ضبط آلبوم مشترک علیرضا قربانی و همایون شجریان در روزگار کمبود آثار غنی موسیقیایی، این پرسش را تداعی کرد که چرا بزرگان موسیقی کشور دیگر کنار هم نمینشینند و آثار ماندگاری را به کمک تلفیق نبوغشان به رسم گذشته خلق نمیکنند و در بیشتر گروهها و اجراها، تنها یک چهره شهیر و شاخص حضور پررنگ و موثری دارد؟
به گزارش «تابناک»، اجرای زنده آلبوم «چرا رفتی» به همراه دو ترانه دیگر بر پایه موسیقی تهمورث پورناظری و با نوای ماندگار همایون شجریان، در حالی اکنون در تهران و در هفتههای پیش روی در دیگر شهرستانها برقرار خواهد بود که همایون شجریا، همزمان در حال پشت سر گذاشتن پروژهای تازه است که حاصلش احتمالاً یکی از آثار برجسته و ماندگار موسیقی خواهد شد.
برای نخستین بار علیرضا قربانی و همایون شجریان، مشترک در آلبومی با آهنگسازی مهیار علیزاده ـ که از آهنگسازان خلاق است و پیش از این «حریق خزان» ساخته بود ـ میخوانند.
مهیار علیزاده آهنگساز این پروژه در این باره گفته است: «آلبوم جدیدی در دست تولید دارم که خوانندگی آن را علیرضا قربانی و همایون شجریان، دو خواننده سرشناس موسیقی ایرانی بر عهده دارند. پروژه در ژانر موسیقی ارکسترال است که ضبط آن به پایان رسیده و در مراحل میکس قرار دارد».
بر پایه گفتههای آهنگساز این پروژه، دغدغه استفاده از چند صدا با نقشهای مختلف از سالها پیش و در زمان تحصیل در ارمنستان و برگرفته از کنسرتهای موسیقی کلاسیک برایش شکل گرفته، ولی در آن زمان تجربه کافی برای چنین پروژه بزرگی را نداشتم؛ افزون بر آن کار باید روی اشعار فارسی ساخته میشد و این مشکلترین بخش پروژه بود. این ایده با همایون شجریان و علیرضا قربانی مطرح شده و آنها پذیرفتند که روی این پروژه کار کنند.
روند انتخاب اشعار و ساخت موسیقی و ضبط چیزی حدود یک سال به طول انجامید که بسیار پر زحمت بوده و یک بخش از این اثر روی ابیاتی از نیمای بزرگ تألیف شده و بخش دیگر، قطعاتی را با اشعار احمد شاملو، دکتر شفیعی کدکنی، محمدعلی بهمنی، سیمین بهبهانی و علیرضا کلیایی شامل میشود.
ضبط ارکستر کاملاً به صورت آنسامبل صورت گرفته و بخش اعظم موسیقی در استودیو تلویزیون کشور چک و همراه با ارکستر فیلارمونیک متروپولیتن پراگ انجام شده و قسمتی از آن نیز در ایران توسط آنسامبل موسیقی معاصر ایرانی به سرپرستی علیزاده و به صورت مشترک در استودیو ترانه و استودیو کنگان (کرگدن) ضبط شدهاند. همچنین گروه آوازی تهران به سرپرستی میلاد عمرانلو، عهدهدار بخشهای کُر مجموعه بودهاند و حال این مجموعه، مراحل میکس را پشت سر میگذارد.
ناگفته نماند، این برای نخستین بار است که پس از انقلاب دو خواننده سرشناس موسیقی ایرانی در کنار هم قرار میگیرند و اثری مشترک تولید میکنند؛ اما در دوران پیش از انقلاب، همنوایی خوانندههای مطرح اتفاقی پیاپی بود و در سالهای پس از انقلاب به ویژه در دهه ۶۰ و ۷۰، دستکم شاهد ترکیب قوی از نوازندگان به همراه خوانندگان برجسته بودیم و در واقع ترکیبی از بینظیرها روی صحنه میرفتند.
در همین سالهای نه چندان دور نیز اجراهای ماندگار محمدرضا شجریان و همایون شجریان در حالی که همایون تنبک میزد و در کنارشان نوای سحرانگیز کمانچه کیهان کلهر و سوز سه تار حسین علیزاده چشم نواز بود، ثبت شد؛ اما هر چه میگذرد، تکرار این رویدادها دور از دسترس مینماید. اساتید برجسته عمدتاً گروههایی تشکیل دادهاند و در میانهشان حکم خورشید را یافتهاند و دیگر نمیتوان چند استاد برجسته را در کنار هم یافت و این اتفاق باعث شده آثار برجسته که همه سازها، تنظیم و موسیقی یکدست و در عالیترین سطح باشد، بسیار کمیاب شود.
این در حالی است که برخی از بهترین آثار موسیقیایی ثبت شده در کارنامه چهرههایی چون شهرام ناظری و محمدرضا شجریان که شاید هیچگاه تکرار نشود، حاصل همین همکاریهای برجستهترینهاست و شاید همین دلیل کافی باشد تا بزرگان موسیقی برخی ملاحظات را کنار بگذارند و برای بالا بردن جایگاه موسیقی سنتی ایران، همکاریهای مشترکشان را زنده کنند؛ اتفاقی که قطعاً منجر به افزایش اقبال مردم نسبت به آثار موسیقیایی خواهد شد که در حافظه نسلهای مختلف خواهد ماند.