گوشت گوساله ۲۲ هزار تومانی در کانال دلال بازی با قیمت ۷۰ تا ۸۰ هزار تومانی به دست مردم می‌رسد/ آیا عرضه گوشت با کارت ملی تأثیرگذار است؟

هفته گذشته، خبری مبنی بر عرضه گوشت قرمز با کارت ملی در میادین پایتخت رسانه ای شد. مدیرعامل سازمان مدیریت و نظارت میادین میوه و تره بار شهرداری تهران در یک نشست خبری اعلام کرد: علت عرضه با کارت ملی را «قطع کردن دست دلالان از بازار» بیان کرد و اظهار داشت: می خواهیم این گوشت در اختیار مصرف کننده واقعی قرار گیرد و هر شهروند با مراجعه به 22 میدان میوه و تره بار اصلی شهر تهران می تواند هفته ای یک تا سه بار و هر بار دو کیلو گوشت منجمد به قیمت 28 تا 29 هزار تومان بخرد.

راد همچنین در خصوص مکانیزم خرید گوشت با کارت ملی توضیح داد: وقتی کد ملی شخصی وارد سامانه و ثبت شود برای بار دوم در همان روز امکان خرید ندارد. وی تأکید کرد، عرضه گوشت قرمز، مرغ و تخم مرغ طرح تنظیم بازار حاشیه سود چندانی برای میادین ندارد و هدف تنها خدمت به شهروندان است.

به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ این خبر بلافاصله در شبکه های مجازی بازتاب پیدا کرد تا آنجا که وزیر جهادکشاورزی درباره ارایه کارت ملی برای دریافت گوشت منجمد گفت: این اقدام برای مدیریت و محدودیت در عرضه گوشت منجمد یارانه ای است زیرا عده ای گوشت منجمد یارانه ای را دریافت و با نرخ آزاد در بازار می فروختند.

اما بررسی ها در سطح شهر و شعبه های فروشگاه های زنجیره ای حکایت از وضع نامناسب عرضه و توزیع گوشت حتی با کارت ملی دارد. هرچند مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام در گفت و گو با ایرنا اظهار داشته، برای گوشت تازه گوسفندی که روزانه تا 150 تن واردات داریم، سهمیه فروشگاه ها مشخص است، در مورد گوشت منجمد گوساله هیچ محدودیتی برای عرضه نداریم.

ورناصری تأکید می کند، «در واردات گوشت محدودیتی نداریم و هیچ مشکلی نیز در توزیع رخ نداده و این گوشت ها به استان ها تخصیص یافته است». البته ایرنا در ادامه نوشته بود که در یک مورد، خبری درباره اخذ کارت ملی برای خرید گوشت های منجمد گوساله منتشر شد؛ اما خبرنگار روز شنبه در بررسی های میدانی و مراجعه به چند شعبه فروشگاهی با چنین موضوعی روبه رو نشد. البته در بسیاری از فروشگاه های زنجیره ای در برگه هایی اطلاع رسانی شده که هر نفر می تواند از یک بسته گوشت بهره مند شود و از خریداران خواسته شده است برای رعایت حال دیگر هموطنان، به همین میزان بسنده کنند.

آنچه در این میان مشخص است، سیستم ناقص در زمینه عرضه و توزیع گوشت در نقاط مختلف است؛ موضوعی که دو فعال بازار تولید دام سنگین و سبک نیز به آن باور دارند.

سید احمد مقدسی، رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی گاوداران در گفت وگو با خبرنگار تابناک اقتصادی اظهار داشت: طبق گزارش ها، حدود 900 هزار تن مصرف سالانه گوشت قرمز در کشور هست. از این رقم، تقریبا حدود 820 هزار تن در داخل تولید می شود. یعنی بیش از 90 درصد از نیاز کشور را در داخل تولید می کنیم. دولت می تواند با حمایت از دامدار و تولید کننده، این مقدار باقی مانده را نیز در داخل تولید کند و از واردات بی نیاز شود.

