زمان زیادی تا برگزاری دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری نمانده است و با روشن شدن میدان داران این رقابت ها و آغاز رسمی زمان تبلیغات انتخاباتی، هر روز بحثی جدید در فضای رسانه ای کشور طرح می شود؛ یک روز سخن از چگونگی بررسی احراز صلاحیت های کاندیداها و واکنش کاندیداهای رد صلاحیت شده خبرساز می شود، روز دیگر مباحثی چون مناظره های تلویزیونی و بایدها و شایدهای آن یا برنامه های ستادی و انتخاباتی کاندیداها.
به گزارش «تابناک»؛ خلاصه اینکه فصل تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری، مناسب‌ترین و بهترین زمان برای طرح جدل های سیاسی است. به همین دلیل هم هست که صاحب‌نظران عرصه سیاسی کشور از این زمان محدود به عنوان بهار انتخابات یاد می کند و می گویند، این ایام فرصتی طلایی برای طرح مگوهای عالم سیاست است. در کنار اینکه احزاب در این ایام فرصت طرح مطالباتشان را به دست می آورند، این روزها فرصت خوبی است برای بازخوانی آنچه در ادوار گذشته انتخابات ریاست جمهوری بر احزاب و صاحب نامانشان گذشت.
از اولین دوره برگزاری انتخابات و ریاست جمهوری «مهدی بازرگان» گرفته تا تشکیل دولت های سازندگی و اصلاحات و دولت های بعدی. انتخابات ریاست جمهوری همیشه یک برنده دارد و جماعتی بازنده؛ جماعتی که یا از ورود به کارزار رسمی رقابت ها بازمانده اند و شورای نگهبان حکم به رد صلاحیت شان داده یا جماعتی که در عرصه رقابت های رسمی انتخابات چنان شکستی بر بدنه سیاسی ـ اجتماعی شان تحمیل شده که گاه هرگز فرصت بازسازی به دست نیاورده اند و رو به تغییر تابلو و تغییر مسیر نهاده اند.
در این گزارش، اجمالا به بررسی 11 دوره انتخابات ریاست جمهوری پرداخته ایم و به صورت ویژه آماری از رد صلاحیت شدگان این انتخابات ارایه کرده ایم. در این گزارش می خوانیم که رؤسای جمهوری گذشته در چه فضایی و در رقابت با کدام کاندیداها سکاندار قوه مجریه شده اند و کدام رقیبانشان به دلیل رد صلاحیت فرصت رقابت را به دست نیاورده اند.
بهمن 58؛ ریاست جمهوری اولدر این دوره انتخابات ریاست جمهوری ۱۲۴ نامزد شرکت کردند که پس از اعلام انصراف یا استعفای برخی از نامزدها در نهایت ۹۶ نامزد در روز انتخابات به رقابت با یکدیگر پرداختند. این دوره بیشترین آمار کاندیداها و کمترین تعداد ممنوع الورودها را دارد. «ابوالحسن بنی صدر، احمد مدنی، صادق قطب زاده، حسن ابراهیم حبیبی، کاظم سامی، حسن آیت، صادق طباطبایی، صادق خلخالی، محمد مکری و صفر علی خلیلی» از جمله نامزدهای اولین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران بودند. در بین کاندیداها یکی به دلیل اقدامات سیاسی – امنیتی مجبور به کناره گیری شد و «جلال الدین فارسی» کاندید مورد حمایت حزب جمهوری اسلامی به دلیل انتشار خبر مربوط به عدم ایرانی الاصل بودن (پدر وی از مهاجرین افغانی - شهر هرات - به ایران بودند) رقابت‌های انتخاباتی کناره گرفت.
مرداد 60؛ ریاست جمهوری دومانتخابات دومین دوره ریاست‌جمهوری مرداد سال 60 برگزار شد. در این دوره از انتخابات که برای اولین بار با حضور شورای نگهبان قانون اساسی برگزار شد، از 71 داوطلب تنها 4 نفر امکان رقابت برای کسب کرسی ریاست جمهوری را یافتند. «سیداکبر پرورش، عباس شیبانی، حبیب‌الله عسگراولادی مسلمان و محمدعلی رجایی» که در نهایت شهید محمدعلی رجایی با کسب بیش از12 میلیون رای رئیس جمهور شد.
مهر 60؛ ریاست جمهوری سومدر سومین دوره انتخابات ریاست جمهوری 46 نفر ثبت نام کردند، اما 42 تن نامزدهای ثبت نامی توسط شورای نگهبان رد صلاحیت شدند. «آیت الله سید علی خامنه‌ای، علی‌اکبر پرورش، حسن غفوری‌فرد و رضا زواره‌ای» چهار نامزد نهایی بودند (آیت الله محمدرضا مهدوی کنی هم که آن روزها کفیل نخست‌وزیر وقت بود، از حضور در قابت ها انصراف داد.) در میان رد صلاحیت شدگان نام «ابراهیم یزدی» نماینده وقت مجلس شورای اسلامی و وزیر خارجه دولت موقت و مسئول دفتر سیاسی نهضت آزادی تا دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در همه ادوار ریاست به چشم می خورد که البته موفق به کسب رای احراز صلاحیت از سوی شورای نگهبان نشد.
