پس از آنکه در برنامه «هفت» به نقد و بررسی مستند «نویسنده بودن» با حضور چند چهره پرداخته شد و در این میان یک چهره به عنوان سازنده مستند «جلال در اسالم» نیز معرفی شد، اکنون مشخص گشته، چهره مدعو به این برنامه، هیچ نقشی به عنوان کارگردان یا نویسنده در تولید این مستند نداشته تا یک رسوایی در این برنامه رقم بخورد.
به گزارش «تابناک»؛ برنامه سینمایی «هفت» در جمعه پیشین (هفت آبان) میزبان عوامل فیلم «یتیمخانه ایران» بود؛ اما به واسطه دوستی عمیق ابوالقاسم طالبی و بهروز افخمی، این فیلم نقد نشد. در عوض در اقدامی بیسابقه در برنامه «هفت» به نقد یک مستند درباره جلال آل احمد با عنوان «نویسنده بودن» به کارگردانی مصطفی آلاحمد پرداخته شد تا بخش مسعود فراستی حذف شود؛ فراستی اما در این بخش نقد تنها نبود و شخصی به نام مهدی قزلی در این برنامه بود.
قزلی ابتدا به عنوان مستندساز و سازنده مستندی دیگر درباره جلال با نام «جلال در اسالم» معرفی ولی در نهایت به عنوان نویسنده این مستند خوانده شد و در کنار فراستی به نقد مستند مصطفی آل احمد درباره جلال آل احمد پرداخت. در واقع در روزی که فیلم سینمایی مورد توجه قرار گرفته در این برنامه، از نقد مصون ماند، یک مستند با حضور دو مخالف و بدون حضور یک منتقد موافق به چالش کشیده شد.
فراستی برای اینکه نقد جدیتر به فیلم «نویسنده بودن» کند، تأکید نمود، قزلی مستند «جلال در اسالم» را ساخته و این مستند بهتر از مستند «نویسنده بودن» است و اندازه حرفی که میزند، است. بدین ترتیب قزلی در مقام مستندساز معرفی شد؛ اما در ادامه این شخص به عنوان «نویسنده» این مستند معرفی شد.
اکنون با گذشت چند روز از این برنامه، مشخص شده که چهره مدعو از طرف فراستی و افخمی، نویسنده این مستند نیز نبوده و در تیتراژ پایانی مستند «جلال در اسالم» از مهدی قزلی مدیرعامل جدید بنیاد شعر و ادبیات داستانی به عنوان تامین کننده سرمایه این مستند صرفاً تشکر شده است. حسن حبیب زاده کارگردان مستند «جلال در اسالم» که قزلی دربارهاش حرف زد، سکوت کرده، ولی مصطفی آل احمد درباره اتفاق رخ داده، یادداشتی منتشر کرده است.
در بخشی از یادداشتی آل احمد آمده است: «...آقاى مهدى قزلى ابتدا به عنوان فیلمساز آن فیلم کوتاه که اکران هم نشده و کسی آن را ندیده مطرح شدند، ولى بعد معلوم شد ایشان فیلمساز نیستند و گفته شد نگارش فیلم از آن ایشان بوده و بعد معلوم شد، نویسنده فیلم هم نیستند و بعد گفتند به هر حال به این فیلم کمک کردند و نسبت دارند که آن نسبت هم معلوم نشد که نشد».
آل احمد افزود: «در همان جملات اول معلوم شد ایشان به کمک آقاى فراستى آمده است تا فیلم «نویسنده بودن» را که من کارگردانش هستم، نقد کند و البته این امر تا آن جا عجیب بود که مجرى برنامه، آقاى بهروز افخمى هم متعجب و پرسشگر خواهان توضیح از آقای فراستی شدند و این تذکر نشان از این داشت که این طرح آقاى فراستى بوده که ایشان به عنوان منتقد دوم و بر خلاف رسم برنامه وارد شوند. اگرچه آقای فراستی به این پرسش معترضانه آقای افخمی پاسخ نداد و بار دیگر هم آقای افخمی به این عدم پاسخ گویی معترض شد.»
