اطلاعات ارائه شده توسط لاوروف به تهران برای مذاکرات ایران و آمریکا مفید است/ توافق مسکو-واشنگتن تقویت کننده رابطه روسیه و ایران است

«اندرو کوریبکو» معتقد است روابط راهبردی روسیه و ایران مستقل از روابط آنها با کشور‌های دیگر است و بنابراین حتی در صورت بهبود روابط روسیه و آمریکا نیز تغییری نخواهد کرد. این دو کشور در زمینه صنعت انرژی، کریدور حمل‌ونقل شمال-جنوب و ثبات در منطقه منافع مشترک دارند.

به گزارش سرویس بین الملل تابناک، مذاکرات روسیه و آمریکا در ریاض عربستان برای توقف جنگ در اوکراین برگزار شد. از سوی دیگر، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه بدون ارائه جزئیات اعلام کرد که دیپلمات‌های روس و آمریکایی امروز پنجشنبه در استانبول ملاقات خواهند کرد.

به گفته لاوروف، دیپلمات‌های دو کشور در این دیدار درباره «مشکلات سیستماتیک» در فعالیت سفارتخانه‌های متبوع خود بحث و تبادل نظر می‌کنند. دیپلمات ارشد روسیه اضافه کرد که «نتیجه این دیدار، چگونگی پیشرفت سریع و موثر مذاکرات طرفین را مشخص خواهد کرد.»
در اقدامی نادر روسیه از قطعنامه آمریکا در زمینه توقف جنگ اوکراین نیز حمایت کرده است.

ضمن اینکه آمریکا نیز از قطعنامه کشور‌های اروپایی و اوکراین در نشست عمومی مجمع عمومی سازمان ملل حمایت نکرده است و به همراه رژیم صهیونیستی به آن رأی منفی داده است. به قطعنامه اخیر، ایران رای ممتنع داده است.

پیشتر، «کیت کلاگ»، نماینده ویژه آمریکا در امور اوکراین، در نشستی در کنفرانس امنیتی مونیخ گفته بود که چنین ائتلافی در دوران قبلی ریاست جمهوری ترامپ وجود نداشت و واشنگتن به دنبال این است که رفتار مسکو را در قبال ایران تغییر بدهد. او حتی گفت که آمریکا می‌تواند با وضع تحریم‌هایی، روسیه را تحت فشار قرار بدهد که در روابطش با ایران تجدید نظر کند.

این در حالی است که دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین گفته بود چنین اتفاقی رخ نخواهد داد و «روند همکاری مسکو و تهران به مسیر روابط روسیه و آمریکا ارتباطی ندارد.»

در خصوص این موضوع خبرنگار تابناک گفتگویی با دکتر «اندرو کوریبکو» انجام داده که در ادامه می‌آید.

«اندرو کوریبکو» تحلیلگر سیاسی آمریکایی مقیم مسکو و دارای مدرک دکترای علوم سیاسی از موسسه دولتی روابط بین الملل مسکو است. او در خصوص گذار نظام بین الملل به نظمی چندقطبی تخصص دارد.

*مذاکرات صلح اوکراین با حضور روسیه و آمریکا در ریاض برگزار شد. هر دو کشور مذاکرات را مثبت و خوب ارزیابی کرده‌اند. از منظر مسکو اهداف اصلی این مذاکرات شامل «احیای کامل روابط روسیه و آمریکا»، «آمادگی برای مذاکرات احتمالی درباره بحران اوکراین» و «زمینه‌سازی برای دیداری میان پوتین و ترامپ» است. آیا مذاکرات راهی به این اهداف خواهد گشود؟

پوتین و ترامپ قصد صادقانه خود را برای دستیابی به توافقی جهت حل‌وفصل سیاسی جنگ نیابتی کشورهایشان در اوکراین نشان داده‌اند. این امر پس از رأی‌گیری‌های اخیر در سازمان ملل مشخص شد، جایی که هر دو یک قطعنامه ضدروسیه را وتو کردند و سپس از قطعنامه‌ای بی‌طرف حمایت کردند. 

هیچ‌کدام از دو کشور مایل به ریسک تشدید غیرقابل‌کنترل درگیری نیستند، به‌ویژه در صورتی که بحران وخیم‌تر شود.

از سوی دیگر، روسیه به دنبال اجرای اصلاحات داخلی در اسرع وقت است، درحالی‌که ایالات متحده قصد دارد بار دیگر تمرکز خود را به آسیا معطوف کند تا چین را مهار کند.

*ترامپ اعلام کرده با حضور نیرو‌های حافظ صلح اروپا در اوکراین مخالف نیست ولی نیرو‌های آمریکایی حاضر نخواهند بود. مسکو این اقدام را چگونه ارزیابی می‌کند؟

روسیه با ورود نیرو‌های مسلح هر کشور عضو ناتو به اوکراین مخالف است، اما ممکن است با حضور یک نیروی حافظ صلح کاملاً غیرغربی موافقت کند. همچنین احتمال فرضی وجود دارد که موضع روسیه در قبال نیرو‌های حافظ صلح غربی در جریان مذاکرات با آمریکا تغییر کند، اما این امر بعید به نظر می‌رسد. 

دلیل این امر آن است که مسکو نمی‌خواهد نیرو‌های حافظ صلح غربی به‌عنوان سپر انسانی عمل کنند و به اوکراین این امکان را بدهند که روسیه را تحریک کند، درحالی‌که مسکو به دلیل ترس از آغاز جنگ جهانی سوم از واکنش بازبماند.

