دعوای نفتی وزارت‌خانه‌های احمدی‌نژاد و روحانی

تیم ملی فوتبال ایران در نخستین ساعات بامداد امروز برابر نیجریه به تساوی بدون گل دست یافت تا ایران نخستین امتیازش در جام‌جهانی را به دست آورد‌. روزنامه‌های کمی بودند که با نگه داشتن صفحه نخست خود برای این رویداد، آن را به تیتر یک خود بدل کرده‌اند. با این حال شرق، اعتماد و جوان هر دو در صفحه نخست خود به گزارش بازی امروز تیم ملی برابر نیجریه پرداختند. اعتماد حتی تصویر یک خود را به حسن روحانی که در منزل خود پای بازی ایران و نیجریه نشسته، اختصاص داده است.

به گزارش «تابناک»، در حالی که یک چشم ایرانی‌ها به برزیل و رقابت‌های جام‌جهانی فوتبال است، ‌تیم مذاکره کننده ایرانی این روزها در وین است‌‌. مذاکراتی که دیروز دور نخست خود را به پایان برد و امروز رسانه‌ها گمانه‌زنی‌ها در خصوص سرنوشت آن را در صفحات خود منتشر می‌کنند.

روزنامه خراسان در گزاش خود درباره مذاکرات وین به حضور قائم مقام وزارت خارجه آمریکا در وین اشاره می‌کند و می‌نویسد: «از نکات قابل توجه این دور از مذاکرات، حضور رسمی ویلیام برنز، معاون وزیر خارجه آمریکا و نفر دوم وزارت خارجه این کشور است. ویلیام برنز در دوره‌‌های قبلی مذاکرات هسته ای ایران و 1+5 نماینده آمریکا در مذاکرات بوده است و از جمله کارشناسان ارشد این وزارت خانه در موضوع ایران است. این دور از مذاکرات در وین موسوم به وین 5 در حالی آغاز می‌شود که ایران و آمریکا حدود چند روز قبل در شهر ژنو سوئیس با هم دیدار و گفت‌وگو کردند.

در این دیدارها که عباس عراقچی سرپرستی تیم ایرانی را برعهده داشت، هلگا اشمیت، معاون اشتون و نیکلاس برنز، وندی شرمن و جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید نیز حضور داشتند. در عین حال خبرنگار ایسنا اطلاع یافت که برنز صرفا در نشست جداگانه با ایران که عصرروز دوشنبه برگزار می‌شود حضور دارد و در مذاکرات رسمی حضور نمی‌یابد. اما او در وین به سر می‌برد و از تیم مذاکره کننده کشورش به سرپرستی وندی شرمن در مذاکرات پشتیبانی می‌کند. هیلاری کلینتون، وزیر خارجه پیشین آمریکا اخیرا در کتابی که منتشر کرده است اعلام کرده که ویلیام برنز و جیک سالیوان همواره در مذاکرات هسته ای ژنو و وین در پشت پرده حضور داشته اما از نگاه رسانه‌‌ها و خبرنگاران خود را پنهان نگه می‌داشتند‌».

اما امروز برای روزنامه‌های اصلاح‌طلب نه مذاکرات هسته‌‌ای که سخنان سید محمد خاتمی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود و به تیتر و عکس یک این روزنامه بدل شده است. بیشتر روزنامه‌ها سخنان دیروز خاتمی را خداحافظی وی از قدرت تلقی کردند.

اعتماد با تیتر «نه می‌خواهم و نه می‌خواهند به قدرت بازگردم» در گزاش خود از صحبت‌های خاتمی می‌نویسد: «همه ما دلمان می‌خواهد نظام از آسیب‌ها مصون بماند بیان كرد؛ ما اعتراض و انتقاد داریم اما اصل نظام را قبول داریم و نمی‌خواهیم آن اعتراض‌ها و انتقادها به اصل نظام لطمه بزند. متأسفانه تنگ نظری‌هایی وجود دارد كه نظام را در یك دیدگاه محدود خلاصه می‌كنند و هر كسی خلاف آن حرف بزند، می‌گویند نظام تضعیف شد؛ در حالی كه این محدود كردن دید درباره نظام بزرگ‌ترین ضربه به آن است. خاتمی با یادآوری اینكه حتی ملاحظاتش در بیان انتقادات به دلیل وجود تنگ نظری‌های زیاد، نادیده انگاشته می‌شود گفت: ظاهرا وجود و بودن و حرف زدن ما برای برخی مشكل ایجاد می‌كند و نمی‌توانند این مساله را تحمل كنند اما سعی می‌كنیم با رعایت تمام جوانب در عرصه حضور داشته باشیم. او در ادامه با تاكید بر اینكه «نه قصد داشتم و نه دارم و نه زمینه‌اش فراهم است كه به قدرت بازگردم گفت: ما نسلی هستیم كه نباید دیگر به قدرت بازگردیم اما دوست داریم ارزش‌ها و معیارها حفظ شود و شخصیت‌هایی كه نسبت به نظام، آرمان‌ها و سرنوشت ایران دغدغه بیشتری دارند روی كار بیایند و برای این موضوع تلاش می‌كنیم‌».