دامدار در حال حاضر با مشکلات اقتصادی بسیاری مواجه شده که مجبور است گوساله ای که در بهترین شرایط وزن گیری و در اوج ضریب تبدیل غذا قرار دارد را به کشتارگاه بفرستد تا بلکه قدری از نیاز مالی خود را برطرف کند.

این تولیدکننده دام سنگین معتقد است اگر امروز دامدار، گوساله 400 کیلویی خود را تنها به دلیل مشکلات مالی به کشتارگاه می فرستد، از ناچاری است. زیرا درگیر مشکلات مالی در زمینه تهیه نیازهای اولیه همچون علوفه برای دام است. حال اگر دولت به جای تخصیص ارز 4200 تومانی برای واردات، نگاهی به تولیدکننده داشته باشد و از وی حمایت کند تا گوساله 400 کیلویی به فاصله چند هفته به وزن 500 کیلوگرم برسد، ما شاهد افزایش توان تولیدی کشور خواهیم بود و علاوه بر تامین نیاز داخل کشور، به عنوان صادرکننده در منطقه نیز حرفی برای گفتن داشته باشیم. مقدسی در ادامه اظهار داشت: اما متأسفانه واردات گوشت در کشور ما، در دست مافیاست و این مافیا اجازه رفع مشکلات دامدار را نمی دهد.

به گفته مقدسی، اگر امروز دولت به کمک دامدار بیاید و در راستای افزایش تولید گوشت در داخل کشور به واحدهای تولیدی کمک کند، در کنار رشد توان تولید داخلی، شاهد امنیت غذایی و امنیت شغلی و افزایش اشتغال خواهیم بود و در نتیجه از واردات و خروج ارز از کشور نیز بی نیاز خواهیم بود و حاصل این رویه، همان معنای واقعی اقتصاد مقاومتی خواهد بود. به گفته وی، در حال حاضر معضل دیگری هم وجود دارد به نام ممنوعیت صادرات دام، در حالی که با این کار بستر را برای عده ای قاچاقچی فراهم می کنیم که معضل اقتصاد کشور هستند. الان صادرات ممنوع و واردات آزاد می باشد. به نظر می رسد حالا که قاچاقچی راه خود را می رود و به دنبال قاچاق دام از کشور می باشد، حداقل بگذارید صادرات آزاد شود تا ارز این صادرات قانونی به سیستم بانکی و اقتصاد کشور بازگردد.

وی همچنین با رد این ادعا که در سال های اخیر دام مولد سنگین، با سیاست های غلط از بین رفته است، اظهار داشت: گاو گوشتی مولد در مقایسه با گوشت گوساله نر، لذیذ باب میل مصرف کننده نیست، چون سن بالایی دارد و دیرپز می باشد، و این ادعاها به خاطر این هست که باب واردات همیشه باز باشد. حتی صادرات تلیسه یعنی گاو مولد را هم به بهانه کنترل بازار داخل ممنوع کردند، این در حالی است که تلیسه امروز 18 میلیون قیمت دارد، در حالی که گوساله نر 11 میلیون تومان است. چه کسی حاضر است 18 میلیون تومان برای خرید تلیسه هزینه کند؟ تلیسه 70 درصد گران تر از گوساله نر است.

رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی گاوداران در ادامه این گفت وگو به نرخ خرید گوساله از دامدار اشاره کرد و گفت: میانگین قیمت گوساله زنده درب دامداری کیلویی 22 هزار تومان است. این گوساله در کشتارگاه به صورت لاشه است و این رقم باید به حدود 2 برابر افزایش پیدا کند، این لاشه تا به مغازه برسد و گوشت از استخوان جدا شود، حدود 53 تا 55 هزارد تومان باید قیمت گذاری شود، این در حالی است که رصد قیمت ها در بازار آزاد نشان می دهد که هر کیلو گوشت گوساله با کیفیت، بین 70 تا 80 هزار تومان است.

