مالیات بر ارزش افزوده (value-added tax) یا به اختصار VAT برآوردی از ارزش ایجادشده در بنگاههای اقتصادی در هر مرحله از فرایند تولید و توزیع است که این کار معمولا با هر بار فروش یا افزودن ارزش به محصول اتفاق میافتد. مالیات بر ارزش افزوده بر روی تفاوت میان هزینهی خرید یک دارایی و قیمتی که میتوان آن را به فروش رساند (یعنی مقدار ارزش اضافه شده به دارایی) وضع میشود. تولیدکنندگان و توزیعکنندگان معمولا هزینهی مالیات بر ارزش افزوده را در شکل افزایش قیمت بر دوش مصرفکنندهی نهایی میگذارند. مالیات با هر بار دست به دست شدن تا رسیدن به دست مصرفکننده به قیمت محصول اضافه میشود و در نهایت توسط او پرداخت میشود.
خدمات مالی از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند؛ زیرا هیچ روش سیستماتیک و سادهای برای تعیین مالیات برای این دسته از خدمات وجود ندارد و تا حدی به این دلیل است که تعیین سازوکار خدمات ارائهشده دشوار است. همچنین برخی در این فکر هستند که آیا مالیات بستن به خدمات مربوط به سرمایهگذاری و پسانداز منصفانه است یا نه.
اگرچه برخی خدمات از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند اما سازمانهایی هم که این خدمات را ارائه میدهند، باید برای مواردی نظیر خرید ملزومات اداری مالیات بپردازند. به علاوه، این بنگاهها فاقد شرایط لازم برای تخفیفهای مالیات بر ارزش افزوده هستند. بنابراین این بنگاههای معاف، تمامی مالیات بر ارزش افزودهی هر کالا یا خدمت خریداری شده را میپردازند. غالبا هزینهی پرداخت مالیات بر ارزش افزوده در قیمت خدمات ارائهشده گنجانده میشود. در نتیجهی این بیتعادلی، رقابت بیشتر میشود؛ چرا که شرکتها میتوانند به جای استفاده از خدمات شرکتهایی که احتمالا قیمتهایشان به خاطر پوشش همه یا بخشی از مالیات بر ارزش افزودهی پرداختشده دچار تورم شده است، از خدمات فاقد مالیات استفاده کنند.
به منظور از بین بردن چنین انحرافاتی، نیاز به یک روش جدید تعیین مالیات برای خدمات مالی احساس میشود. اگر چنین خدماتی دیگر از مالیات بر ارزش افزوده معاف نباشند، میتوانند مالیات بر ارزش افزودهی از پیش پرداختشده برای تجهیزات یا سایر ملزومات را باز پس بگیرند اما لازم است که به خاطر تمامی خدمات ارائهشده، مالیات بر ارزش افزوده بپردازند. چیزی که باعث پیچیدگی بیشتر میشود دستهبندی این موضوع است که چه خدماتی به طور مشخص از جانب مشتری و چه خدماتی از جانب مؤسسه انجام شود. علاوه بر این، خدمات انجامشده برای کل مؤسسه هنوز به طور غیرمستقیم به نفع مصرفکننده است. این موضوعات در زمان محاسبهی ارزشی که تأمینکنندهی خدمت باید بابت آن مالیات بپردازد دچار ابهام میشود.
مزیت سیستم موجود در این است که مردم به آن عادت کردهاند. تعیین مالیات بر ارزش افزوده برای خدمات مالی به این معناست که منابع افزودهشده باید متعهد به تغییر پوشش مالیات بر ارزش افزودهی فعلی و یافتن راهی برای سنجش ارزش افزودهی مؤسسات مالی باشند. گزینهی دیگر این است که به دنبال یک روش متمایز تعیین مالیات برای خدمات باشیم به طوری که زیر نظر سیستم مالیات بر ارزش افزوده قرار داشته باشد. مثلا، کمیسیون اروپا به دنبال راهی برای تعیین مالیات برای خدمات بر اساس جریان نقدی است.