این مستندساز ادامه داده است: «بعد در میان برنامه از اتاق فرمان آمدند و به آقای افخمی یادداشتی دادند که نام نویسنده و کارگردان فیلم کوتاه را ذکر کند و شفاف توضیح دهد که آقای قزلی فیلمساز آن فیلم نیست و قرار شد تصویر کتابی که ایشان درباره جلال نوشته است را نشان بدهند و بگویند ایشان نویسنده کتاب است، احتمالا تهیه کنندگان آن فیلم با تماس هایی شکایت خود را به برنامه رفته اند و حالا بماند تا بعد ها و سرنوشت این کتاب که چه بوده و که بوده... این همه طراحى براى حضور آقاى قزلى برای من جالب بود و خنده ام گرفته بود که این همه واهمه از فیلم «نویسنده بودن» است یا از من؟»
در دورانی که با برخی چهرهها برای جایگزینی افخمی گفتوگو شده و برخی از آنها این مذاکرات را رسانهای کردهاند، انتخاب برخی مهمانان در نوع خود قابل تأمل است و معانی دیگری را متبادر میسازد. بعید به نظر میرسد، این رسوایی تأثیر جدی در تغییر ساختار این برنامه داشته باشد، چرا که اتفاقات عجیبتر از این در ماههای اخیر رخ داده اما مشی تولیدکنندگان «هفت» ذرهای دستخوش اصلاح نشده است.
توضیح مهمان برنامه هفت درباره کیفیت حضورش
پس از انتشار این خبر، مهدی قزلی، توضیحاتی برای «تابناک» ارسال کرد. مدیرعامل بنیاد ادبیات داستانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در توضیحات خود تاکید کرده است: «من که از قضا مهدی قزلی هستم توسط عوامل برنامه هفت برای گفتگو درباره فیلم مستند "نویسنده بودن" دعوت شدم. هر چند دلیل دعوت کردن بنده را از ایشان باید بپرسید ولی گمانم سبب کتاب "جای پای جلال" بود که نوشته بودم از جلال و سفرها و تک نگاریهایش.
با سفارش و تهیه کنندگی بنده و مبتنی بر بخشی از این کتاب، دوست خوبم حسن حبیب زاده مستندی از زی و زندگی جلال در اسالم ساخت. عوامل برنامه هفت که از وجود چنین فیلمی مطلع شدند خواستار دیدنش شدند و ادامه ماجرا.
من نه احتیاجی به معرفی خودم به عنوان کارگردان این فیلم داشتم و نه موقعیت نسبتا شناخته شده ام این امکان را ایجاد میکرد. افخمی بود و اشتباهی که هم او تصحیح کرد و هم من توضیح دادم و عجب و عجیب از کسی که مطلب شما را نوشت، خدا هیچ، مردم هیچ، ویدیوی برنامه که هست.
نکته دیگر اینکه من جناب فراستی را از قاب تلویزیون میشناختم و گاهی قلمش و اساسا برای اولین بار ایشان را میدیدم. توهم نقشه و توطئه افخمی و فراستی و من برای نقد مستند ضعیف نویسنده بودن، از کم ظرفیتی سر هم کننده آن برامده که به جای استقبال و احترام به سوالات و مباحثات جلسه، طریق قیل و قال را انتخاب کردند و در برنامه، پشت صحنه و حالا رسانه شما ان را ادامه دادند.
با توجه به همان شناخت کوتاهی که در برنامه از ایشان پیدا کرده بودم، انتظاری از ایشان نداشته و ندارم اما از تابناک بعید بود این چشم بسته کاری. لااقل یک بار نامم را در اینترنت جستجو میکردید و برنامه پخش شده هفت را. در مطلبتان خلاف واقع بیشتر است که گمانم اگر هفتی ها لازم بدانند پاسخ خواهند داد.»