تنها دو روز پس از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و پیروزی دونالد ترامپ جمهوری خواه، رسانه ها و مطبوعات بین المللی پر شده از تحلیل هایی درباره آثار و پیامدهای داخلی و خارجی این انتخاب. در این میان، یکی از مسائل مهم، آینده روابط آمریکا و متحدان خود به ویژه کشورهای اروپایی، در شرایطی است که ترامپ بارها از ضرورت کاهش تعهدات خارجی آمریکا سخن گفته است.
به گزارش «تابناک»، موضوع آینده روابط آمریکا و کشورهای اروپایی در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ، بحث مهمی است که در حال حاضر در محافل مختلف غربی مورد توجه قرار دارد. به عقیده کارشناسان، پیروزی غیرمنتظره ترامپ، نگرانی ها نسبت به احتمال تغییر در ماهیت روابط واشنگتن با متحدان اروپایی خود را افزایش داده است.
روزنامه «واشنگتن پست» در مطلبی به قلم آنتونی فایولا ضمن پرداختن به همین موضوع، اشاره می کند که شاید هیچ کشوری در اروپا به اندازه آلمان نسبت به این امر حساس نباشد. این کشور که میزبان 47 هزار نیروی نظامی آمریکایی است، به مدت چندین دهه از چتر حمایت امنیتی آمریکا بهره برده است. اگرچه هزاران تن از این نیروها به جاهای دیگر اعزام شدند، اما مقامات ارشد آلمان و آمریکا به طور کلی به اتفاق نظری درباره حل و فصل موضوعات مهم مشترک دست یافته اند.
اکنون، دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا انتخاب شده که در جریان مبارزات انتخاباتی خود وعده داده بود از بار تعهدات آمریکا در «ناتو» کاسته و متحدان واشنگتن را وادار خواهد ساخت بخش عمده مسئولیت دفاع از خود را بر عهده بگیرند. این امر، در کنار نشانه های مثبت موجود در روابط ترامپ با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، اروپا را در وضعیت هشدار قرار داده است.
در حال حاضر، یک سوال مهم این است که آیا آمریکای ترامپ، غول خفته قدرت نظامی آلمان را بیدار خواهد کرد؟ این کشور، متأثر از خشونت های وحشتناک آدولف هیتلر در جنگ جهانی دوم، از زمان پایان این جنگ تاکنون از حرکت به سوی توسعه توان نظامی خودداری کرده است. اما اکنون دیدگاه هایی جدی درباره ضرورت تحول در این زمینه، در داخل آلمان به گوش می رسد. همزمان، در دیگر کشورها، از بلژیک گرفته تا فنلاند، ابراز تمایل به در پیش گرفتن یک سیاست امنیتی مستقل از آمریکا، افزایش می یابد.
البته ترامپ ممکن است از بخشی از وعده های انتخاباتی افراطی خود صرف نظر کند و از سوی دیگر، موانع قابل توجهی بر سر راه تبدیل آلمان به یک «کشور عادی» از نظر توازن قدرت اقتصادی و توان نظامی وجود دارد. یکی از این موانع، مخالفت جدی افکار عمومی با توسعه قدرت نظامی است. از کار افتادگی و ضعف تجهیزات موجود نظامی در این کشور، یک مسئله قابل توجه دیگر است.
با این وجود، نگرانی از ریاست جمهوری ترامپ، می تواند راه را برای تغییر هموار کرده و از جمله، مذاکرات برای تشکیل یک «ارتش اروپایی» با محوریت آلمان و فرانسه را سرعت ببخشد. از یک منظر، عصر جدید در عرصه امنیت اروپایی از هم اکنون آغاز شده است. برلین ماه آینده 650 سرباز به مالی اعزام می کند تا در کار مبارزه با گروه های افراطی آن کشور به نیروهای فرانسوی کمک کنند. افزون بر این، قرار است سال آینده نیروهای آلمانی در اقدامی نمادین به لیتوانی اعزام شوند؛ اقدامی که بخشی از برنامه ناتو برای صف آرایی مقابل روسیه است.
کریستین مولینگ، پژوهشگر بنیاد مارشال در برلین در این زمینه می گوید: «اگر روسیه و آمریکا به نوعی تفاهم مخصوص قدرت های بزرگ دست یابند، آلمان می بایست در موضوع دفاع خود تجدیدنظر کند... اما دفاع در مقابل چه کسی؟ آمریکا را هم شامل می شود؟ در واقع شما یک جعبه پاندورا را باز خواهید کرد».
همچون بسیاری از آمریکایی ها، برای اروپایی ها هم ناشناخته بودن رویکرد واقعی ترامپ مایه نگرانی است. کشورهایی همچون آلمان، در دوره پیش از انتخابات دیداری میان نمایندگان خود و نمایندگان کمپین ترامپ برگزار نکردند و خود ترامپ نیز تاکنون با رهبران مهم اروپایی، از جمله آنگلا مرکل دیدار نداشته است. افزون بر این، انتخاب ترامپ سبب شده تصویر آمریکا نزد اروپایی ها به عنوان یک کشور جدی و بستر تساهل، زیر سوال برود و این خود سبب دیگری برای تمایل آن ها به پیشبرد رویکرد مستقل است.
به هر ترتیب، در پی پیروزی ترامپ از یک و خروج انگلیس از اتحادیه اروپا از سوی دیگر، بسیاری در اروپا معتقدند که نظم جهانی در حال تغییر است. در این شرایط، بزرگترین متحد اروپا، می تواند به عنوان رقیب اصلی آن در موضوعاتی همچون تغییرات آب و هوایی، توافق هسته ای ایران و تجارت آزاد ظاهر شود. در چنین شرایطی، تمایل اروپایی ها برای پیشبرد یک سیاست مستقل در حوزه امنیتی، در حال افزایش است.
