اواخر هفته گذشته مرگ دلخراش کودک گیلانی، توفانی را در رسانههای مکتوب و در دل فضای مجازی به راه انداخت و هنوز مخاطب، خود را زیر سنگینی این آوار احساس می کرد که فیلم خودکشی دو دختر نوجوان در اصفهان در کانالهای خبری دست به دست شد و این بار عامل مرگ نه پدرخوانده شیطان صفت «اهورا» بود نه مرد رنگرز همسایه «آتنا»، چرا که در نخستین اظهارنظر از سوی فرمانده نیروی انتظامی اصفهان اعلام شد.
ایران در ادامه نوشت: بازی «نهنگ آبی» دلیل خودکشی این دو دانشآموز است و خبرهای تکمیلی نیز حکایت از آن داشت که این دو نوجوان 15 و 16 پیش از سقوط آزاد از روی پل، با ضبط یک پیام صوتی با خانواده خود خداحافظی کردهاند و در این پیام، آنها اعلام کردهاند که بهدلیل بازی آنلاین نهنگ آبی دست به این اقدام زدهاند. همین خبر کافی بود که نوک پیکان حمله به سوی شبکههای مجازی و بازیهای آنلاین نشانه رود.
البته در این میان آنها که اعتقاد به آزادسازی فضای مجازی داشته و دارند نوع دیگر به این خبر واکنش نشان دادند تا آنجا که محمدجواد آذری جهرمی وزیر فعال در شبکههای اجتماعی همچون توئیتر و اینستاگرام در پستی در این خصوص نوشت: «خبر خودکشی دو دختر نوجوان بهدلیل پیروی از رفتارهای شیطان گونه در فضای مجازی برای شنوندگان ناراحتکننده و بهت آور بود. بنده نیز از شنیدن خبر متأثر شدم. باید بپذیریم که در کنار منافع بسیار، آفات جدی هم در فضای مجازی وجود دارد».
جدا از مضر یا مفید بودن استفاده از فضای مجازی برای نوجوانان سؤالی که مطرح میشود این است تأثیرگذاری رسانهها در فراگیری یک باور به چه میزان است که در پاسخ باید گفت در این خبر خاص صددرصد تأثیر داشته است چرا که «نهنگ آبی» اساساً بازی نیست و ماهیتی متفاوت از یک اپلیکیشن یا نرمافزار قابل نصب بر تلفن همراه دارد. اما متأسفانه چون اعلام اولیه خبر خودکشی این دو نوجوان و ارتباط آن با چالش نهنگ آبی از سوی یک مقام رسمی انتظامی بهعنوان بازی نهنگ آبی اعلام شد و البته در مراحل بعد، یکی دیگر از دستگاه های انتظامی، ارتباط میان نهنگ آبی و ماجرای خودکشی را نفی کرد.
در این میان هیچ خبرنگار و رسانهای زحمت یک جستوجو ساده را به خود نداد تا دریابد که اساساً نهنگ آبی یک چالش است نه یک بازی آنلاین، ناخواسته این باور غلط همه گیر شد که حتماً این دو نوجوان بازی به نام نهنگ آبی را در گوشی خود بارگذاری کردهاند و در آخر این بازی آنها را به سمت خودکشی هدایت کرده است و با این سناریو رسانهها به سمت تولید محتوا در این زمینه گام برداشتند تا آنجا که طبق گفته یکی از خبرگزاریها، دوشنبه شب 1 آبان درحالی وزیر ارتباطات در میانه گفتوگویی در شبکه خبر صراحتاً اعلام کرد «نهنگ آبی بازی نیست» و «این چالش هیچ قربانیای در ایران نداشته» که چند ساعت قبل و در قالب برنامه پربازدید صبحگاهی «حالا خورشید»، مخاطبان رسانه ملی با جزئیاتی به ظاهر دقیق در جریان «تبعات نصب و استفاده» از این «بازی» قرار گرفتند و حتی با پخش تصویری از لوگوی آبیرنگ این بازی، مجری برنامه از والدین ایرانی خواست نسبت به نصب این «بازی» بر تلفن همراه نوجوانانشان حساس باشند.
حالا در این میان این سؤال مطرح میشود تکلیف مخاطب رسمیترین رسانه کشور با مواجهه این گونه اخبار چیست؟