بحران آب زنجان وحشتناک است، امکان پلمپ چاه غیرمجاز وجود ندارد

به گزارش «تابناک»؛ حجت الاسلام و المسلمین حسن مظفری، دادستان عمومی و انقلاب استان زنجان، هفته گذشته با اشاره به مشکلات شدید آبی در استان زنجان، مسائلی را مطرح کرد که قابل تأمل است و تصویری نگران کننده از آینده منابع آب زنجان در اختیار قرار می دهد. مثل وجود بیش از 9 هزار چاه آب غیر مجاز در این استان، که عملاً راه را برای هرگونه برنامه ریزی صحیح در این استان بسته است.

مظفری در سخنانش در دادگستری استان، بحران آب را ناشی از سه معضل اصلی دانسته و عنوان کرد: نابسامانی پیش آمده در بحث چاه‌های غیرمجاز با عنوان قانون تعیین تکلیف چاه‌های غیرمجاز کلید خورد و عملا برای مجرمی که عمل غیرقانونی انجام داده و چاه غیرمجاز حفر کرده، به جای مجازات، سند و پروانه صادر کرده است.

وی افزود: در واقع یک شبه آمار چاه‌های غیرمجاز چندین برابر رشد کرد و تصاعدی تعداد حفر چاه‌های غیرمجاز افزایش یافت، به طوری که سودجویان برای بهره‌مند شدن از مزایای قانون مصوب به حفر چاه در اقصی نقاط کشور کردند.

وی با بیان اینکه برابر آمار ارائه شده حدود ۹۴۱۵ حلقه چاه غیرمجاز در سطح استان زنجان وجود دارد، اظهار داشت: اگر در هر ثانیه به طور متوسط ۱۵ لیتر از چاه‌های غیرمجاز آب برداشت شود، عملاً دچار یک فاجعه و بحران شده ایم چرا که هشت میلیون و چهارصدو هفتاد و سه هزار و پانصد لیتر در یک دقیقه غیر مجاز از حجم سفره‌های آب زیرزمینی با برداشت غیرمجاز کاسته می‌شود که این آمار فقط برای چاه‌های غیرمجاز شناسایی شده است و چنانچه آمار چاه‌های غیرمجاز غیر رسمی نیز بدان اضافه شود عدد اعلامی نجومی خواهد شد.

سخنان نگران کننده دادستان عمومی و انقلاب استان زنجان در رابطه با منابع و مسائل آب استان زنجان در حالی مطرح می شود که می دانیم این بحران تنها به این استان غربی کشور اختصاص ندارد و بسیاری از مناطق جغرافیایی کشور، به ویژه مناطق گرم و خشک با چنین مشکلی مواجه هستند.

در این میان، شنیدن اخباری در رابطه با وجود بحران آب و کاهش منابع آب زیرزمینی در استانی مثل زنجان که از نظر جغرافیایی در مناطق پرباران کشور قرار دارد و با میانگین بارش سالانه بیش از 300 میلیمتر از میانگین کشوری نیز شرایط بهتری دارد، قابل تأمل است.

این مسأله از آن جهت مهم به نظر می رسد که در این محدوده جغرافیایی بر خلاف سایر مناطق بحث تغییر اقلیم و کاهش بارندگی در میان نیست و هرچه هست، نشان ضعف و مدیریت غلط مسئولان در سال و دهه های گذشته است؛ موضوع مهمی که البته در شرایط کنونی نیز ادامه دارد و نشانه ای از جبران یا اصلاح آن وجود ندارد.

احمد بیگدلی، عضو مجمع نمایندگان استان زنجان در مجلس شورای اسلامی در رابطه با مشکلات آبی استان زنجان به خبرنگار «تابناک»، گفت: بحران آب در استان زنجان بسیار وحشتناک است. ریشه اصلی این مشکل هم مربوط به دهه های گذشته است و استان زنجان بخاطر مدیریت غلط منابع آب در سال های گذشته خسارات سنگینی متحمل شده است.

بیگدلی با اشاره به حوزه انتخابیه خود یعنی شهرستان خدابنده اضافه کرد: برای مثال در حوزه انتخابیه بنده در دهه های گذشته کشاورزی تحت تأثیر ارائه مجوز به چاه های غیرمجاز و عدم برخورد قانونی با آنها به شدت گسترش یافت و برداشت بی رویه آب در کنار توزیع زیاد و غیر کارشناسی کود شیمیایی به آب های زیر زمینی، نه تنها حجم آب های در دسترس را کاهش یافت، بلکه به نیتراته شدن منابع آب موجود نیز منجر شد.

نماینده مردم خدابنده با تأکید بر این مهم که هم اکنون در بسیاری از روستاهای استان از جمله شهرستان خدابنده مشکل آب شرب و کشاورزی به شدت جدی است و حداقل در این شهرستان 2 هزار چاه آب غیر مجاز وجود دارد از عدم امکان مدیریت ضربتی مشکل موجود گفت و ادامه داد: برخی معتقدند برای حل مشکل پیش آمده باید ضربتی چاه های غیرمجازی که در سطح استان وجود دارد را پلمپ کنیم. اما این اقدام پیامدهای اجتماعی بسیار سنگینی دارد و نمی توان این کار را در کوتاه مدت عملیاتی کرد.

بیگدلی با تأکید بر اشتباه گذشتگان در به وجود آمدن مشکلات آب استان از تلاش نمایندگان مجلس برای ساماندهی این اوضاع سخن گفت؛ صحبت هایی که البته به هیچ طرح و برنامه دقیق و مشخصی اشاره نداشت.

بنابراین اینکه استان زنجان با میزان بارندگی بیش از 300 میلیمتر در سال که از میانگین کشوری بالاتر است نیز در زمره استان های دارای مشکل آبی کشور قرار گرفته و به گفته مسئولان ارشد این استان آینده روشنی در این زمینه ندارد، گواه دقیقی از ناکارآمدی چند دهه مدیریت منابع آب در کشور است؛ مدیریتی که حاصل آن برای اکثر استان های کشور چیزی جز دامن زدن به خسارت های زیست محیطی و تشدید بحران آب نبود.