در پی افشای اسنادی سری که گفته میشود مرتبط با برجام بوده و به ایران برخی معافیت های محرمانه را برای بهره برداری مناسب از توافق جامع هسته ای میدهد، هر دو کاندیدای ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا اقدام به بین اظهارات تند و خشن نسبت به ایران کرده اند. از خلال این اظهارات میتوان بخشی از دورنمای سیاست خارجی هر یک از این دو در قبال ایران را بیرون کشید.
به گزارش «تابناک» بعد از افشای برخی اسناد سری مرتبط با برجام که بر اساس آنها به ایران اجازه برخی دسترسی ها و بهره برداری های خاص از مفاد توافق هسته ای را میدهد، هم کلینتون و هم ترامپ اقدام به بیان اظهاراتی سخت و تند در قبال ایران کرده اند.
موسسه علوم و امور خارجی که یک پژوهشکده تحقیقاتی در ایالات متحده است و توسط «دیوید آلبرایت» یکی از بازرسان سابق تسلیحات اتمی سازمان ملل متحد بنیان گذاشته شده است، هفته گذشته اقدام به انتشار گزارشی کرد که در آن به نقل از برخی منابع که نام آنها نیز فاش نشده است، ادعا شد بود ایران از برخی معافیت های ویژه و سری در توافق هسته ای برخوردار شده است.
هرچند دولت اوباما به صراحت این گزارش را رد کرده است و محتویات آن را به شکل ضمنی انکار کرده، اما انتشار این گزارش کافی بود تا مبحثی جدید بر سر ایران در کمپین های تبلیغاتی کاندیداهای ریاست جمهوری ایالات متحده به راه افتد.
از جمله آن که کمپین انتخاباتی دونالد ترامپ کاندیدای حزب جمهوری خواه با دستاویز کردن این موضوع برای حمله به رقیب دموکرات خود هیلاری کلینتون که در زمان ریاست جمهوری اوباما مسئولیت سیاست خارجی آمریکا را بر عهده داشته است، وی را یکی از تاثیر گذار ترین چهره ها برای باز کردن مسیر این توافق معرفی کرده است.
«مایکل فلین» یکی از مدیران ارشد سابق آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا که اکنون به عنوان مشاور در کمپین انتخاباتی دونالد ترامپ فعالیت میکند، در بیانیه ای که در همین رابطه منتشر کرده است، گفته: روز به روز که میگذرد، توافق هسته ای ناقصی که هیلاری کلینتون آن را در خفا و به شکل سری با ایران رهبری کرد، بیش از قبل وخیم تر و بدتر به نظر می آید.
این بیانیه ادامه میدهد: اکنون کاملا مشخص است که این توافق که دولت اوباما آن را نهایی کرده است پر از راه گریز است، هرگز ایران را از دستیابی به سلاح اتمی باز نمیدارد، دشمنان ما را جسور کرده و به تروریسم کمک مالی میرساند.
جمهوری خواهان آمریکا که پیش از این نیز بارها و به انواع مختلف مخالفت های خود را با توافق هسته ای نشان داده بودند و حتی تعدادی از کاندیداهای اولیه این حزب در انتخابات مستقیما و صراحتا بیان کرده بودند که در صورت پیروزی در انتخابات آن را فسخ خواهند کرد، اکنون بهانه بهتری برای زیر سوال بردن این توافق در دست دارند. با این حال دونالد ترامپ پیش از این گفته بود که درصورت پیروزی در انتخابات آمریکا، برای تصمیم گیری در مورد توافق هسته ای در ابتدا با مشاوران امنیتی خود رایزنی خواهد کرد.
اما در این بین هیلاری کلینتون بارها و با زیرکی برای رهایی از فشار توافق هسته ای در آستانه انتخابات آمریکا، خود را از نتیجه این توافق دور کرده است و در حالی که همواره از نفس توافق حمایت کرده عنوان نموده که اگر وی دارای مسئولیت بود، برای سر به راه نگه داشتن ایران، هشیاری و مراقبت بیشتری به خرج میداد.
کمپین انتخاباتی کلینتون در باره گزارش اخیر، ضمن عدم تایید نوشته شدن آن توسط آلبرایت به شکل مستقیم، بر باز نگه داشتن در برای تحریم مجدد ایران و همچنین نظارت های سخت تر و اساسی تر در حوزه اجرایی شدن برجام، تاکید کرده است.
«جسی لریچ» سخنگوی کمیپن انتخاباتی کلینتون گفته است: هیلاری کلینتون از تنفیذ مجدد قانون تحریم ها علیه ایران به شدت و به روشنی حمایت میکند و معتقد است که کنگره آمریکا در کوتاه ترین زمان مکن بعد از بازگشت از تعطیلات موقت باید این مهم را در دستور کار قرار دهد. همچنین در صورت پیروزی در انتخابات خانم کلینتون تا حد ممکن و لازم تحریم ها بر ایران در حوزه حمایت از تروریسم، حقوق بشر و موشک های بالستیک را پشتیبانی و تقویت خواهد کرد.
این در حالی است که دولت اوباما پیش از این گفته بود که در حالی که مخالفتی با تنفیذ قانون تحریم ها علیه ایران ندارد اما هیچ ضرورتی در تنفیذ قوانین تحریم مربوط به دهه 1990 که در طول زمان تقویت و اصلاح شده نمیبیند. اکنون بسیاری از آن تحریم ها به عنوان بخشی از توافق هسته ای رفع شده است.
در حالی که دموکرات های کنگره آمریکا بر تنفیذ مجدد قانون تحریم ها تاکید دارند تا در صورت لزوم هر یک از روسای جمهور بعدی آمریکا قادر به بازگرداندن سریع این تحریمها باشد، جمهوری خواهان در پی وضع محدودیت های جدید و تازه برای فعایلت های ایران – که در توافق هسته ای مد نظر قرار نگرفته است، همانند حمایت از تروریسم – هستند.
در عین حال دموکرات ها و کلینتون با این طرح های جمهوری خواهان مخالفت کرده و آن را مانورهایی برای ناکام کردن توافق هسته ای خطاب کرده اند.
لریچ در بیانیه خود آورده است: خانم کلینتون در حالی که همواره به حمایت از توافق تاریخی بدست آمده در سال قبل پرداخته و آن را قدم مهمی در راستای جلوگیری از ایران برای دسترسی به سلاح هسته ای قلمداد کرده است، اما تاکید دارد که باید از یک رهیافت عدم اعتماد و رسیدگی منظم پیروی کنیم. نگه داشتن و ابقای زیرساخت های تحریمی برای باز گرداندن سریع تحریم ها در صورت تخطی ایران از مفاد توافق ضروری و اساسی است. در همین خصوص پارلمان باید با صرف نظر از تحزب درخواست مستقیم و رسمی خود را برای تنفیذ مجدد قانون تحریم ها به ریاست جمهوری ارسال کند.
در همین حال «بن رودز» مشاور امنیت ملی کاخ سفید در واکنش به این اظهارات و همچنین در واکنش به گزارش منتشر شده در هفته قبل در یک پیام توییتری عنوان کرده است که هیچ راه میانبر و فراری برای ایران در توافق هسته ای وجود ندارد. قدرت های بزرگ در توافق هسته ای هیچ میانبری را برای ایران قرار نداده اند و تعهدات ایران نیز هیچ تغییری نکرده است.