مرداد64؛ ریاست جمهوری چهارمدر این انتخابت از میان 50 نفر نامزد انتخاباتی تنها صلاحیت 3 تن تأیید شد. در این میان رد صلاحیت «مهندس بازرگان» خبرسازترین بود. در نهایت هم در این دوره از رقابت ها با «حضور آیت الله سیدعلی خامنه‌ای، حبیب‌الله عسگراولادی و سید محمود کاشانی» برگزار شد و حضرت ایت الله سید علی خامنه‌ای با کسب بیش از 12 میلیون رأی برای دومین بار به عنوان رئیس جمهوری اسلامی ایران انتخاب شدند
خرداد 68؛ ریاست جمهوری پنجم
نخستین انتخابات ریاست جمهوری ایران پس از فوت امام و انتخاب حضرت آیت الله خامنه ای به عنوان ولی فقیه و رهبر انقلاب اسلامی، یک ماه و نیم زودتر از موعد مقرر برگزار شد. شورای نگهبان در این دوره از میان 79نفر نامزد ریاست جمهوری صلاحیت 77نفر را احراز نکرد. در نهایت تنها «اکبر هاشمی رفسنجانی و عباس شیبانی» دو نامزد شرکت کننده در این انتخابات بودند و هاشمی پیروز میدان شد.
خرداد 72؛ ریاست جمهوری ششمدر این دوره 128 نفر در انتخابات نام‌نویسی کردند، اما شورای نگهبان صلاحیت 124 نفر را احراز نکرد. در این دوره از انتخابات چهار نامزد ریاست جمهوری با هم رقابت داشتند. «عبدالله جاسبی (رئیس دانشگاه آزاد)؛ رجبعلی طاهری (نماینده کازرون در دوره اول مجلس شورای اسلامی) و احمد توکلی» رقبای رئیس جمهور وقت بودند. حضور دو چهره اول بیشتر به تأیید سیاست‌های هاشمی شباهت داشت و تنها «احمد توکلی» رقیب واقعی وی محسوب می شد. هاشمی رفسنجانی در نهایت با کسب 15 میلیون رأی باز هم رئیس جمهور شد.
خرداد76؛ ریاست جمهوری هفتمدوم خرداد 76 هفتمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران برگزار شد. در این انتخابات چهار کاندیدا با نظارت شورای نگهبان تأیید صلاحیت شدند. «سید محمد خاتمی؛ وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمد محمدی ری‌شهری؛ وزیر پیشین اطلاعات و نماینده ولی فقیه و سرپرست حجاج، رضا زواره‌ای؛ رئیس وقت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و عضو حقوق‌دان شورای نگهبان و علی‌اکبر ناطق نوری؛ رئیس وقت مجلس شورای اسلامی و وزیر پیشین کشور» چهار رقیب این میدان بودند که از میان آنها «سید محمد خاتمی» پیروز رقابت ها شد.
خرداد80؛ ریاست جمهوری هشتمهشتمین دوره انتخابات ریاست جمهوری 18 خرداد 88 با حضور 10 نامزد نهایی برگزار شد. «محمد خاتمی، احمد توکلی، علی شمخانی، عبدالله جاسبی، حسن غفوری فرد، منصور رضوی، شهاب الدین صدر، علی فلاحیان، مصطفی هاشمی‌طبا و محمود کاشانی» از دیگر نامزدهای این دوره از انتخابات بودند. در این انتخابات 814 نفر ثبت نام کردند و 10 نامزد تأیید صلاحیت شدند. «ابراهیم اصغرزاده» از جمله چهره هایی بود که برای حضور این انتخابات احراز صلاحیت نشد.
خرداد84؛ ریاست جمهوری نهمنهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در دو مرحله در 27 خرداد و 3 تیر همان سال برگزار شد و در جریان آن «محمود احمدی نژاد» به عنوان ششمین رئیس جمهور ایران انتخاب شد. شورای نگهبان ایران از 1014 نفری که برای این انتخابات ثبت نام کرده بودند صلاحیت 6 نفر- «هاشمی رفسنجانی، مهدی کروبی، محسن رضایی، علی لاریجانی، محمد باقر قالیباف و محمود احمدی نژاد»- را تأیید کرد.
رد صلاحیت برخی چهره های مستقل و اصلاح طلب از سوی شورای نگهبان در این دوره خبر ساز شد، چنان که پس از حکم حکومتی مقام معظم رهبری صلاحیت دوتن دیگر یعنی «مصطفی معین و محسن مهرعلیزاده» نیز به خیل کاندیداها اضافه شدند. در این دوره از رقابت ها «محسن رضایی» قبل از انتخابات اعلام انصراف کرد.