وی معتقد است که فاصله قیمت بین تولید تا مصرف بسیار است و دلیل آن نیز دلال بازی و نبود زنجیره های تولید و عرضه است. مقدسی معتقد است که قیمت گوشت گوساله در واحدهای دامداری افزایشی نداشته، ولی همچنان شاهد فاصله قیمت بین تولید تا مصرف هستیم.

وی تأکید کرد: طی 4 تا 5 ماه گذشته، هر کیلوگرم گوساله زنده بین 20 تا 22 هزارتومان عرضه شده و این عدد سال گذشته بین 18 تا 20 هزارتومان بوده است؛ به عبارتی تنها 10 درصد در این زمینه شاهد افزایش قیمت بوده ایم.

بر اساس این گزارش، منصور پوریان رئیس مجمع ملی صادرکنندگان دام زنده نیز در گفت وگو با خبرنگار تابناک اقتصادی، به آخرین وضیعت تولید و عرضه دام سبک یعنی گوسفند اشاره کرد. پوریان در خصوص وضیعت فعلی تولید گوشت گوسفند در کشور اظهار داشت: در حال حاضر آمار تولید در وضعیت مثبتی قرار دارد و حتی توان صادراتی بالایی هم داریم. منتهی به خاطر مشکلاتی که به وجود آمده، در حال حاضر کل بازار گوشت دچار مشکلات ویژه ای از جمله گرانی شده است. این مشکلات مربوط به یکی دو روز یا برای چند ماه اخیر نیست، بلکه مربوط به دو سال گذشته است و رفته رفته به بازار مصرفی وارد شده است، به گونه ای که بحث های مختلفی پیش کشیده شد و حالا با گران شدن ارز، بالا و پایین می شود. به گفته منصور پوریان، اگر بخواهیم آمار درستی از دام سبک داشته باشیم، بین 50 تا 55 میلیون رأس دام سبک داریم. در حالی که وزارت جهاد کشاورزی این رقم را 62 میلیون اعلام می کند. این 50 میلیون رأس نمی تواند یک شبه نابود شود یا وجود نداشته باشد.

وی معتقد است که دلایل مختلفی برای آشفتگی و گرانی در بازار مصرفی گوشت قرمز به ویژه گوشت گوسفند مطرح است. به عنوان نمونه، در دو سال اخیر، شاهد نوعی تغییر نگاه در بحث تقاضا در بازار هستیم. به گونه ای که قصاب یا شرکتی که بسته بندی گوشت دارد، به دنبال گوشت بدون چربی و استخوان کمتر می باشد، یعنی بره های شیری. این در حالی است که تولید بره های شیری سالانه 10 تا 12 میلیون رأس است و در طول سال چشم قصاب ها به دنبال این 12 میلیون بره است، در صورتی که تولیدکننده ما در سال باید دام هایی را بفروشد که شش ماه یا یک سال از آن گذشته باشد؛ یعنی طی فرایندی بزرگ شده باشد، در حالی که قصاب می گوید نیاز به گوشت خالص دارم و دامدار می گوید نیازم به بره ای است که باید پروار شود.

نتیجه این اختلاف باعث شده که در حال حاضر مجموعه زیادی از گله های کشور بدون تقاضا هستند و از طرفی با ممنوعیت صادرات، راه برای عرضه این نوع دام به خارج از کشور نیز بسته شده است و نتیجه نهایی نیز ضرر دامدار و تولیدکننده است. زیرا صنعت پرواربندی، بسیار پرهزینه است و نیازمند زمان چند ماهه تا دام مورد نظر آماده عرضه به بازار شود و حال که نمی تواند صادر و نیاز مالی خود را برطرف کند، شاهد بی انگیزگی در تولید خواهیم بود و در نتیجه این اختلاف سبب شده است تا با کمبود دام روبه رو شویم. الان اگر هر کدام از گله های 500 راسی را بررسی کنید، مشخص است که 300 راس از گوسفند ها در وزن تقریبی 60 الی 70 کیلوگرم هستند، ولی سیستم قصابی و کشتارگاهی این مدل دام را نمی خواهد، می گوید لاشه این دام بزرگ است، خب تولیدکننده باید چکار کند.

