اعیان، منافع، حقوق مالی و سهم مشاع از املاک و اعیان را نیز میتوان مهریه قرار داد که این امر میتواند انجام عملی باشد که دارای هزینه مالی است و این شروط مالی به نفع زن میتواند جدا از مهریه و افزون بر آن باشد.
به گزارش باشگاه خبرنگاران، مهریه رایجترین واژهای است که در روایات و اصطلاحات فقها و میان مردم کاربرد داشته و همچنین در قرآن مجید واژه مهریه به کار نرفته بلکه از لغات معادل آن استفاده شده است.
در دایره المعارف اسلام مهریه زن، از کلمه عبری موهار و از ریشه سریانی مهر گرفته شده است که به معنای هدیه عروسی است و در مصر باستان و بابل مرد مبلغی را به عنوان جبران خسارت از این رو که با ازدواج، یکی از اعضای خانواده را از آنان جدا نموده به پدر دختر پرداخت میکرد.
در واقع پرداخت مهریه زن بابت تسکین و کاهش دادن درد و رنج ناشی از جدایی دختر از پدر صورت میگرفت.
پس از اسلام با تغییر بنیاد دینی که در این سنت اجتماعی پدید آمد، اختصاص دادن پرداخت مهریه به خود زن صورت پذیرفت.
مهریه زن
قرآن کریم از مهریه با لفظ صداق و نحله یاد کرده است و به کار بردن ریشه صدق، مهریه را نشانه صادق بودن مرد در برابر علاقه زن جهت تشکیل زندگی مشترک دانسته است.
مهریه توافق مالی فی مابین زن و مرد به هنگام عقد بوده و نوعی الزام قانونی و شرعی است که بر شوهر تحصیل میشود و به عنوان صداق، صداقیه، کابین، قرض و مهریه زن نامیده میشود.
قانون مهریه زن
قانون مهریه زن: طبق ماده ۱۰۷۸ ق. م. هرچیزی را که مالکیت داشته و قابل تعلیک نیز باشد میتوان مهریه قرار داد.
انواع مهریه
مهر السمی: مهریهای را که زن و شوهر فسخ عقد نکاح یا پس از آن به تراض معین میکنند در اصطلاح مهرالسمی نامیده میشود.
مهرالصقعه: مهری است که حضرت محمد (ص) برای دخترش حضرت فاطمه (س) تعیین کردند.
مهرالمثل: به مهریه زنی اطلاق میشود که قبل از تراض به انتخاب و تعیین مهریه نزدیکی فی مابین وی و همسرش واقع شده است.
مهرالعقله: هرگاه در عقد مهریه زن ذکر نشده باشد و شوهر قبل از نزدیکی و تعیین مهریه زن خود را طلاق دهد زن منحق مهرالعقد است.
نکاتی در خصوص مهریه زن:
مهریه زن طلبی است که زن میتواند از همسر خود مطالبه نماید که میتواند به چند صورت باشد:
- مهریه که در حین ازدواج با تعامل و توافق یکدیگر مشخص میشود که محدودیتی ندارد.
- مهریه زن مورد توافق باید قابل تملک و ارزش باشد.
- منافع و حقوق مالی را میتوان مهریه زن قرارداد.
- سهم مشاع از املاک و اعیان آنها را میتوان مهریه زن قرار داد.
- مهریه زن میتواند انجام عملی باشد که دارای هزینههای مالی است.
قانون مهریه زن باید دارای شرایط زیر باشد
-مالکیت داشته ودارای ارزش مالی باشد.
- قابل تملک و نقل و انتقال باشد.
- مهریه باید معین و معلوم باشد.
