۴۰ شرکتی که عمداً ۱۷ هزار تن گوشت را دپو کردند، آیا رانت اطلاعاتی داشته اند؟

در هفدهم بهمن ۱۳۹۷ معاون اول رئیس جمهور طی مصاحبه‌ای اعلام کرد، تعرفه واردات گوشت به کشور صفر شده است. در ۲۵ بهمن ۱۳۹۷ دادستان بندرعباس درباره علت دپوی گوشت‌های قرمز در بندر شهید رجایی گفت: به دلیل اینکه این کار به نفع واردکنندگان بوده تا از معافیت‌های مالیاتی بهره‌مند شوند. حالا این پرسش مطرح است: آیا برخی از تصمیم دولت مبنی بر صفر کردن تعرفه واردات زودتر از اعلام رسمی آن، آگاه بوده اند؟

به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ این روزها گوشت قرمز و حاشیه های آن به تیتر اول رسانه ها تبدیل شده است و دولت در تلاش است با راهکارهای مختلف قیمت این کالای اساسی را کاهش دهد. یکی از این راهکارها که در روزهای اخیر دولت آن را اعلام کرد، صفر کردن تعرفه واردات گوشت قرمز بود. خبر صفر شدن تعرفه واردات را برای اولین بار اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور در هفدهم بهمن ماه 1397 و در حاشیه جلسه هیأت دولت اعلام کرد.

وی در این زمینه گفت: هر کسی می تواند با ارز نیمایی و برای مرتفع کردن مشکل گوشت کشور با صفر شدن تعرفه واردات گوشت، اقدام به واردات آن کند. جهانگیری افزود: وزارت اقتصاد هم مأموریت یافت با هماهنگی وزارت جهاد کشاورزی در ترخیص گوشت از بنادر تسریع کند.

همان گونه که عنوان شد، این خبر در هفدهم بهمن ماه سال جاری رسانه ای شد، ولی در 25 بهمن ماه خبری منتشر شد که نشان می داد، احتمالاً عده ای از قبل، از این تصمیم دولت خبردار بوده اند و به همین منظور، اقدام به واردات گوشت قرمز و دپو نمودن آن در بندر شهید رجایی کرده اند. این خبر به مصاحبه ابوالفتح ابوالهادی دادستان بندرعباس بازمی گشت.

وی طی مصاحبه با یکی از خبرگزاری ها، ضمن تأیید دپوی گوشت در منطقه ویژه اقتصادی شهید رجایی گفت: بعد از اطلاع از این موضوع در منطقه مستقر شدیم و با همه مسئولان از جمله سازمان بنادر، گمرک، جهاد کشاورزی‌ و دامپزشکی دیدار و مستندات را دریافت و بررسی کردیم. ابوالهادی درباره علت دپوی این گوشت ها در بندر شهید رجایی گفت: به دلیل اینکه این کار به نفع واردکنندگان بوده تا از معافیت ‌های مالیاتی بهره‌ مند شوند، عامدانه اقدام به دپوی گوشت در این منطقه کرده ‌اند.

گفتنی است، در 22 بهمن ماه 1397 مهرداد جمال ارونقی، معاون فنی و امور گمرکی طی مصاحبه ای در زمینه دلیل دپوی 619 کانتینر گوشت در گمرک گفته بود: قسمت اعظم این محموله ها هنوز به گمرک اظهار نشده و دلیل این اقدام (عدم اظهار کالا به گمرک، انجام تشریفات گمرکی و خروج کالا) در دست بررسی است. وی بیان نموده بود: طبق بررسی های اولیه انجام گرفته از سوی گمرک شهید رجایی و تماس با صاحبان کالا، مشکلات بانکی و صادر نشدن قبض انبار، دلیل عدم اظهار کالا به گمرک عنوان شده و این در حالی است که در جلسه گمرک و بانک مرکزی، مرجع مذکور با یقین این موضوع را رد کرده است.

