تشابه گفتمانی جالب صالحی امیری و شمقدری؛
در دولت روحانی مثل احمدی نژاد فیلم توقیفی نداریم، فقط نیاز به اصلاح دارند
تاکتیکی که امروز صالحی امیری در پیش گرفته، در اریبهشت 1392 توسط جواد شمقدری دنبال میشد. شمقدری در مقام معاون وزیر ارشاد و رئیس سازمان سینمایی دولت احمدی نژاد درباره چند فیلم سینمایی نظیر «زمهریر» گفته بود: «در حال حاضر فیلمی که به مفهوم مطلق توقیفی باشد، وجود ندارد و تنها برخی از آثار نیاز به اعمال اصلاحاتی دارند.»
اظهارنظر اخیر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت یازدهم، یادآور ادبیات مشابهی است که معاون سینمایی وزیر فرهنگ و ارشاد دولت دهم به کار برده بود؛ تشابهی بس عجیب که این پرسش را پیش آورده، با توجه اشتراکات جالب، تغییر دولت تا چه میزان در تغییر رویکرد این وزارتخانه تأثیر داشته است؟
به گزارش «تابناک»؛ پس از آنکه سیدرضا صالحی امیری در نامهای به مسئولان صداوسیما، درخواست پخش ربنا را مطرح کرد، اصغر نعیمی، یکی از کارگردانهای سینمای ایران در نامهای خطاب به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، از او خواست به همان میزان که به پخش ربنا در تلویزیون توجه میکند، به رفع توقیف آثاری که اتفاقاً اختیارشان در حوزه مسئولیت وزیر است نیز توجه کند.
«خیابانهای آرام» کمال تبریزی، «زمهریر» علی رویینتن، «عصبانی نیستم» رضا
درمیشیان، «آشغالهای دوستداشتنی» محسن امیریوسفی، «پارادیس» علی عطشانی،
«ارادتمند؛ نازنین، بهاره، تینا» عبدالرضا کاهانی، «وقت داریم حالا»
عبدالرضا کاهانی، «خانه پدری» کیانوش عیاری، «کاناپه» کیانوش عیاری، «گزارش
یک جشن» ابراهیم حاتمیکیا، «خرس» خسرو معصومی، «خانه دختر» شهرام
شاهحسینی دوازده فیلم سینمایی مهم در صف رفع توقیف بودند.
نزدیک دو هفته پس از این دستور، صالحی امیری ادبیاتش را تغییر داد و گفت: «اگر اصلاحات لازم فیلمهای توقیفی اعمال شود، دوباره در شورا تأیید میشود و
این فیلمها امکان اکران پیدا میکنند. در غیر این صورت، رسما اعلام می
شود بلاتکلیف نیستند. هدف ما خروج فیلمهای بدون مجوز از بلاتکلیفی است و
در تلاشیم فیلمهایی که امکان اصلاح دارند را اصلاح کنیم. شورای تخصصی
فیلمها را بازبینی کرده و اگر اصلاحات لازم که در چهارچوب مبانی تعریف شده
در نظام سینمایی است اعمال شود، مجوز لازم را میگیرند و اگر اصلاحات
اعمال نشود این فیلمها مجوزی دریافت نخواهند کرد.»
اکنون با نزدیک شدن به دهم مردادماه یعنی پایان ضرب الاجل دو ماهه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، صالحی امیری در موضع گیری صورت مسأله را پاک کرده و گفته است: «ما میخواستیم یک بار برای همیشه این مفهوم توقیف را از اذهان پاک کنیم. فیلم یا مجوز میگیرد یا نمیگیرد. چیزی به اسم توقیف در ادبیات نمایشی غلط است. اکثریت قریب به اتفاق فیلمها مجوز میگیرند و بقیه نیز که نمیگیرند باید اصلاحات را اجرا کنند. مثلا یکی از فیلمها تهیهکننده و کارگردان تمایلی به اصلاح ندارد به همین دلیل به نظر ما این فیلم قابلیت اکران نیز نخواهد داشت.»
این ادبیات وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به مذاق اهالی سینما خوش نیامد و به عنوان نمونه عبدالرضا کاهانی که دو فیلم در لیست توقیفیها دارد، در توییتی با نقل قول صالحی امیری مبنی بر وجود نداشتن فیلم توقیفی، کنایه زده و نوشته است: «ما از ادبیات فضایی حرف می زنیم آقای وزیر شما به دل نگیرید».
در این میان، بررسیهای «تابناک» از یک تشابه جالب پرده برداشت. تاکتیکی که امروز صالحی امیری در پیش گرفته، در اریبهشت 1392 توسط جواد شمقدری دنبال میشد. شمقدری در مقام معاون وزیر ارشاد و رئیس سازمان سینمایی دولت احمدی نژاد درباره چند فیلم سینمایی نظیر «زمهریر» گفته بود: «در حال حاضر فیلمی که به مفهوم مطلق توقیفی باشد وجود ندارد و تنها برخی از آثار نیاز به اعمال اصلاحاتی دارند.»
به نظر میرسد تغییر دولت احمدی نژاد به دولت روحانی تأثیری در رویکردهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نداشته و همان مسیر گذشته -لااقل در حوزه سینما- در دستور کار قرار دارد. بدون تردید، صالحی امیری با سوابقش به خوبی از تبعات دستور اولیهاش آگاهی داشته و با این اوصاف در نهایت به همان ادبیات پایان کار دولتمردان احمدی نژاد متوسل شده که یک تراژدی تمام عیار است.