- قدرت بر تسلیم مرد نیز شرط است که با عنایت به ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی به مجرد عقد، زن مالک مهریه میشود و میتواند هر نوع تصرف که لازم است در آن انجام دهد؛ بنابراین زن همزمان با ایجاد عقد، مالک تمامی قانون مهریه زن میشود و طبق ماده ۱۰۷۸ ق. م. هرچیزی را که مالکیت داشته و قابل تملک نیز باشد میتوان مهریه قرار داد که عبارتند از:
مهریهای که در حین انعقاد عقد با توافق طرفین معین میشود، مهریه مورد قرارداد باید قابل تملک باشد، اعیان، منافع و حقوق مالی را مطلقاً میتوان مهریه قرار داد، سهم مشاع از املاک و اعیان را نیز میتوان مهریه قرار داد، مهریه میتواند انجام عملی باشد که دارای هزینه مالی است، شروط مالی به نفع زن میتواند جدا از مهریه و افزون به آن باشد.
پرداخت مهریه زن
مهریه به دو طریق از طرف زوجه قابل مطالبه است:
الف) وصول مهریه از طریق مراجع قضایی و دادگستری در دادگاه خانواده
ب) وصول مهریه از طریق اجرای ثبت اسناد در اداره ثبت اثناد و املاک در دعوی پرداخت مهریه که زن مدعی، باید ضمن تهیه و تدوین دادخواست مزبور در دادگاه محل اقامت زوج و یا به دادگاه محل وقوع عقد تقدیم شود که در خواست به صدور مختلف قابل طرح است که عبارتند از:
-دادخواست صدور قرار تامین خواسته مهریه (توقیف اموال خوانده)
- دادخواست مطالبه مهریه با توجه به قرار تامین خواسته
- دادخواست صدور قرار تامین مطالبه مهریه
محاسبه مهریه به نرخ روز
مهریه زن همیشه باید بروز محاسبه شود مگر در ابتدا بطور صریح قید شده باشد که باید عینا پرداخت شود.
محاسبه مهریه زن و پرداخت مهریه زن عبارت است از ردمالی که مرد برای عقد به همسر خود تملیک مینماید و به عبارت دیگر مهریه مالی است که مرد به مناسبت عقد ازدواج، مرد ملزم به دادن آن به زن میشود.
محاسبه مهریه زن چنانچه مهریه وجه نقد باشد و زوجین هنگام وقوع عقد برای وصول آن به ترتیب خاصی توافق نکرده باشد به ترتیب زیر عمل میگردد:
متوسط شاخص بهای سال قبل تقسیم بر متوسط شاخصهای سال وقوع عقد، نتیجه حاصل ضربدر مبلغ مهریه مندرج در عقد نامه بنابراین چنانچه مهریه وجه رایگان باشد متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تادیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی تعیین میشود.
اگر مرد فوت کند، تاریخ فوت مبنای محاسبه مهریه زن خواهد بود که بر اساس ماده ۲ آیین نامه اجرای قانون الحاق یک تبصره به ماده ۱۰۸۲ ق. م. مصوب مورخ ۱۳/۲/۷۷ هیئت محترم وزیران نحوه محاسبه ارزش فعلی مهریه به ترتیب ذیل است:
مبلغ مهریه مندرج در عقدنامه × عددشاخص در سال قبل =ارزش مهریه درحال حاضر عددشاخص در سال وقوع
مهریه ۱۱۰ سکه قانونی است
در اوایل سال ۹۱ تصویب شده است که طبق آن فقط مرد تا ۱۱۰ سکه را میتواند بپردازد و احکام کیفری شامل بیشتر از آن نیست و به همین ترتیب باید محاسبه مهریه زن در مورد قوانین اموال منقول و غیر منقول صورت گیرد.
اموال منقول وغیر منقول قابل توقیف عبارتند از:
- زمین
- آپارتمان
- حساب سپرده
- سهام
- تلفن همراه
- حقوق پرسنلی
- مطالبات خوانده از اشخاص ثالث و مانند آنان
- توقیف حقوق ماهیانه خوانده توسط خواهان تا میزان یک چهارم حقوق خوانده مادام که مرد متاهل و مهریه ۱۱۰ سکه تا میزان یک سوم آن در صورت متارکه و عدم اختیار همسر دیگر.