حالا پرسش این است که محموله های دپو شده گوشت در بندر شهید رجایی متعلق به چه کسانی یا شرکت هایی است؟

با توجه به مصاحبه مهدی میراشرفی، رئیس گمرک در 24 بهمن 1397 با خبرنگار تابناک اقتصادی به نوعی می توان به این پرسش پاسخ داد. وی در آن مصاحبه اعلام کرد، بخش اعظمی از این محموله ها متعلق به بیش از چهل شرکت عمدتاً خصوصی است و سهم دولتی ها از این محموله ها بسیار کم است.

وی افزود: بخشی از این گوشت ها با ارز 4200 تومانی وارد شده و بخشی دیگر با ارز نیمایی است. آنهایی که با ارز نیمایی وارد شده اند، مشمول معافیت از سود بازرگانی هستند و آنهایی که با ارز 4200 وارد شده اند، باید سود بازرگانی را جهت واردات پرداخت کنند.

گفتنی است، در گذشته و در رابطه با بسته شدن سایت ثبت سفارش خودرو هم درز اطلاعات زودتر از اعلام دولت، مطرح بود که همین موضوع شائبه درز اطلاعات مربوط به صفر شدن تعرفه واردات گوشت زودتر از اعلام دولت به بیرون را قوت می بخشد. در تیر ماه سال گذشته بود که سامانه ثبت سفارش خودرو بسته شد اما آمارهای منتشر شده توسط گمرک نشان می داد که واردات خودرو در چهار ماهه نخست سال گذشته به صورت عجیبی رشد چشمگیری را در مقایسه با سال 95 داشته است.

بنا بر اطلاعات منتشره توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران، در چهار ماهه نخست سال گذشته حدود 15 هزار و 474 خودروی 1500 تا 2000 سی سی به ارزش 426 میلیون و 76 هزار دلار وارد کشور شده بود که این میزان واردات در مقایسه با مدت مشابه سال 95 رشدی 7 هزار دستگاهی را نشان می داد و به لحاظ ارزشی نیز 129 درصد رشد کرده بود. همچنین بالغ بر 7792 خودروی سواری با حجم سیلندر 2000 تا 2500 سی‌ سی وارد کشور شده بود که نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود 5 درصد رشد را نشان می ‌داد. در مجموع در دو بخش خودروهای با حجم 1500 تا 2000 سی‌ سی و 2000 تا 2500 سی‌ سی به غیر از خودروهای هیبریدی بالغ بر 23 هزار و 266 خودرو وارد کشور شده بود که این رقم در مقایسه مدت مشابه سال 95 به لحاظ تعداد 55 درصد رشد را نشان می داد! این رشد عجیب واردات خودرو نشان می داد که عده ای از بسته شدن سامانه ثبت سفارش آگاهی داشتند و به همین منظور سعی نموده بودند تا قبل از بسته شدن سامانه ثبت سفارش واردات خود را انجام دهند.

به هر صورت، طبق آخرین آمار ارائه شده از 619 کانتینر گوشت قرمز دپو شده در بندر شهید رجایی ـ که وزنی در حدود 17 هزار تن داشته ـ 59 کانتینر حاوی 1376 تن گوشت ترخیص شده است. همچنین موجودی تا 23 بهمن ماه حدود 565 کانتینر حاوی 14700 تن گوشت اعلام شده که از این تعداد 25 اظهارنامه به تعداد 89 کانتینر به وزن 1698 تن در جریان انجام تشریفات گمرکی (مرحله صندوق) است؛ بنابراین، تا تاریخ مذکور حدود 13 هزار تن گوشت در محوطه بندری باقی مانده که باید تعیین تکلیف شوند.

در پایان باید گفت، با شائبه ایجاد شده در زمینه احتمال وجود رانت اطلاعاتی در زمینه صفر شدن تعرفه واردات گوشت قرمز برای عده ای و با توجه به تجربه قبلی در زمینه واردات خودرو، بهتر است نهادهای نظارتی بررسی هایی را در این موضوع انجام دهند.