از زمان امضای توافق هستهای ژنو میان ایران و کشورهای عضو گروه ۱+۵، بحثهای فراوانی درباره محتوای این توافقنامه
و به ویژه دستاوردهای هر یک از طرفین از آن درگرفته است؛ بحثهایی که هم در طرف ایرانی و هم طرف غربی وجود داشته است. در این میان، نامهای که به تازگی یکی از اعضای کنگره آمریکا برای رئیس جمهور این کشور نوشته، دارای نکات مهمی در این زمینه است.
به گزارش «تابناک»، در ادامه بحثهایی که طی هفتههای اخیر در کنگره آمریکا درباره دستاوردها و نتایج توافق هستهای مقدماتی با ایران جریان داشته، «الینا رُز»، سناتور جمهوریخواه ـ که ریاست میز ایران و خاورمیانه را در کمیته سیاست خارجی سنا بر عهده دارد ـ در نامهای به باراک اوباما، از وی خواست جزئیات توافقنامه هستهای ژنو را برای اطلاع نمایندگان کنگره منتشر کند.
این سناتور آمریکایی در نامه خود نوشته بود که جز منتشر شدن متن توافقنامه هستهای با ایران، سنای آمریکا و نمایندگان کنگره، هیچ راهی برای داوری در چگونگی اجرای این توافقنامه ندارند.
وی اشاره کرده بود، دولت آمریکا تنها بخشی از واقعیات موجود در توافقنامه را برای عموم مردم آمریکا بازگو کرده، در حالی که بقیه آن پوشیده و سری مانده است.
اما شاید مهمترین بخش نامه رز ـ که به گونهای تأیید مواردی است که از سوی ایران به عنوان دستاوردهای امضای توافقنامه ژنو از آن یاد میشود ـ بخشی است که در آن اقدامات انجام شده از سوی ایران از زمان امضای توافقنامه تاکنون مورد اشاره قرار میگیرد؛ هرچند بیگمان منظور این سناتور آمریکایی درخواست برای محدود شدن این موارد بوده، صرف بیان آن نشانگر عمق نگرانی آمریکاییها از چیزی است که ایران بر پایه توافقنامه به دست آورده یا برای خود نگه داشته است.
در این بخش از نامه رز اشاره شده که از زمان آغاز روند اجرایی شدن توافقنامه ژنو تاکنون، دولت ایران توانسته سانتریفیوژهایی تولید کند که پانزده برابر سریع از نمونههای کنونی کار غنیسازی اورانیوم را انجام میدهند؛ افزون بر این، ایران دو مدل موشک دوربرد را نیز با موفقیت آزمایش کرده و تأکید دارد که همه این موارد در چهارچوب توافقنامه ژنو انجام میگیرد.
به این ترتیب، همان گونه که مشخص میشود، ادامه فعالیتهای هستهای در ایران و پیشرفت برنامه هستهای کشور حتی پس از امضای توافقنامه هستهای ژنو، موضوعی است که از سوی خود آمریکاییها نیز تأیید شده و در مباحثات رسمی آنها نیز مورد اشاره قرار میگیرد.
به عبارت دیگر، میتوان گفت، تیم مذاکره کننده ایرانی توانسته با هوشمندی ضروریات ادامه برنامه هستهای کشور را در طرح اقدام مشترک ژنو گنجانده و جلوی مطرح شدن موارد نامرتبط از جمله برنامه موشکی و تحقیق و پژوهش هستهای را در این توافقنامه بگیرد؛ مواردی که هرچند سیاستمداران آمریکایی از منظری آرمانی، سعی در گنجاندن آنها در هر گونه توافق با ایران دارند، اما نگرانی اعضای کنگره ـ همچون نامه مذکور که به تازگی منتشر شده ـ نشان از عدم موفقیت آنها در این زمینه دارد.
به هر حال، با اینکه این گونه نامهها و موضعگیریهای مقامات آمریکایی با هدف اعمال فشار بر دولت این کشور برای سختگیری بیشتر بر ایران در مذاکرات نهایی انجام میپذیرد، همان گونه که اشاره شد، نشان از آن دارد که تیم مذاکره کننده ایرانی تا اینجای کار را در مسیر درست حرکت کرده و ادامه این راه، میتواند کسب حداکثری منافع ملی همراه با کاهش فشارهای بینالمللی بر کشور را به همراه داشته باشد