*پیش از شروع مذاکرات ریاض، نماینده آمریکا اعلام کرده بود که بخشی از مذاکرات مربوط به درخواست از روسیه برای فاصله گرفتن از ایران است. این در حالی بود که مشکو اعلام کرده بود که اساسا ایران موضوع مذاکرات نیست. به نظر شما توافق احتمالی مسکو و واشنگتن بر روابط تهران و مسکو تاثیر خواهد داشت؟

روابط راهبردی روسیه و ایران مستقل از روابط آنها با کشور‌های دیگر است و بنابراین حتی در صورت بهبود روابط روسیه و آمریکا نیز تغییری نخواهد کرد. این دو کشور در زمینه صنعت انرژی، کریدور حمل‌ونقل شمال-جنوب و ثبات در منطقه منافع مشترک دارند.

در واقع، یک توافق احتمالی بین مسکو و واشنگتن حتی می‌تواند روابط راهبردی روسیه و ایران را تقویت کند، زیرا ممکن است کرملین را در موقعیتی منحصر‌به‌فرد قرار دهد که در صورت درخواست هر دو طرف، به میانجی‌گری در مذاکرات ایران و آمریکا کمک کند.

*در جریان سفر سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، به ایران، موضوع هسته‌ای ایران نیز مورد بحث قرار گرفت. بااین‌حال، عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، اعلام کرد که لاوروف هیچ پیامی از سوی ایالات متحده نیاورده و فقط گزارش کاملی از مذاکرات روسیه و آمریکا در ریاض را به ایران ارائه کرده است. ارزیابی شما از سفر لاوروف چیست و آیا او خواهان مذاکره ایران و آمریکا تحت شرایط فعلی است؟ زیرا لاوروف در نشست خبری مشترک با همتای ایرانی خود تأکید کرد که «پنجره دیپلماسی همچنان باز است»، درحالی‌که عراقچی اعلام کرد که ایران تحت فشار مذاکره نخواهد کرد.

سفر لاوروف با هدف پیشبرد همکاری‌های جدید در چارچوب مشارکت راهبردی روسیه و ایران انجام شد، به‌ویژه در رابطه با پیشنهاد ایجاد خط لوله گاز سه‌جانبه با جمهوری آذربایجان و ساخت یک خط راه‌آهن بین ایران و روسیه برای تسهیل کریدور حمل‌ونقل شمال-جنوب.

علاوه بر این، ارائه گزارش لاوروف از مذاکرات روسیه و آمریکا در ریاض، ایران را از دیدگاه جدید آمریکا تحت دولت ترامپ، چگونگی تحقق این دیدگاه و استراتژی مذاکراتی تیم او آگاه کرد. این اطلاعات می‌تواند در صورت ازسرگیری مذاکرات ایران و آمریکا برای تهران مفید باشد.

*این استدلال وجود دارد که در نتیجه ماهیت نظم جدید جهانی (نظم مبتنی بر رقابت قدرت‌های بزرگ) آمریکا درصدد است تا روسیه را از چین جدا کند. یا حداقل در وضعیتی قرار دهد که تهدید برای آمریکا نباشد. ارزیابی شما چیست؟

روسیه علیه چین نخواهد چرخید، آن‌طور که چین علیه اتحاد جماهیر شوروی چرخید. اما این امکان وجود دارد که آمریکا و متحدانش (به‌ویژه کشور‌های حاشیه اقیانوس هند-آرام مانند هند، ژاپن و کره جنوبی) به روسیه پیشنهاد‌های جذاب‌تری در زمینه انرژی و مواد معدنی ارائه دهند تا منابع بیشتری را از چین دور کنند.

روسیه صادرات خود به چین را متوقف نخواهد کرد، اما اگر سایر کشور‌ها حاضر به پرداخت قیمت‌های بالاتری شوند و تمام منابع را خریداری کنند، سطح فعلی صادرات ممکن است سقف آن باشد. این وضعیت می‌تواند مسیر رشد چین را که برای تبدیل‌شدن به یک ابرقدرت ضروری است، کندتر کند.

*با توجه به رویکرد دولت ترامپ و ترجیح روسیه به اروپا، تصور می‌کنید اروپا برای آنچه تهدیدات روسیه می‌نامد چه اقداماتی انجام خواهد داد؟ آیا آنها بدون امریکا می‌توانند بازدارندگی مقابل روسیه انجام دهند؟

ترامپ لزوماً روسیه را به اروپا ترجیح نمی‌دهد، بلکه مسئله این است که اروپا می‌خواهد جنگ نیابتی در اوکراین را ادامه دهد، درحالی‌که هم آمریکا و هم روسیه اکنون به دنبال پایان‌دادن به آن هستند، و این باعث ایجاد شکاف میان دو سوی آتلانتیک شده است. 

بااین‌حال، ایالات متحده اروپا را رها نخواهد کرد، زیرا همچنان بخشی از نیرو‌های خود را در آنجا حفظ کرده و به ماده ۵ ناتو پایبند خواهد ماند. اما احتمالاً برخی نیرو‌ها و تجهیزات خود را به آسیا منتقل خواهد کرد تا چین را مؤثرتر مهار کند. بنابراین، اتحادیه اروپا احتمالاً یک برنامه نظامی‌سازی گسترده را در پیش خواهد گرفت تا بخشی از این ظرفیت ازدست‌رفته را جبران کند.