متأسفانه در سال های اخیر، کشتار داخلی برای انجماد، معمولا از دام های میش یا ماده استفاده می شد، که با واردات گوشت بره منجمد سعی شده است از کشتار این میش ها جلوگیری بشود. به خاطر همین، جمعیت دام مولد کشور افزوده شد، یعنی الان جمعیت دام مولد کشور در بهترین دوران می باشد، الان با 28 میلیون راس دام مولد با دو قلو زایی و سه قلو زایی هایی که در نقاط مختلف کشور گزارش شده است، پیش بینی مثبتی از آینده داریم. ولی ای کاش اجازه می دادند که بره های پروار شده بزرگ به خارج از کشور بروند، یعنی باید صادر شود و روی دست دامدار نماند. چون هزینه بر می شود، گوشت دام دوره مفید خود را طی می کند و تبدیل به چربی می شود. وقتی دام تولیدکننده صادر نشود و در داخل هم خریداری نداشته باشد، این باعث می شود که هزینه برای دامدار داشته باشد و این دامدار توان فعالیت و ادامه پرورش دام را نداشته باشد. و تنها راه این است که با برنامه، ممنوعیت صادرات برداشته شود. وی معتقد است با ممنوعیت صادرات نمی توانیم مشکل داخل را حل کنیم. همچنین برای بازار داخل باید به یک میانگینی برسیم که بره های تولیدی 4 تا 5 ماهه به بازار عرضه شود. وقتی بره 4 تا 5 ماه به بازار فرستاده شود، گوشت مورد نظر سیستم قصابی و بازار تأمین می شود و کل مشکل را حل می کند.

بر اساس این گزارش، باید یادآور شد که سیاست دولت در واردات گوشت، در جهت تنظیم بازار و رفع نیاز مردم می باشد. اما به نظر می رسد شبکه مناسبی برای توزیع گوشت در کشور وجود ندارد. چرا که در ماه های اخیر با وجود واردات چشم گیر گوشت با ارز 4200 تومانی، همچنان شاهد روند افزایشی میانگین قیمت گوشت بر اساس آمارهای بانک مرکزی هستیم. به عنوان نمونه در گزارش هفتگی اخیر این بانک، متوسط قیمت خرده فروشی گوشت قرمز گوسفند با استخوان در هفته منتهی به 16 آذر 97 با 6 درصد افزایش نسبت به هفته قبل عرضه شده است و همچنین نسبت به هفته مشابه سال قبل، با رشد بیش از 43 درصد مواجه بوده است. همچنین گوشت گاو و گوساله بی استخوان با افزایش 2.6 درصد نسبت به هفته قبل و با رشد بیش از 64 درصد نسبت به هفته مشابه سال قبل قیمت گذاری شده است. این روند گرانی در بازار گوشت قرمز در حالی به وجود آمده است که روز گذشته وزیر صنعت، معدن و تجارت، آمار واردات گوشت به عنوان کالای اساسی مورد نیاز مردم را از ابتدای سال تاکنون ۷۰۰ میلیون یورو اعلام کرد و افزود: دغدغه رئیس جمهور این است که به مردم فشاری وارد نشود و ما نیز می خواهیم مطمئن شویم که کالاهای اساسی به دست مردم می رسد و بدین منظور کارگروه ویژه ای را برای پیگیری و رصد زنجیره تولید از ابتدا تا مصرف کننده نهایی تعریف کرده ایم و در این زمینه حدود ۷۰ قلم کالای اساسی و پر مصرف را رصد می کنیم.