گروهک تروریستی داعش هم این روزها از موضوعات جذاب روزنامه‌هاست. در حالی که روزنامه ایران با تیتر یک «تصاویری که دنیا را تکان داد» به استقبال اخبار مربوط به داعش رفته است، روزنامه ابتکار به سخنان ‌‌هاشمی رفسنجانی در خصوص این گروهک پرداخته و می‌نویسد: «رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در بخش دیگری از سخنانشان درباره اتفاقات منطقه، مخصوصاً عراق، گفت: یک گروه تروریستی که برخاسته از عقاید افراطی می‌باشد، امنیت و آسایش ملتی را بر هم زده است. وی داعش را مولودی نامبارک از ترکیب جهل و تندروی دانست که آبروی اسلام و مسلمین را در معرض خطر قرار داده‌اند و گفت: برای این گروهک تروریستی شیعه و سنی مطرح نیست، بلکه قتل انسان‌ها و غارت اموال مردم موجب ارضای روحی آنان است. هاشمی رفسنجانی با تقبیح و محکومیت این جنایات، اعلام خطر مراجع را برخاسته از درک عمق مسائل خواند و گفت: عقلای اسلامی نگذارند عده ای کج فهم و زیاده‌خواه، آبروی مسلمانان را ببرند‌».

سرمقاله امروز روزنامه رسالت اما به ماجرای واردات بنزین و عملیاتی نشدن ساخت پالایشگاه ستاره خلیج فارس اختصاص دارد که در بخشی از آن می‌خوانیم: «ایران بیش از یكصد سال است از صنعت نفت برخوردار است. امروز متخصصین ایرانی در چند قاره مشغول صدور خدمات فنی و مهندسی هستند. بخشی از این صدور اختصاص به ساخت پالایشگاه‌های نفت و گاز دارد. اما ایران پس از گذشت یكصد سال از صنعت نفت بنا بر ادعای برخی مقامات نفتی محتاج واردات بنزین است! چرا؟ پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس در سال 85 با هدف تبدیل شدن به یكی از صادركنندگان بنزین در خاورمیانه طراحی شد. قرار بود این پالایشگاه پاسخگوی مصرف روبه‌ رشد بنزین و گازوئیل باشد، دیگر فرآورده‌‌های نفتی از خارج وارد نكنیم و در شمار صادركنندگان بنزین قرار گیریم.

طرح پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس از طرح‌های مهر ماندگار بود. قرار بود فاز اول این طرح در خرداد 92 افتتاح شود. در همین ماه خرداد سال گذشته دولت یازدهم سكان اجرایی را از رئیس‌جمهور دولت دهم تحویل گرفت. اما نه تنها فاز اول افتتاح نشد بلكه وزیر نفت مدام از ضرورت واردات بنزین سخن گفت.

گفته می‌شود یك میلیارد دلار هزینه تكمیل فاز اول آن بوده است. طی یك سال گذشته میلیاردها دلار واردات بنزین به صورت نقد، معاوضه با نفت خام، تهاتر با بهای صادراتی نفت كوره و . . . به جیب دلالان نفتی اختصاص یافت اما برای تكمیل فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس یك میلیارد دلار تخصیص نیافت! چرا؟».

در حالی که رسالت با این سرمقاله به دفاع از سیاست‌های وزارت نفت دولت احمدی‌نژاد رفته، روزنامه آرمان ملی در گزارشی از «خسارت 5 /5 میلیون دلاری وزیر نفت احمدی‌نژاد» خبر می‌دهد و می‌نویسد: «سوآپ نفت عملی است كه به ‌واسطه آن دولت یا بخش خصوصی نفت، گاز و فرآورده‌های نفتی را از همسایگان خارجی خریداری كرده و در مرز دیگر همان مقدار نفت را تحویل می‌دهد. نفتی كه از شمال كشور سوآپ می‌شود در پالایشگاه‌های نفتی تهران، اراك و تبریز استفاده شده و بدین ترتیب هزینه انتقال نفت از جنوب به شمال كشور كاهش می‌یابد و علاوه بر آن به دلیل كیفیت بالای نفت وارداتی، می‌توان فرآورده‌های بیشتری به‌دست آورد و نیز سود بیشتری را عاید كشور كرد.
 
یك منبع آگاه اعلام كرد: دادگاه بین‌المللی داوری به علت قطع سوآپ نفت، شركت نیكو ایران را ملزم به پرداخت خسارت كرد. وی روز دوشنبه به ایرنا درباره چگونگی روند این تصمیم، گفت: در آن زمان وزیر نفت وقت به بهانه با صرفه نبودن سوآپ، آن را قطع و اظهار كرده بود كه سوآپ، كشور را به واردكننده نفت تبدیل كرده است؛ اما بعد از قطع سوآپ و نقض قرارداد با شركت‌های سوآپ كننده كه به دستور میركاظمی وزیر نفت وقت صورت گرفته بود، شركت‌های سوآپ كننده به دلیل نقض قرارداد از دادگاه درخواست غرامت كردند.

