در حالی که روز گذشته، انتخابات پارلمانی برای تعیین حزب حاکم بعدی که در این کشور به قدرت میرسد انجام شد و به رغم حساسیتهای بالای آن ـ هم برای ایتالیا و هم برای اتحادیه اروپا ـ گویا نتایج این انتخابات به گونهای رقم خورده که هیچ حزبی توان به دست آوردن اکثریت آرا را نداشته و این مسأله ایتالیا را در دورهای از بیثباتی سیاسی فرو میبرد.
به گزارش «تابناک»؛ این انتخابات در حالی برگزار شد که پیش از آن، احزاب راست میانه و افراطی سعی در فراموش کردن اختلافات گذشته خود و ایجاد یک ائتلاف سراسری داشتند و در آستانه انتخابات، سران این احزاب با یکدیگر ملاقات کردند.
سیلویو برلوسکونی، رهبر حزب «به پیش ایتالیا» ماتئو سالوینی رهبر حزب راست افراطی« لیگا» و جورجیا ملونی رهبر «برادران ایتالیا» گفتهاند، هدف از این ملاقات، «فراموش کردن اختلافات داخلی گذشته» است. این دیدار سه روز پیش از انتخابات چهارم مارس (۱۳ اسفند ۱۳۹۶) انجام شد. برلوسکونی، ملونی و سالوینی طی کارزارهای انتخاباتی با یکدیگر ملاقات نداشتند.
طبق آخرین نظرسنجیهای قبل از انتخابات گفته میشد که ائتلاف متشکل از راست و راست افراطی، فردی را روانه کاخ نخستوزیری ایتالیا خواهد کرد. یکی از مهمترین مسائل در انتخابات ایتالیا مربوط بود به ماندن یا نماندن در اتحادیه اروپا.
ماتئو سالوینی رهبر حزب «لیگا» که برای احراز پست نخستوزیری دورخیز کرده، طی کارزارهای انتخاباتی، ادبیات ضد اروپایی را به کار گرفت و گفت، حاضر است «هر کاری را برای دفاع از منافع ملی انجام دهد» و در صورت پیروزی همهپرسی خروج از اتحادیه اروپا را برگزار کند.
حزب برادران ایتالیا با گرایشهای ملیگرایانه قصد دارد با سیاستهای ضد اروپایی و ضد مهاجرتی خودش را تثبیت کند. گفته میشود، نام حزب برادران ایتالیا اشارهای به سرود ملی ایتالیا Fratelli d’Italia است.
نظرسنجیها در مورد نتایج انتخابات
با پایان رأیگیری در انتخابات روز یکشنبه ایتالیا، نظرسنجی از رأیدهندگان نشان میدهد که ممکن است هیچ یک از احزاب نتوانند در پارلمان به حدنصاب لازم برای تشکیل دولت برسند. بنا به گزارش «بیبیسی» بر اساس این نظرسنجیها انتظار میرود، ائتلاف راست میانه سیلویو برلوسکونی، نخستوزیر سابق ایتالیا، برنده بیشترین کرسیها شود.
بر اساس این پیشبینی، «جنبش ۵ ستاره» که یک حزب مخالف احزاب سنتی است، با حدود ۳۰ درصد آرا در جایگاه دوم است و حزب دمکراتیک ایتالیا با تمایلات چپ میانه سوم است. ائتلاف راست میانه تحت هدایت آقای برلوسکونی شامل «فورزا ایتالیا» (ایتالیا به پیش!)، لیگ بدبینان به اتحادیه اروپا و «برادران ایتالیا»ست.
نظرسنجیها نشان میدهد، این ائتلاف میتواند ۲۲۵ تا ۲۶۵ کرسی به دست آورد که کمتر از اکثریت مطلق ۳۱۶ کرسی برای تشکیل دولت است؛ اما در میانه همه این احزاب سیاسی، آنچه بیش از همه در این انتخابات توجهات را به خود جلب کرده بود، موضوع جنبش «پنج ستاره» است. جنبش پوپولیستی ضد سیستم که گفته بود قرار است قدرت را به مردم برگرداند.
جنبش پنج ستاره چیست؟
اولین نکته این است که این جنبش خود را یک حزب سیاسی متعارف نمینامد. این جنبش در سال 2009 بهعنوان یک نهاد مبتنی بر وب و از سوی «بپ گریلو» و به همراهی استراتژیست اینترنت «جانرابرتو کاسالجیو» بنیان گذاشته شده. در ابتدا هدف افشای فساد در دولت و شرکتهایی بوده که در سیاست دستی داشتهاند و این جنبش تأکید دارد، نه عضوی از جناحهای چپ است و نه راست و تنها مواضع رسمی خود را از طریق وبسایت خود (اینجا) بیان میکند.
«پنج ستاره» چقدر قدرت دارد؟
آنگونه که بیان شد، نظرسنجیها میگویند این جنبش در انتخابات ایتالیا بیش از 30 تا 32 درصد آرا را در اختیار میگیرد. پیش از این، انتخابات محلی در رم، تورین و برخی دیگر از شهرها را در سال 2016 پیروز شده و ویرجینیا راجی از این جنبش اکنون به عنوان اولین شهردار زن رم برگزیده شده.
چه کسی رهبری دولتی «پنج ستاره» را بر عهده خواهد داشت
اگر این حزب طبق نظرسنجیها به پیروزی برسد، گریلو به خاطر پرونده قضایی خود در خصوص قتل نمیتواند در پارلمان ایتالیا باشد. کاندیدای این جنبش برای نخستوزیری «لوییجی دی مایو» است که اکنون 31 ساله بوده و میتواند جوانترین نخستوزیر ایتالیا باشد. او مدرک دانشگاهی ندارد و پیش از این طراح وب بوده و یک بار بهعنوان کاندیدای این جنبش در شورای محلی شهر ناپل در 2010 شکست خورده بود. در ماه سپتامبر اما به عنوان کاندیدای نخستوزیری جنبش پنج ستاره برگزیده شده.
پنج ستاره به چه معناست؟
جنبش پنج ستاره نام خود را از پنج موضوعی که به نظر این جنبش اهمیت بسیاری دارد برگرفته است: مسأله آب و مصرف عمومی آب، حملونقل پایدار، توسعه پایدار، حفاظت از محیط زیست، حق دسترسی آزاد به اینترنت. این جنبش شدیداً به موضوع فساد در سیاست ایتالیا تاخته و خواهان کاهش مالیات صنایع کوچک هستند. دی مایو حتی قوانین بودجهای اتحادیه اروپا را به انتقاد کشیده و خواهان اصلاحات مالی به نفع عموم مردم است.
دیدگاههای جنبش پنج ستاره در مورد اتحادیه اروپا
این جنبش طی چند سال گذشته، دیدگاههای بدبینانه خود در مورد اتحادیه اروپا را تعدیل کرده؛ با این حال معتقد است که یک رفراندوم برای خروج از اتحادیه اروپا آخرین پناهگاه مردم ایتالیا بعد از تلاشهای نافرجام برای اصلاح معاهدههای اروپایی است. با این حال حتی در شرایط برگزاری رفراندوم، نتایج نظرسنجیها نشان میدهد که تنها 15 درصد مردم ایتالیا از این خروج حمایت میکنند.