۱۰۰ شرکت مهم تسلیحاتی جهان در سال ۲۰۱۲، ۳۹۵ میلیارد دلار بوده که نسبت به سال قبل کاهش 2.4 درصدی را نشان می‌دهد.
غروب نظامی آمریکا و اروپا
کشورهای بزرگ اروپایی برای مقابله با مشکلات اقتصادی همچنان به‌صورت مستمر در حال کاهش نظامیان و تجهیزات نظامی خود هستند و تلاش می‌کنند که هزینه‌های هنگفت سال‌های قبل تکرار نشود. آمریکا هم برای مقابله با مشکلات اقتصادی برنامه سختی برای کاهش بودجه نظامی خود دارد. براساس برنامه تعیین شده تا سال ۲۰۱۹ تعداد نیروهای نظامی این کشور ۱۰۰ هزار نفر کاهش پیدا خواهد کرد. ارتش آمریکا در حال حاضر ۵۲۸ هزار سرباز دارد اما تا سال ۲۰۱۹ این رقم باید به ۴۲۰ هزار نفر برسد. این کاهش تعداد نیروهای نظامی فقط بخشی از کاهش ۵۰۰ میلیارد دلاری بودجه نظامی آمریکا خواهد بود.
روزنامه یو‌اس‌‌ای تودی گزارش داده که ژنرال ریموند اودیرنو، رئیس ستاد کل ارتش آمریکا به تازگی در جلسه‌ای محرمانه هشدار داده که با این کاهش نیرو، نیروهای نظامی آمریکا برای شرکت در جنگی احتمالی و دفاع از این کشور کافی نخواهند بود و این کشور با ریسکی بزرگ روبه‌رو می‌شود. پنتاگون برآورد کرده که با این شرایط حضور نظامی آمریکا در خلیج‌فارس کمتر می‌شود. یونان، اسپانیا، ایتالیا، ایرلند، بلژیک، انگلیس، هلند و فرانسه ازجمله کشورهای اروپایی هستند که طی سال‌های گذشته بودجه و نفرات نظامی خود را بین ۱۱ تا ۲۶ درصد کاهش داده‌اند.
انگلیس به‌عنوان متحدی که همیشه در کارزارهای نظامی همراه آمریکا بوده قرار است تا سال ۲۰۲۰، ۲۰ هزار نیروی نظامی خود را کم کند تا مخارج دولت این کشور کاهش پیدا کند. رابرت گیتس، وزیر دفاع سابق آمریکا به تازگی در گفت‌وگویی با بی‌بی‌سی هشدار داد که این کاهش بودجه شدید از سوی انگلیس ممکن است توان نظامی این کشور را به حدی کاهش دهد که دیگر نتواند نقش متحد را در عملیات نظامی برای آمریکا ایفا کند. گیتس ضمن آنکه از کاهش بودجه نظامی کشورش انتقاد کرد تأکید داشت که برنامه انگلیسی‌ها آن‌قدر برای کاهش بودجه شدید است که برای نخستین بار از جنگ جهانی اول این کشور هیچ ناو هواپیمابر در حال ماموریتی در اختیار نخواهد داشت. تا سال 2020شمار اعضای ارتش انگلیس 20هزار نفر کاهش می‌یابد و ارتش این کشور، ارتشی کوچک و 82هزار نفری خواهد بود.
براساس گزارش بودجه دفاعی کشورهای جهان که توسط نشریه نظامی جینز منتشر شده خرید تسلیحاتی کشورهای خاورمیانه هم افزایش داشته و همچنان بیشتر هم می‌شود. به‌عنوان نمونه بودجه نظامی عربستان در طول ۱۰ سال گذشته 3 برابر شده است.
هروه مورین، وزیر دفاع وقت فرانسه ۲ سال قبل اعلام کرده بود که ادامه این روند باعث خواهد شد در 50سال آینده کشورهای اروپایی دیگر نتوانند با رشد قدرت‌های نوظهور نقشی در صحنه بین‌المللی داشته باشند و باید تحت حمایت کشورهای دیگر قرار بگیرند؛ مسئله‌ای که حالا به خوبی در میان آمار و ارقام مشاهده می‌شود. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که هزینه‌های دفاعی چین تا سال 2015از آلمان، انگلیس و فرانسه بیشتر خواهد شد. یکی از دلایل فروش تسلیحات شرکت‌های روسی هم برنامه گسترده توان نظامی این کشور تا سال ۲۰۲۰ با بودجه بیشتر از۷۰۰ میلیارد دلار است. برای شرکت‌های روسی که افزایش فروش را در همین دوره تجربه کرده‌اند مهم‌ترین خریداران چین و ونزوئلا بوده‌اند.