خرداد88؛ ریاست جمهوری دهمدر این دوره از انتخابات 475 نفر ثبت نام کردند که البته تنها 4 تن – «محمود احمدی نژاد ،مهدی کروبی، میرحسن موسوی و محسن رضایی» - موفق به احراز صلاحیت از سوی شورای نگهبان شدند. اکبر اعلمی، نماینده دوره‌های ششم و هفتم مجلس شورای اسلامی، رفعت بیات، نماینده زنجان در دور هفتم مجلس شورای اسلامی وقاسم شعله‌سعدی، نماینده مجلس سوم و مجلس چهارم از شهر شیراز در مجلس شورای اسلامی از جمله چهرهایی بودند که در این انتخابات توسط شورای نگهبان رد صلاحیت شدند.
خرداد92؛ ریاست جمهوری یازدهمدر این دوره 686 نفر نام‌نویسی کرده بودند که 37 تن شان از چهره های سرشناس بودند . این جمع 9 تن پیش از اعلام صلاحیت‌ها کناره‌گیری کردند در نهایت هم از میان 28 نامزد سرشناس که در یازدهمین انتخابات ریاست‌جمهوری ایران نام‌نویسی کرده بودند 8 نفر را شورای نگهبان تأیید صلاحیت کرد. «حسن روحانی، سعید جلیلی، محمد باقر قالیباف، محمدرضا عارف، محسن رضایی، علی اکبرولایتی، غلامعلی حداد عادل، محمد غرضی» تأیید صلاحیت شدگان بودند.
البته رد صلاحیت اکبر هاشمی رفسنجانی، رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام و رییس‌جمهور اسبق، و اسفندیار رحیم مشایی، رئیس دفتر سابق رئیس جمهور و نامزد مورد حمایت احمدی نژاد بود، واکنش‌هایی در پی داشت. برخی افراد به دنبال ورود رهبری و بازنگری در رای شورای نگهبان همانند نهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ایران بودند.
ابراهیم اصغرزاده،اسفندیاررحیم‌مشایی،اکبر اعلمی،اکبر هاشمی رفسنجانی،پرویز کاظمی، حسن سبحانی،روح‌الله احمدزاده کرمانی،سید ابوالحسن نواب،سید احمد کاشانی،سید محمدباقر خرازی، طهماسب مظاهری، علی فلاحیان، علیرضا زاکانی، قاسم شعله‌سعدی، محمد سعیدی‌کیا، محمد شریعتمداری، محمدحسن قدیری ابیانه، مسعود پزشکیان، مصطفی کواکبیان ومنوچهر متکی 20 چهره ای بودند که صلاحیتشان از سوی شورای نگهبان رد شد. در این میان رد صلاحیت هاشمی بمب خبری آن روزها بود.
تحلیلگران سیاسی ردصلاحیت هاشمی را بزرگترین رد صلاحیت تاریخ انقلاب می‌نامند، خبر رد صلاحیت اکبر هاشمی رفسنجانی، حتی از خبر این که چه کسانی تأیید صلاحیت شدند، مهم‌تر و پرسر و صداتر بود.
در آن سوی میدان انتخابات پس از انصراف علی‌اکبر جوانفکر و محمدرضا رحیمی تنها گزینه مطرح حامیان دولت اسفندیار رحیم مشایی بود، که طبق پیش بینی‌ها شورای نگهبان او را رد کرد. طیف محمود احمدی نژاد تا آخرین دقایق بررسی اعتراضات به شورای نگهبان امید به وساطت داشتند که محقق نشد.
اردیبهشت 96؛ ریاست جمهوری دوازدهماین دوره از انتخابات ریاست جمهوی 1636 نفر داوطلی کاندیداتوری در قابت ها بودند که البته از این جمع تنها 28 تن سرشناس و صاحب نام بودند. در نهایت هم شورای نگهبان در نامه ای به ستاد انتخابات کشور «مصطفی میرسلیم، ابراهیم رئیسی، حسن روحانی، اسحاق جهانگیری، محمد باقر قالیباف و مصطفی هاشمی طبا» را به عنوان نامزدهای احراز صلاحیت شده انتخابات ریاست‌جمهوری را معرفی کرد.
محموداحمدی نژاد، محمد هاشمی بهرمانی، علیرضا زاکانی، حمیدرضا حاج بابایی، حمیدرضا بقایی، محسن رهامی، اعظم طالقانی، مهدی کلهر، محسن غرویان، حسن بیادی از جمله 28 کاندیدای صاحب نامی بودند که موفق به عبور از سد احراز صلاحیت های شورای نگهبان نشدند. دراین دوره در میان فهرست بلند بالای رد صلاحیتی ها نام محمود احمدی نژاد رئیس دولت های نهم و دهم بیش از هر فرد دیگری خودنمایی می کند.
داداش استباه میزنی. این که اسامی تایید شده هاست. ببین اسم چندتا تایید نشده رو نوشتی تکراریه که