ادغام شبکه‌های «مستند»، «بازار» و «سلامت»؟

گفته‌های اخیر علی‌اصغر پورمحمدی، معاون سیمای رسانه ملی درباره کمبود شدید بودجه در سازمان صداوسیما و ادغام شبکه‌هایی در رسانه ملی، منجر به گمانه‌زنی‌ها درباره ادغام‌ برخی دیگر از شبکه‌های تلویزیونی شد؛ ادغام‌هایی که تنها راهکار عملیاتی برای گذر از شرایط پیچیده و بحرانی سازمان صداوسیماست.

به گزارش «تابناک»، مدیران ارشد سازمان صداوسیما مدت‌های طولانی است از نبود اعتبارات و دشواری ادامه مدیریت رسانه ملی با وضع موجود سخن به میان می‌آورند؛ هرچند آگهی‌های بازرگانی بخشی از هزینه‌های رسانه ملی را پوشش می‌دهد، در عین بخش عمده اعتبار صداوسیما، متکی به آن بخش از ردیف بودجه صداوسیما در قانون بودجه سالیانه است که در عمل تخصیص می‌یابد.

در چنین بستری، علی اصغر پورمحمدی معاون سیمای رسانه ملی گفت: «اکنون بودجه‌ای که به رسانه ملی اختصاص داده می‌شود، صرفاً به حقوق کارمندان و بازنشستگان اختصاص پیدا می‌کند و بودجه‌ای برای برنامه سازی نمی‌ماند. در نظر داریم برای سال آینده، شبکه‌ها را محدود و بودجه‌مان را صرف بهبود تولیدات شبکه‌ها کنیم؛ بنابراین، امکان دارد شبکه دیگری با شبکه مستند ادغام شود».

سیاست ادغام شبکه‌های رسانه ملی، یکی از اقدامات مؤثر برای بهبود کیفیت تلویزیون بود، چون تلویزیون با محدودیت بودجه، توان تولید برنامه برای شبکه‌های ملی و شبکه‌های استانی را نیز ندارد و طبیعتاً افزایش سریع شبکه‌های ملی در یک روند چند ساله، تنها به توسعه کمی بدون نگاه بلندمدت منجر شده بود و کثرت شبکه‌های رادیو و تلویزیون حکم اقیانوسی به عمق یک سانتیمتر را یافته بود و البته این بخش، به تنهایی منجر به کاهش بازده رسانه ملی نشده است.

«تابناک» پیش از این گزارش داده بود، مجموعه رسانه‌ای در سال‌های اخیر، آنچنان بزرگ شده که دیگر توان حرکت ندارد و چیزی ‌حدود ۸۵ درصد بودجه و درآمد‌هایش صرف پیشتیبانی و نیروی انسانی مشتمل بر رسانه ملی با ۳۵ تا ۵۰ هزار کارمند رسمی، پیمانی و قرارداد کار معین می‌شود که بخش عمده‌ای از ایشان، نقش مستقیم حداقلی در تولید دارد و‌ شاید ‌حدود ۳۰۰ میلیارد تومان از بودجه رسانه ملی، صرف تولید شود.

ادغام رادیو کتاب، تعطیلی شبکه‌های جهانی صدای آشنا ـ که سه کانال آسیا، اروپا و امریکاست ـ‌ ادغام شبکه رادیویی دانش با رادیو البرز، ادغام رادیو گلچین با رادیو فرهنگ، ادغام شبکه رادیویی نوا با شبکه قرآن و ادغام شبکه آوا با رادیو پیام نیز بخشی از تغییراتی بود که در رسانه ملی در‌‌ همان یک ماه نخست نسرین آبروانی، معاون تازه صدا رخ داد و منجر به تعدیل بیش از هزار تن در رادیو با شتابی قابل توجه شد.

با آمدن اصغر پورمحمدی به معاونت سیما، ادغام و تغییر مأموریت تعدادی شبکه‌های تلویزیون از جمله ادغام شبکه تماشا در شبکه نمایش و ادغام برخی گروه‌ها و مؤسسات نظیر ادغام سیمافیلم در اداره کل نمایش سیما به قصد یکپارچه شدن فعالیت‌های موازی و بهره‌برداری بهینه از نیروی انسانی، اقداماتی بود که در این راستا در تلویزیون اجرایی شد. به این موارد باید ادغام اخیر انتشارات سروش در جام جم و برخی تجمیع‌های مدیریتی را هم افزود.

با وجود این، آنچنان روند شبکه‌سازی در دوره مدیریت پیشین صداوسیما بدون فکر درباره هزینه نیروی انسانی و همچنین تولید برنامه برای این شبکه‌ها، پیگیری شده بود که با وجود این ادغام‌ها نیز راه نفس این غول رسانه‌ای باز نشد و همچنان رسانه ملی در کنار رقبایش به نفس نفس می‌افتد و بازدهی‌اش، هیچ نسبتی به نیروی انسانی و برخی شبکه‌های کم بازده ندارد.

گفته‌های تازه مدیر تلویزیون ایران درباره ادغام که احتمالاً با برخی مقاومت‌های معمول سازمانی مواجه می‌شود، در همین راستا علنی شده تا آهسته آهسته گام‌هایی برای ادغام برخی شبکه‌ها برداشته شود و در این زمینه گمانه زنی‌هایی نیز مطرح می‌شود.

بر اساس این گمانه زنی‌ها که هنوز به تصمیم مدیریتی تبدیل نشده و در حد طرح ایده از سوی برخی صاحب نظران است، ادغام شبکه «مستند» با شبکه «چهار»، ادغام شبکه «بازار» با شبکه «پنج» و ادغام شبکه «سلامت» با شبکه «آموزش» دور از انتظار نیست و به نظر می‌رسید در صورت چنین اتفاقی، شاهد تجمیع برنامه‌های باکیفیت این شبکه‌ها و افزایش مخاطبان این شبکه‌های تلویزیون باشیم.

البته صرفاً نبود اعتبارات برای تولید برنامه و پر کردن کنداکتورهای این شبکه‌ها، منجر به تصمیم گیری برای ادغام‌های تازه نشده و ارتقای کیفیت تصاویر رسانه ملی نیز نقش داشته است.

تبدیل این تعداد شبکه‌های تلویزیون از کیفیت SD به کیفیت HD نیاز به پهنای باند فراوانی دارد که تجهیزات فعلی، پاسخگوی این پهنای باند برای این تعداد شبکه نیست و دو راه می‌ماند: ادغام شبکه‌ها یا خرید صدها میلیون دلار تجهیزات تازه برای تبدیل شبکه‌هایی نظیر «سلامت»، «مستند» و «بازار» به کیفیت HD. طبیعتاً ادغام این شبکه‌ها در شبکه‌هایی نظیر «چهار»، «پنج» و «آموزش» و استفاده از پهنای باند خالی شده سه شبکه برای رساندن کیفیت سه شبکه باقی مانده به کیفیت HD اقدام منطقی‌تری به نظر می‌رسد.