این مقام آگاه اضافه كرد: با وجودی كه چند شركت وظیفه سوآپ را برعهده داشتند اما یكی از آنها به‌نام كاسپین اویل درخواست 97 میلیون دلار خسارت كرده بود و با وجودی كه حدود 2 تا 3 سال دادگاه در حال رسیدگی به این شكایت بود اما شركت نیكو و وزارت نفت با گرفتن وكلای زبردست و درگیری مدیران و كارشناسان، تلاش كردند كه طرف شاكی را راضی كرده تا خسارت پرداختی را به كمترین میزان كاهش دهند. وی گفت: به هر حال رای دادگاه داوری روز (شنبه) گذشته صادر شد كه براساس آن شركت نیكو ملزم به پرداخت 5/ 5 میلیون دلار خسارت شد كه البته این رقم جدا از 3 تا 4 میلیون دلار هزینه‌های جانبی شامل هزینه‌های وكلای دو طرف، دادگاه و دادرسی و اتاق بازرگانی بین‌المللی(ICC) است.

وی افزود: هرچند به‌خاطر تلاش‌های شركت نیكو شركت ویتول و تعدادی از شركت‌ها از شكایت خود صرفنظر كردند اما سوءمدیریت و تصمیم مدیریتی غلط و نادرست وزیر نفت وقت 8 تا 5/ 8 میلیون دلار خسارت به كشور وارد كرده است‌».

روزنامه شرق اما با حسین دهدشتی، عضو کمیسیون انرژی و پیگیر پرونده «سعید مرتضوی» و فساد در تأمین‌اجتماعی ‌و همچنین پرونده «بابک زنجانی» گفت‌وگویی انجام داده که آن را با تیتر «ضرر 800‌میلیون‌دلاری زنجانی به وزارت نفت» در صفحه سیاسی خود منتشر کرده است.
در بخشی از این گفت‌وگو می‌خوانیم: «خبر آلوده ‌بودن محموله‌های نفتی که زنجانی آن را جابه‌جا کرده هم به‌تازگی به گوش رسیده، آیا کمیسیون انرژی اطلاعی در این زمینه دارد؟
 زنجانی نفت‌هایی که فروخته بود را خوب نگهداری نکرده و در بازگشت این محموله کیفیت قبل را نداشته و آلوده شده بود و موجب ضرروزیان وزارت نفت شده است.
‌اینکه می‌فرمایید نفت را خوب نگهداری نکرده یعنی چه؟ دیگران به آلودگی نفت‌ها اشاره می‌کنند.

زنجانی میعانات را در کشور چین ذخیره کرده بود و زمینه فروش محموله مهیا نبوده و به‌همین‌خاطر محموله را در جایی ذخیره کرده یا به امانت گذاشته بود و بابت نگهداری محموله هم هزینه می‌داده اما کیفیت نگهداری محموله در مخازن چینی خوب نبوده و به‌همین‌خاطر نزدیک به 800‌میلیون‌دلار ضرر متوجه وزارت نفت شده چرا که زنجانی بعدتر همین محموله را به وزارت نفت بازگرداند در حالی‌که نفت به‌فروش‌نرسیده، کیفیت پیشین را نداشت‌».

در ادامه همچنین در خصوص روند رسیدگی به پرونده سعید مرتضوی هم صحبت می‌شود که دهدشتی چنین پاسخ می‌دهد: « ‌آقای دهدشتی، نقد شما به عدم رسیدگی بیشتر در مورد پرونده مرتضوی وارد است یا زنجانی؟

هر دو، این گله را داریم با اینکه در موضوع سازمان تامین‌اجتماعی و مرتضوی خیلی از موارد و مدارک مشخص است اما برخورد قاطعی ندیدیم. مردم منتظرند تا ببینند نتیجه بررسی چه می‌شود.

‌در مورد مرتضوی پیگیری‌ها به کجا رسیده؟

خبر خاصی نداریم. ما به شدت نسبت به نمایش چهره سعید مرتضوی در صداوسیما گله داریم. از یک طرف افرادی که هنوز اتهامی علیه‌شان وارد نشده را ممنوع‌التصویر کرده‌اند و از این سو افرادی چون مرتضوی که پرونده‌های قطور در اختیار دارند، در صداوسیما دیده می‌شوند.

‌خب تحلیلتان از این اقدام صداوسیما چیست؟

صداوسیما یا غفلت می‌کند که جای تذکر جدی دارد یا به عمد دارد چهره‌هایی را ترویج می‌کند که این اقدام صداوسیما افکار عمومی را جریحه‌دار می‌کند. مردم به هر سه قوه اعتماد دارند و ما باید این اعتماد را با عملکرد خودمان ارتقا دهیم. ببینید مجلس تا اینجای کار هم در مورد زنجانی و هم مرتضوی وظیفه‌اش را انجام داد و تداوم کار با قوه‌قضاییه است. اگر ابهامی وجود دارد و برخی قایل به بی‌گناهی اینها هستند، باید رفع اتهام شود. صادقانه و شفاف برخورد کردن حق مردم است‌».