فرهاد رهبر که پیشتر شش سال بر کرسی ریاست دانشگاه تهران، بزرگترین دانشگاه کشورمان تکیه زده بود و حتی با تغییر دولت عزل نشده بود، امروز در حالی با ریاست دانشگاه آزاد خداحافظی کرد که دوره مدیریتش در این پست تنها ۲۷ روز بیشتر از یکسال بود؛ تغییری که پیام‌های پیدا و پنهان زیادی در خود نهفته دارد.
به گزارش «تابناک»، ساعاتی پیش خبری روی خروجی رسانه‌ها قرار گرفت که کمتر کسی انتظار شنیدنش را داشت؛ برگزاری نشست اضطراری هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی با دستور کار عزل رئیس این دانشگاه. عزل فردی که یک سال پیش انتصابش به این سمت بسیاری را شگفت زده کرده بود.
فرهاد رهبر در حالی از سمتش برکنار شد که برخی اخبار تایید نشده حکایت از بروز اختلافاتی میان وی و مدیران مافوقش داشت. اختلافی که البته هرگز تایید نشد، اما اکنون مشخص است که بسیار وسیع بوده، تا جایی که می‌توان از ضرورت بررسی دقیقش، پیش از انتخاب رئیس بعدی این دانشگاه سخن به میان آورد؛ مسیری برای پرهیز از تکرار حضور فردی در ریاست این دانشگاه برای زمان کوتاه.
درباره دانشگاهی سخن می‌گوییم که نه بزرگترین دانشگاه کشورمان، که نمونه‌ای منحصر به فرد در جهان به شمار می‌آید و ابعادش بسیار بزرگتر از وزارت علوم کشورمان است. مجموعه‌ای با شعب فراوان در سراسر ایران و حتی ورای مرز‌های کشورمان که تا یک دهه پیش بسیاری آرزوی تغییر و تحول در راس هرم مدیریتی آن را آرزویی محال تصور می‌کردند، اما در دهه اخیر بار‌ها میان طیف‌های مختلف دست به دست شده است.
بر این اساس، می‌توان عزل رهبر را نشانه آشکاری برای تداوم روند متزلزل مدیریتی این دانشگاه خواند. اشکالی که البته با عزل رهبر و انتصاب فردی به جانشینی وی مرتفع نخواهد شد، مگر آنکه دلایل عزل وی به تفصیل بیان شود تا دست کم گزینه‌های جانشینی وی بدانند با چه شرایطی مواجهند و چه مسائلی ممکن است ایشان را به در خروج هدایت کند.
روی دیگر این ماجرا، نقش هیات امنا در نصب و عزل رئیس دانشگاه آزاد است که ظاهرا بی حد و حصر است تا جایی که هر زمان لازم باشد، جلسه اضطراری تشکیل می‌شود و فردی منصوب می‌گردد (مثل اتفاقی که در نصب رهبر رخ داد) و هر وقت مناسب تشخیص داده شود، جلسه‌ای اضطراری برای عزل رئیس برگزار می‌گردد (مانند آنچه امروز رخ داد).
نکته‌ای کلیدی که می‌بایست مدنظر گزینه‌های جانشینی رهبر قرار گیرد. گزینه‌هایی که البته با توجه به این شیوه‌های عزل و نصب، بعید است چیزی جز عامل بی اختیار اوامر هیات امنا باشند، چراکه در غیر این صورت سرنوشتی متفاوت از فرجام فرهاد رهبر انتظارشان را نخواهد کشید. فرجامی از جنس عزل که حتی با برسرکار آمدن دولت روحانی و زاویه بزرگی که مشی سیاسی رهبر با مشی وزیر وقت علوم دولت روحانی داشت هم رخ نداد.
به عبارت بهتر، عزل رهبر پس از دوران کوتاه حضورش در ریاست دانشگاه آزاد ثابت کرد که انتخاب وی از ابتدا اشتباه بوده است. اشتباهی که می‌توان آن را دو سویه خواند و از یکسو نقش هیات امنای دانشگاه آزاد در رقم خوردن آن را مد نظر قرار داد و از سوی دیگر، به سهم رهبر در رقم خوردن این اشتباه اشاره کرد که موجب شد وی خیلی زود با سمت جدیدش بدرود بگوید.
همه این‌ها در حالی است که ریاست دانشگاه آزاد شباهت چندانی با دیگر پستهای مدیریتی در آموزش عالی کشورمان ندارد چراکه این مجموعه، به نوعی بنگاهی اقتصادی به شمار می‌آید که می‌بایست سکان دارش آشنا به مسائل اقتصادی هم باشد. ویژگی‌ای که در کارنامه رهبر به چشم نمی‌خورد و چه بسا یکی از دلایل مهم هدایت وی به خروجی دانشگاه بود.
بر این اساس، می‌بایست گزینه‌ای برای جانشینی رهبر معرفی شود که جز سوابق مدیریت دانشگاهی، توانایی اداره چنین بنگاه اقتصادی بزرگی را هم داشته باشد. شاخصی که دست کم تکیه به رزومه سرپرست معرفی شده این دانشگاه حکایت از بی بهره بودن طهرانچی از آن دارد. موضوعی که اگر ندید گرفته شود، ممکن است برنامه ریزی‌ها برای اداره این دانشگاه به مشکلات جدی دچار شده و بار دیگر تبعاتی مانند عزل رئیس و عدم ثبات در دانشگاه آزاد را شاهد باشیم.
کافی است اختلافات گاه و بی گاه بروز کرده در این دانشگاه در حوزه‌هایی مانند جذب دانشجو، جذب هیات علمی، توسعه یا کوچک سازی برخی واحدها، دایرکردن گروه‌های جدید علمی و حتی بحث‌های صورت گرفته میان مدیران این دانشگاه و وزارت علوم، مثل طرح تقاضای تفکیک آزمون ورودی این دانشگاه از کنکور سراسری یا حذف و اضافه برخی کد رشته‌ها را مرور کنیم تا این مهم بهتر خودنمایی کند.
بر این اساس، گزینه‌ای برای تکیه زدن بر کرسی ریاست دانشگاه آزاد کشورمان مناسب خواهد بود که علاوه بر توانمندی‌های مدیریتی در سطوح مختلف علمی و اقتصادی، بتواند به خواسته‌های هیات امنای این دانشگاه جامه عمل بپوشاند و در نهایت انسجامی را در این مجموعه فراهم آورد که نتیجه آن، رسیدن از چند صدایی به یک صدایی در این مجموعه بزرگ باشد. چندصدایی‌هایی که بار‌ها در دوران رهبر به گوش رسید و در نهایت به عزل وی منجر شد و فرار از آن، ساده به نظر نمی‌رسد.
فرهاد رهبر استاد تمام اقتصاد هستش. 